Yaklaşık bir yıldır tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi, moda dünyasının da şekil değiştirmesine yol açtı.
Geçtiğimiz yıldan bu yana yaşanan gelişmeleri şöyle bir düşününce modanın tam bir dijital devrim yaşandığını görüyoruz. Dev modaevlerinin koleksiyonlarını evde bilgisayarlarımızdan izliyoruz. Tasarımcılar koleksiyonlarını avatar mankenler üzerinden tanıtıyor. Markalar bilgisayar oyunları ve karakterleri üzerinden yeni koleksiyonlarının tanıtımını yapıyor.
Çeşitli moda tasarımcıları sadece dijital platformlarda giyilebilen kıyafetleri pazarlıyor ve 3D yazıcılardan kıyafetler basılıyor. Virüse karşı korunaklı kumaşlar, sadece mantar ya da çeşitli ağaç türlerinden üretilen kumaşlardan yapılmış tasarımlar çoktan alışveriş listelerine girmiş durumda...
Biz de yaklaşık bir yıldır gözlemlediğimiz bu süreci, 14 Şubat'ta başlayan New York Moda Haftasını da vesile edip masaya yatıralım istedik.
Geçen mart ayında düzenlenen Şangay Moda Haftası, moda dünyasının nasıl hızlı bir evrim içine girdiğinin göstergesiydi. Moda tarihinde ilk kez 150'den fazla tasarımcı ve markanın koleksiyonu Alibaba Group'un e-ticaret platformu Tmall üzerinden sergilendi.
İlk gün açılış defileleri 2.5 milyon kez izlendi, tüm etkinlikler 11 milyondan fazla görüntülendi.
LAPTOP'TAN MODA HAFTASI İZLEDİK
Moda haftası sırasında karantinada olan tasarımcı Angel Chen'in dört manken, bolca sanal gerçeklik ve sanal grafikler eşliğinde düzenlenen altı dakikalık defilesi, salgın sonrası defilelerin nasıl olacağını gösterir nitelikteydi.
Tüm şov ve moda haftası o kadar büyük başarıya ulaştı ki önce Moskova Moda Haftası ve onun ardından New York Gelinlik Moda Haftası ile Londra Erkek Giyim Moda Haftası defileleri dijital platformlar üzerinden sergilendi. Tabii ki tüm dünyanın gözleri dört büyükler olarak nitelendirilen Londra, New York, Paris ve Milano haftalarına çevrildi. Ve pandeminin etkisinde bu dört büyük moda başkentindeki defilelerde inanılmaz büyük başarı elde edildi. Böylece evinizden bir ekrandan muhteşem bir moda şovunu izleyeceğiniz, ardından tasarımcının 3D özel showroom'una gidip tasarımları inceleyebileceğiniz, sanal karakterinizin üzerinde kıyafetlerin nasıl göründüğüne bakıp sonra da sipariş verebileceğiniz bir döneme adım atmış olduk.
Bu süreçte Türkiye de düzenlediği moda haftasıyla dijital süreçte önemli oyun kurucular arasında yer aldığını gösterdi.
Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi ile Galataport İstanbul ilk dijital moda haftamız için ana üstler olarak görev yaptı. Ekim ayındaki Mercedes- Benz Fashion Week Istanbul (MBFWI) kapsamında Türkiye'nin önde gelen moda tasarımcıları yaklaşık bir hafta boyunca dijital moda haftası için yapılan defile ve çekimleri bu iki merkezde gerçekleştirdi.
SANAL KIYAFETLER
Moda dünyasının dijital ya da sanal kıyafetlere el atmaması imkansızdı. Hangi markalardan mı söz diyoruz? Sanal kıyafet dendiği zaman ilk olarak akla Hollanda merkezli ilk dijital modaevi The Fabricant geliyor. Onu İskandinav kökenli Carlings firması izliyor. Her iki grubun yetkilileri salgın başladığı andan itibaren dünyanın sayılı modaevlerinin ve tasarımcılarının kapılarını çalmaya başladığını ifade ediyor.
AVATAR MANKENLER
Dünyanın daha dijital bir döneme doğru ilerlediğini fark edenler yine dev firmalar oldu. Gucci, Prada, Stella McCartney gibi 100'den fazla marka Drest isimli bir uygulamada yer alıyor. Bu uygulamada yarattığınız avatara beğendiğiniz kıyafetleri giydirip ardından beğendiğiniz parçaları Farfetch üzerinden satın alabiliyorsunuz.
