Çölyak hastalığı ince bağırsak alerjisidir. Günümüzde oldukça sık görülen bu hastalığın temel taşı ise Glutensiz diyettir. Hastalarının tükettikleri glutensiz gıdalar bazı B grubu vitaminleri, demir ve diyet lifi içeriği açısından gluten içeren diğer gıdalara oranla daha fakirdirler. Bu hastalığın belirtileri arasında halsizlik, emilim ve sindirim bozukluğu, karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik, yaşa göre kilo azlığı, kas zayıflığı yer alır. Yetişkinlerde, çocuklarda ve bebeklerde görülen etkileri farklıdır. Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte teşhisi zor olan hastalıklardan biridir. Çünkü belirtiler çoğunlukla ilişkili bir başka hastalığı da düşündürmektedir. Peki Çölyak hastalığı nedir, nasıl anlaşılır? Tedavisi mümkün mü? Çölyak hastaları ne yemelidir?
Çölyak hastalığı, günümüzde en sık rastlanan besin intöleranslarından biridir. Genetik yatkınlığı olan bireylerde buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların içerdiği glütenin tetiklediği, kronik bir ince bağırsak hastalığıdır.
Taze meyve ve sebzeler
Kuru fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, barbunya gibi bakliyat çeşitleri
Fındık, ceviz, badem gibi işlenmemiş kabuklu kuruyemişler
Süt, peynir, yoğurt, kefir, ayran gibi az yağlı süt ve süt ürünleri
Yumurta, tavuk, kırmızı et, hindi eti, balık ve diğer deniz ürünleri gibi protein kaynakları
Patates, mısır, pirinç, karabuğday, kinoa, teff, keten ve chia tohumu gibi tahıl grubunda yer alan besinler
Mısır, soya, pirinç, patates ve fasulyeden yapılmış glutensiz unlar
Mısır nişastası ve patates nişastası
Tüm katı ve sıvı yağlar
Toz şeker, beyaz şeker ve esmer şeker
Büyüme geriliği
Hipokrommikrositer anemi
Megoblastik anemi
Kalsiyum ve K vitamini eksikliği
Otoimmün hastalıkların prevelansında artış
Osteoporoz
Kısırlık, düşük
Depresyon
Lenfoma
Kalın ve ince bagırsak kanserleri
Çölyak hastalığının tedavisi için uzun yıllardır çalışmalar devam etmesine rağmen sonuca ulaşılamamıştır. Tedavi olarak hastaların, uzman bir hekimin hazırladığı gluten içermeyen gıda listesine göre beslenmektir.
Hastaların ömür boyu gluten içeren gıdalardan uzak durmaları gerekmektedir. Yani hastalar ömür boyu bu beslenmelerine dikkat etmek durumundalar. Şu an için Çölyak hastaları için glutensiz diyet dışında bir alternatif bulunmamaktadır.
En yüksek görülme sıklığı Türkiye, Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Avusturalya gibi buğdayın beslenmede önemli yer tuttuğu ülkelerdir.
Çölyak hastalığına hastanelerin gastroenteroloji bölümü bakar.
