İstanbul Pertevniyal Lisesi'nde okudu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi bölümününden 1952'de "Tarihi Yarımada Suriçi/Galata Suriçi İstanbul Hanları" adlı lisans teziyle mezun oldu. 1950 yılında daha üniversitede okurken Atlas Film için Yusuf Ziya Ortaç'ın 'Binnaz' adlı oyununu senaryolaştırarak sinemaya adımını attı. Film Mümtaz Yener tarafından çekildi.
1948'de İstanbul'da gazetelere ve dergilere "Kamera" takma adıyla film eleştirileri ve sinema yazıları yazarak gazeteci/yazarlığa başlayan Metin Erksan, basın şeref kartı sahibi olup, kültür-sanat, düşünce ve siyaset konularında yazarlık ve gazetecilik de yapmıştır.
1952'de İlk filmi olan "Aşık Veysel'in Hayatı adlı" sinema filmini, rejisör olarak gerçekleştirdi.
Askerliğini 1956-58 yılları arası Yıldız Sarayı içinde bulunan Merkez Ordu Sinema Dairesi'nde yedek subay olarak yaptı.
1952-1982 yıllarında senaryo yazarı, rejisör ve yapımcı olarak birçok sinema filmi gerçekleştirdi.
1958'de Türk Sinema Sanatçıları Derneği'ni, 1962 Türk Sinema İşcileri Sendikası'nı , 1965'te Türk Sinema ve Film Rejisörleri Birliği'ni kurdu.
1964'te Uluslararası Berlin Film Festivali'nde, senaryo yazarlığını, rejisörlüğünü ve yapımcılığını yaptığı Susuz Yaz adlı filmiyle Altın Ayı Ödülü'nü kazandı.
1963'te Mimar Sinan Üniversitesi yapısındaki Devlet Film Arşivi'nin kurulmasına düşünsel ve uygulamalı olarak öncülük etti. 1975'te aynı üniversitede sinema öğretiminin başlamasına öncülük etti. Mimar Sinan Üniversitesi Sinema ve Televizyon Bölümü'nde ve İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde 1975-2005 yıllarında Sinema Kuramı adı altında sinema ve film dersleri verdi.
1974 yılında Sait Faik Abasıyanık'ın "Müthiş Bir Tren", Kenan Hulusi'nin "Sazlık", Samet Ağaoğlu'nun "Bir İntihar", Sabahattin Ali'nin "Hanende Melek" ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Geçmiş Zaman Elbiseleri" adlı öykülerini, TRT Kurumu adına "Beş Türk Hikayesi" ismiyle yönetti.
1989'da Atatürk Filmi adlı kitabı, 1989'da Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Avrupa Birliği Üyesi Olmak Hakkı ve İsteğinin Tarihsel Kaynakları adlı kitabı, 1997'de Yunan Sorunu adlı kitabı Hil Yayınları tarafından basıldı. Yunan Sorunu adlı kitabı 1999'da ikinci baskı olarak bir kez daha yayımlandı. 2003'te Türkiye Cumhuriyeti Devleti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nü Metin Erksan'a verdi.
1997'de Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararı ile "Onursal Profesörlük" unvanı verildi.
Erksan, rahatsızlığı dolayısıyla tedavi gördüğü Bahçelievler MedicalPark Hastanesi'nde 04 Ağustos 2012 akşamı hayatını kaybetti ölümünün ardından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Meclis Başkanı Cemil Çiçek, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, ünlü yönetmen Metin Erksan'ın vefatı dolayısıyla mesaj yayımladı.
KİTAPLARI:
Atatürk Filmi
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Avrupa Birliği Üyesi Olmak Hakkı ve İsteğinin Tarihsel Kaynakları
Mare Nostrum (Bizim Deniz-Yunan Sorunu)
ÖDÜLLERİ :
1961 – Türk Filmleri Yarışması, Gecelerin Ötesi, En İyi Senaryo
1964 – Berlin Film Festivali, Susuz Yaz, En İyi Film
1965 – İzmir Enternasyonal Fuarı 1. Film Şenliği, Suçlular Aramızda, En İyi Yönetmen
1969 – 1. Adana Altın Koza Film Şenliği, Kuyu, En İyi Yönetmen
1987 – 24. Antalya Film Şenliği, Kuyu, Onur Ödülü
YÖNETMENLİK YAPTIĞI FİLMLER :
1952 – Karanlık Dünya / Aşık Veysel'ın Hayatı
1954 – Beyaz Cehennem / Cingöz Recai
1955 – Yol Palas Cinayeti
1956 – Ölmüş Bir Kadının Evrakı Metrukesi
1958 – Dokuz Dağın Efesi
1959 – Hicran Yarası
1960 – Gecelerin Ötesi
1960 – Şoför Nebahat
1961 – Mahalle Arkadaşları
1961 – Oy Farfara Farfara
1962 – Sahte Nikah
1962 – Yılanların Öcü
1962 – Acı Hayat
1962 – Çifte Kumrular
1964 – İstanbul Kaldırımları
1964 – Suçlular Aramızda
1964 – Susuz Yaz
1965 – Sevmek Zamanı
1966 – Ölmeyen Aşk
1967 – Ayrılsak da Beraberiz
1968 – Kuyu
1969 – İki Günahsız Kız (İki Hikayeli Film)
1969 – Ateşli Çingene
1969 – Dağlar Kızı Reyhan
1970 – Sevenler Ölmez
1970 – Eyvah
1971 – Hicran
1971 – Makber
1971 – Feride
1972 – Keloğlan'la Can Kız
1972 – Süreyya
1973 – Bir İntihar
1973 – Geçmiş Zaman Elbiseleri
1973 – Hanende Melek
1973 – Müthiş Bir Tren
1973 – Sazlık
1973 – Dağdan İnme
1974 – Şeytan
1976 – İntikam Meleği / Kadın Hamlet
1977 – Sensiz Yaşayamam
1982 – Preveze Öncesi
