Haftalık dergisi son sayısında Bilgi Üniversitesi Kültürel İncelemeler Yüksek Lisans Programı öğretim görevlilerinden Ali Şimşek ile bir röportaj yapmış.
'Kültürel incelemeler' özellikle son 20 yılda gelişmiş bir araştırma dalı. Merkezi konusu popüler kültür. Gayet eğlenceli, üzerine çalışması zevkli bir alan bu... Reklamlardan TV dizilerine, mizah dergilerinden yeni oyuncaklara, süper marketlerden insanların hava atmak için yaptığı davranışlara birçok şeyi incelemek mümkün.
Hakan Dilek'in sorularını cevaplarken Ali Şimşek bir ara lafı bana getirmiş. Diyor ki: "Yeni orta sınıfa kültürel sermaye aktaran köşe yazarları türedi. Emre Aköz'ün köşesinin adı Türk'ün Aklı'dır." Bu vesileyle konuyu biraz açmak istiyorum. Belki Ali Şimşek'in çalışmalarına yardımcı olur.

***
Köşenin adını niye Türk'ün Aklı koydum? Önce şunu belirtmeliyim: Bu köşe Sabah'ın eski pazar ilavesinde başladı. Pazar günleri insanlar eğlenceli şeyler okumak istiyor. Ben de bu fikrin izinde giderek orada daha çok gırgır, tuhaf, abuk olayları ele almaya çalışmıştım: 'Ahşap yangın merdiveni' yapan nasıl bir zihindir mesela? Aracının arkasına 'Kıroyum ama para bende' diyen kişi hangi mesajları vermektedir? Ancak zamanla iş ciddiye bindi! Çünkü güldüğümüz, hatta alay ettiğimiz birçok davranışın ardında bir mantık, bir tutarlılık, bir çıkar meselesi olduğu görülüyordu.
Dolayısıyla Türk'ün Aklı mizahi yönünden yavaş yavaş sıyrıldı. Toplumumuza ilişkin mütevazı analizler, fikir jimnastikleri, tahminler haline geldi.
Bu köşeyi sürekli takip edenler olaylara başka bir açıdan bakmaya çalıştığımı bilir. Bunu yaparken daha çok genel kabul görmüş bir sözü, bir anlayışı, bir bakış açısını ele alıyor... Sonra da bunun tam tersinin geçerli olduğunu (olabileceğini) göstermeye çalışıyorum. (Tabii bir sürü başka şey de.) Dünkü yazıdaki gibi: "Bilgiyi üretmek için önce bir 'fikir' gerekir!" Tabii böyle bir yaklaşımı başka olgularla, haberlerle, araştırmalarla desteklemek gerekiyor. Mesela yukarıdaki iddialı cümlenin ardında felsefedeki ampirizm-rasyonalizm tartışması yer alıyor.
Ali Şimşek'in "yeni orta sınıfa kültürel sermaye aktarıyor" dediği de bu olsa gerek. Evet gerçekten de bunu yapmaya çalışıyorum. Eğer Şimşek bunun ötesinde başka şeyleri de ima ediyorsa... Bilemem!