3D YAZICIDAN KIYAFET BASMAK
2019 yılında New York Moda Haftası'nda koleksiyonunu tamamen 3D printer'dan basıp sergileyen threeASFOUR markası bu trendi ilk başlatanlardan. International Business Times, son yıllarda başta Iris Van Herpen olmak üzere birçok tasarımcının 3D yazıcıları tasarımlarında kullandıklarının altını çizip, "Bir adım daha atlandı. Tek tek hayal gücüyle üretilen parçaları bir araya getirerek koleksiyon hazırlamanın bir adım ötesi. Kumaşın doğrudan baskıyla birleşmesi ortaya bambaşka bir gerçeklik çıkartıyor" yorumunda bulundu.
TEKERLEKTEN TASARIM
Geri dönüşüm pandemiyle birlikte en gündemde olan konu... Tekstil ile birlikte dünyayı en çok kirleten endüstriler içinde yer alan otomotiv endüstrisi de bu sürece pozitif bir katkı sağlamak amacıyla atağa geçmiş durumda... Hyundai bunun en önemli örneklerinden... Firma otomobil üretim artıklarının moda dünyasında kullanılabileceğine dikkat çekmek için Zero+Maria Cornejo ile bir işbirliğine imza attı. Ortaya çıkan tasarımları bir defileyle tanıttı.
VİRÜS SAVAR KUMAŞLAR
Pandeminin etkisiyle birçok tekstil firması özel bir kaplama teknolojisiyle virüs geçirmeyen kumaşlar üretme işine el attı. Aralarında Kering Group, Armani, Ermenegildo Zegna ve Prada gibi moda dünyasının en iddialı firmaları için kumaş üreten İtalyan Albini Group, onlarca farklı virüs türünü yok eden bir kumaş teknolojisi ürettiklerini açıkladı. Viroformula Fabrics ismini verdikleri bu teknoloji, kumaşla temas eden virüsün saniyeler içinde yok olmasını sağlıyor.
DERİ YERİNE MANTAR
Bu dönem ile birlikte doğada tamamen yok olabilen ve bitkisel kaynaklı kumaş ve materyaller ön planda. Bolt Threads firması mantardan deri, şekerden ipek kumaşı üretebiliyor. Canadalı tasarımcı Roya Aghighi'nin British Columbia Üniversitesi'nden bir grup bilim insanıyla yürüttüğü bir proje kapsamında yosunlardan özel bir kumaş üretilebildiği görüldü. Bunun çevre kirliliğinin sonunu getirecek kadar önemli olduğu söyleniyor.
TÜRK TASARIMCILAR NE DİYOR?
Moda algısı tamamen değişti
Raisa Sason / Vanessa Sason
"Dünyanın günden güne dijitalleştiği günümüzde moda sektörünün bu değişime hızlı bir şekilde ayak uydurduğunu düşünüyoruz. Pandemi sürecinin dünyadaki moda algısını tamamen değiştirdiğini de söyleyebiliriz. Sadece tasarımlarda sadeleşme ile kalmayıp kullanılan kumaşlarda doğa dostu olmaya gidildi. New York Fashion Week için de koleksiyonumuzu dijital platformlardan sergiledik."
Daha demokratik daha insani
Arzu Kaprol
"Moda dünyasının her sürecinde teknolojinin hakim olduğu bir dönemdeyiz. Sadece ürün geliştirme sürecinde değil, sunum aşamasında da çok daha dijital bir yaklaşım hakim. Dolayısıyla moda teknolojisinin, çok yakın bir zamanda bizim data tasarımlarını alıp kendimize göre bastığımız bir noktaya geleceğine inanıyorum. Gelecekte tasarımcıların görevi; tasarladıkları giysi, aksesuvar veya herhangi bir tasarımın datasını online olarak sunmak olacak. Ayrıca moda sadece dijitalleşmiyor. Daha demokratik ve daha insan odaklı hale geliyor."
Dijital elbiselere hazırlanın
Niyazi Erdoğan
"Dijitalleşme hayatımızın bir parçası artık. 2021 yaz koleksiyonumu tamamen dijital bir ortamda tasarladım. Ürünlerin ilk numuneleri üç boyutlu olarak hazırlandı ve toptan satışa sunuldu. Hatta MBFWI'un ilk online formatında tamamı dijitalde hazırlanmış bir defile gerçekleştirdim. Benim için dijital gelişmeler hız kesmeden devam edecek. Artık dijital odalarda, kendi avatarlarımızla yapacağımız sanal toplantılar için hiç üretilmemiş dijital kıyafetler aldığımız günlerin yakın olduğunu düşünüyorum."
