Bazı ülkelerin kültürü (yani insanların düşünüş ve davranış biçimleri) bizimkine benzer.
Bazılarınki ise çok farklıdır. Peki, bu yakınlığı ve uzaklığı nasıl sınıflamalı?
Britanyalı dil bilimci ve kültür araştırmacısı Richard Donald Lewis'in bir modeli var. Dünya kültürlerini sınıflayan Lewis Modeli, sadece entelektüel bir çaba değil, pratikte de kullanılıyor. Coca Cola, Unilever, Gazprom gibi büyük şirketler ondan yararlanıyor.
Aslında Lewis'in modeli çok basit. Önce kültürleri üçe ayırıyor: Tek-yönlü davrananlar, Çok-yönlüler ve Tepkisel olanlar.
Lewis modeli daha da kolaylaştırarak üç farklı kültürü, üç farklı renkle anlatıyor: Tek-yönlü Maviler, Çok-yönlü Kırmızılar ve Tepkisel Sarılar...
Maviler: Ne çok, ne az konuşurlar... Bir zaman diliminde bir iş yaparlar... Geleceği adım adım planlarlar... Nazik ama açık sözlüdürler... İtiraz ederken mantığa dayanırlar... İşe odaklanırlar...
Olgular, hislerden önce gelir... Sonucu önemserler... İş takvimine bağlıdırlar... Yazıya dökülmüş olanı önemserler...
Beden dilleri kontrollüdür...
Kırmızılar: Gevezedirler... Aynı anda birkaç işi birden yapmaya çalışırlar...
Büyük plana bakarlar, ayrıntıları önemsemezler... Duygusal tepki verirler... İnsana odaklanırlar...
Hisler, olgulardan önce gelir... İlişkilere yoğunlaşırlar...
Takvimden saparlar; bir ileri giderler, bir geri kalırlar... Lafları önemserler... Beden dilleri kontrolsüzdür...
Sarılar: Az konuşup, çok dinlerler... Ortaklarına göre hareket ederler... Genel ilkeleri önemserler... Naziktirler, meseleyi dolaylı anlatırlar...
İtiraz etmezler...
Aşırı derecede insan odaklıdırlar...
Söylenen her şeyi bir taahhüt, bir vaat olarak algılarlar...
Uyuma önem verirler...
Yüz yüze ilişkiyi önemserler...
Beden dilleri hesaplıdır, hatta kurnazcadır...

Türkiye'nin yeri
Bu özellikler elbette ideal durumu anlatıyor. Gerçek dünyada ise ülkeler bu renklerin (yani bu kültürlerin) kah merkezinde, kah arasında konumlanıyor.
Şöyle:
Kırmızının göbeğinde Brezilya, Şili, Arjantin, Meksika yer alıyor... Yani bu ülkeler saydığımız özelliklerin tamamını kültürlerinde barındırıyor.
Kırmızıdan sarıya doğru ilerlerken karşımıza sırayla şu ülkeler çıkıyor: Güney Afrika...
Arap ülkeleri... Türkiye, Bulgaristan, İran... Ardından gelenler: Hindistan... Malezya...
Kore ve Tayland... Çin.
Sarının tam göbeğinde Vietnam yer alıyor.
Kırmızıdan, maviye doğru ilerlerken İtalya'yı, Portekiz'i, Yunanistan'ı görüyoruz... Sonra Rusya... Fransa...
Mavinin göbeğinde ise Almanya ve İsviçre var.
Renk maviden sarıya dönüşürken ise: ABD...
İsveç... Finlandiya... Kanada...
Singapur... Tayvan...
Japonya... Ve tam sarıda yine Vietnam...
Sonuç... Türkiye'ye gelmek isteyen yabancı yatırımcıya Lewis şöyle diyecektir: "Türkleri sürekli pohpohla; sakın eleştirme...
İşini en tepedeki adamla hallet..."
Modeldeki eksiği ben tamamlayayım mı? "Erkeklerle bol bol sarılıp öpüş; kadınlarda temkinli ol..."