Cengiz Han, 21 Ocak 1155 tarihinde, bugün Doğu Sibirya topraklarından geçen Onon Nehrinin sağ kıyısında yer alan Deli-ün Boldok'ta doğdu. Moğol Kağanı ve Moğol Devleti'nin kurucusudur. Asıl adı Temuçin'dir. Temuçin, 10 veya 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti. Babası Moğolların reisi Yesügay Bahadır, annesi Houlen Ece'dir. Dolayısıyla Cengiz Han ırk olarak Moğol'dur.

Cengiz Han hiçbir dine mensup değildi. Babası Yesügay oğluna, doğumundan önce mağlûp edip esir aldığı bir Tatar kabilesinin reisi olan Timuçin'in adını koydu. Bu isimle de anılan Cengiz Han, devlet teşkilâtında da sadece Moğol gelenekleri uyguladı.

1206 yılına kadar Cengiz Han birçok zorluk yaşamıştır. Tüm Moğol kabilelerini bir araya toplamaya çalışmıştır. Bunu yapmak tüm Moğolista'n?ın hükümdarı olmak demektir ki Cengiz Han bunu başarmıştır. Artık Moğol İmparatorluğu kurulmuş bütün kabileler bir araya toplanmıştı. Fakat dış dünyada daha birçok düşman vardı. Cengiz Han, 1211 yılında Pekin?e sefer düzenledi ve ele geçirdi.Orta Asya'daki Kara Hıtay, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı'nı ele geçirmiş, İran'daki Harzemşahlar Devleti de dahil olmak üzere birçok yeri fethetmiştir.

Avrupa ve Asya'daki hâkimiyeti; radikal olarak bu bölgelerin demografisini ve jeopolitikasını değiştirmiştir. Moğol İmparatorluğu, günümüz ülkelerinden Çin, Moğolistan, Kore, Rusya, Ukrayna, İran, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Irak, Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Macaristan, Polonya, Tacikistan, Afganistan, Türkmenistan, Moldova ve Kuveyt'in neredeyse tamamını ele geçirmiştir ve Sırbistan, Hindistan ile Bulgaristan büyük zarar almıştır.

1223 ve 1224 yıllarını Kulan-Başın ve İrtiş'de geçiren Cengiz Han; 1225'de Batı Xia Hanedanı'na karşı sefere çıktı. Hsia merkezinin teslim olmadan iki gün önce günümüz Gansu'sunda Tangut seferi sırasında hastalanarak 1227 yılının 18 Ağustos'unda öldü.

Moğol geleneği uyarınca mezarı gizli tutulsa da, cesedinin Onon ve Kerulen kaynakları yakınında, Burhan-Haldun dağları arasında bir yere gömüldüğüne inanılmaktadır. Ondan sonra gelenler de buraya gömüldü ve heykelleri dikildi.Mezarının gizli tutulması için birçok at mezarın üstüne gezdirilerek mezarın belırgınliği giderilmiştir.


Tarihte Bıraktığı İzler

-Yaşamış en büyük hükümdarlardandır.
-Son 1000 yıla ismini yazdırmış kişilerdendir.
-Kurduğu imparatorluk en büyük 2. Kara sınırlarına sahiptir.
-En fazla ırkı devam eden kişide Cengiz Han?dır.(16 milyon kişi)
-Asya?yı ve Avrupa?yı kısa süreliğine de olsa birleştirmeyi başarmıştır ve ticaret artmıştır.
-Avrupa?nın askeri sistemini değiştirmiştir.
-Gittiği yerler de pusula ve abaküsün kullanımını yaygınlaştırmıştır.