Balkanlar sadece futbol adına değil birçok spor dalı için yetenekli topraklardır. Basketboldan, tenise, sutopundan hentbola yetişen yıldızları saysak bu sayfaya sığmazlar. Futbolda Yugoslavya, dünya futboluna iki büyük kulüp hediye etti: Kızılyıldız ve Partizan...
Futbolda yüz milyonların havada uçuşmadığı yıllarda yetiştirdikleri büyük yeteneklerle kıtada her zaman saygı kazandılar. Bizim futbolumuzda da bir dönem Yugoslav futbolcularla yabancı kontenjanı doldurulurdu. Şampiyonlar Ligi onların sonunu getirdi.
Bu turnuvalara katılan takımlar zenginleşirken, Balkan ve İskandinav takımları kendi yağlarında kavrulan, ne zaman bir yıldız adayı yetiştirseler hayrını göremeden, 20'li yaşların başında İspanya, İtalya ve Fransa'ya satmak zorunda olan kulüpler haline geldiler. 1991'in Mayıs ayı bu yüzden eski Yugoslavya futbolunda çok önemli bir tarihtir. O yıla kadar 1957'de yarı final oynayıp Fiorentina'ya ve 1971'de Panathinaikos'a elenmek dışında final yolu göremeyen Kızılyıldız, yenilmeden İtalya'da Bari şehrindeki finale gelmişti. Kaldıkları otelin lobisinde Avrupalı futbol simsarları genç Yugoslav oyuncuları transfere ikna etmek için çabalarken, teknik direktörleri de Marsilya ile oynayacakları finale takımı motive etmeye çalışıyordu. Fransızlar, Abedi Pele, Jean- Pierre Papin, Basile Boli, Chris Waddle ve Manuel Amoros gibi klas ve tecrübeli isimlere sahipti. Futbol tarihçilerine göre Avrupa kupaları tarihinin en zevksiz ve renksiz finallerinden birini oynadılar.
120 dakika golsüz berabere bitince, Kızılyıldız'ın beş penaltıcısı da fileleri havalandırdı, Marsilya'da ise Amoros penaltıyı kaçırdı. 20 yıl sonra Kızılyıldız'ın Avrupa Şampiyonluğu şerefine France Football dergisine konuşan o günlerin genç yeteneği Sinisa Mihajlovic nasıl kazandıklarını şöyle anlatmıştı: "Hocamız Petrovic, Marsilya bizden güçlü, üstlerine gidersek bir hızlı hücumlarla bizi yıkarlar, top ayağınıza geldiğinde deneyin olmadı verin onlara dedi. Muhtemelen gol atmaya gitsek Marsilya bizi yenerdi. Biz 21-22 yaşlarında çocuklardık..."
DEV KULÜPLER YAĞMALADI
Savaş her şeyi değiştirdi. Euro 1992'de favoriler arasında yer alan genç Yugoslavya kadrosuna kötü haber UEFA'dan geldi. Organizasyon, onları final dışında bırakmıştı. Kaderin böylesine, yerlerine çağrılan Danimarka, plajlardan topladığı futbolcularıyla kupayı kazandı.
Kızılyıldız'ın o kadrosunu Avrupa'nın dev kulüpleri yağmaladılar. Prosinecki, Real Madrid'e, Belodedici, Valencia'ya, Savicevic, Panceb, Jugovic ve Mihajlovic de İtalyan takımlarının yolunu tuttular. Hepsi de büyük futbolcu oldular ve iz bıraktılar oynadıkları takımlarda... Kızılyıldız'ın bir daha Avrupa'nın bir numaralı kupasında oynayabilmesi için tam 26 yıl beklemesi gerekti. Avusturya'nın proje takımı Salzburg Red Bull karşısında favori de değildi ama başardılar ve gruplara kaldılar. Ezeli rakipleri Partizan ise İstanbul'a tur şansını Kaf dağının ardına bırakmış gelirken, taraftarları Kızılyıldız'ın düştüğü ölüm grubuna bakıp gülüyorlardı! Evet Kızılyıldız çeyrek asır sonra dönmüş ama Paris Saint Germain, Napoli ve Liverpool ile aynı gruba düşmüştü. Gülme komşuna gelir başına... Kızılyıldız'a gülen Partizanlılar o akşam Vodafone Park'ta Beşiktaş maçında Avrupa'ya veda ettiler...
Kızılyıldız'ın kupayı aldığı günden üç ay sonra ise Novi Pazar'da bir çocuk dünyaya geldi. Adını Adem koydular. Partizan altyapısında yetişti. 1991 Kızılyıldızı'nın genç yeteneği Mihajlovic, yaşlandı teknik adam oldu ve ona her zaman kol kanat gerdi. Adem, yetenekli çocuktu. İtalya'da Fiorentina, Roma, Inter ve Torino'da oynadı. Yetiştiği takım Partizan'ın İstanbul'dan ayrıldığı yazın son sabahında İtalya'dan bir uçağa bindi ve İstanbul'a indi. Ona artık Beşiktaşlı Adem Ljajic diyeceklerdi...
