İlk olarak 1995 yılında kullanılmaya başlanan Elektronik Denge Programı (ESP) 2011'de dünyada zorunlu hale getirildi. Bugün dünyada yeni binek araçların yüzde 82'si savrulma önleyici ESP sistemine sahip. Yapılan araştırmalara göre ESP, sadece Avrupa Birliği'nde yaklaşık 15 bin hayat kurtardı Elektronik Denge Programı, otomobil sahibi olanların bildiği isimle ESP, bugünden 25 yıl önce icat oldu.
Bana göre emniyet kemeri ve hava yastığından sonra otomobildeki en önemli güvenlik donanımlardan biri.
Eskiden ıslak yollar veya ani manevralar sebebiyle banket veya bariyere çarpma gibi kazalar ve bunun sonucunda ölüm ve yaralanmalar sık sık yaşanıyordu. Bundan 25 yıl önce, yenilikçi ESP-Elektronik Denge Programı'nın icadı ile bu soruna çare bulundu. Sistem, 1995 yılında ilk kez Bosch ile Daimler-Benz'in S-serisi araçlarında kullanıldı.
Bosch kaza araştırmacıları, son 25 yıl içinde savrulma önleyici sistemin sadece Avrupa Birliği'nde yaklaşık 15 bin hayat kurtardığını ve yaralanma ile sonuçlanabilecek neredeyse 500 bin kazayı önlediğini hesapladı.
Bugün dünya çapında, yeni araçların yüzde 82'sinde ESP sistemi bulunuyor.
2017'de bu rakam yüzde 64 seviyesindeydi.
KAZALARIN YÜZDE 80'İNİ ÖNLÜYOR
Islak veya buzlu yollarda, aniden fırlayan hayvanlar gibi beklenmedik engellerden kaçarken veya virajlara çok hızlı girildiğinde, elektronik denge programı devreye giriyor.
Teknoloji, fren kilitlenmesini önleyici sistem (ABS) ve çekiş kontrol sisteminin (TCS) işlevlerini birleştiriyor.
Bunların yanı sıra sistem, aracın kayma hareketlerini tespit edip, aktif olarak tepki verme gibi çok daha fazla işleve sahip. Savrulma önleyici sistem, araç dinamikleri hakkında verileri kullanarak aracın, sürücünün istediği yönde gidip gitmediğini belirliyor.
Bu iki faktör arasında tutarsızlık olursa, ESP devreye giriyor. Bu, kulağa basit gelebilir ama aslında karmaşık bir süreç.
Akıllı sensörler, direksiyon açısı ve araç gidiş yönünü saniyede 25 kere karşılaştırıyor. Arada fark çıkarsa, ESP motor torkunu düşürüyor ve tekerleklerde ayrı ayrı fren yapıyor.
Böylece, sistem aracın kaymasına ve yoldan çıkmasına engel olarak, kazaları gerçekleşmeden efektif olarak önlemiş oluyor. ESP ile savrulma kazalarının yüzde 80'i önlenebiliyor.
GEYİK TESTİ MİLAD OLDU
Bugün hayat kurtaran ESP'nin hikayesi, 1980'li yıllarda Bosch ve Daimler-Benz'in, araçların dengesini pekiştirmek için, bağımsız olarak yürüttüğü çabalar ile başladı. 1992 yılından piyasaya çıkana kadar, iki firmadan uzmanlar, bir proje birimi içinde beraber çalıştı.
1997 yılında yapılan 'geyik testi', ESP'nin önünü açtı. Bir İsveç otomotiv dergisi için yapılan testler sırasında, Mercedes Benz A-serisi model bir araç ani bir manevra yaparken devrildi. Bu olaya Mercedes Benz, ESP sistemini standart ekipman haline getirerek yanıt verdi. Bu olaydan sonra pek çok otomobil üreticisinin farklı modellerinde savrulma önleyici sistem benimsendi.
2011'den itibaren zorunlu oldu
ESP ile birlikte daha az kaza ve daha az yaralanma ile ölüm olayı yaşanması ülke yönetimlerinin de dikkatini çekti. ESP dünyanın pek çok yerinde zorunlu hale getirildi. Kasım 2011'den itibaren, sistem sadece yeni binek araçlar ve ticari araçlar için zorunlu kılındı. 1 Kasım 2014'ten itibaren ise binek araçlar ve ticari araçlar için zorunlu hale geldi. Türkiye, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Ekvador, İsrail, Japonya, Malezya, Yeni Zelanda, Rusya, Güney Kore ve ABD'de, ESP yasal olarak zorunlu bulunuyor.