Muhtar devletin görünen yüzüdür… Muhtar kelimesi dilimize Arapçadan geçti… 'Seçilmiş kimse' anlamına gelmektedir. Seçilmiş kişi ifadesinden anlaşıldığı üzere muhtarlar da görevlerine seçim sonucu atanır.
Köy ya da mahalleyi idare eder… Mahallenin ve köyün idarecisi olan muhtarlar o mahallede ikamet eden vatandaşlar tarafından oylanarak seçilmektedir.
Hiçbir partinin muhtarlar üzerinde rolü yoktur ve partiler aracılığıyla aday olamaz.
Göreve atandıktan sonra toplam süreleri 5 yıldır.
Halk oylaması sonucu göreve getirilen muhtar kararları diğer 4 üyeden oluşan ihtiyar heyetiyle birlikte verir. Muhtarın görevleri sanılanın aksine oldukça fazladır.
Özellikle köy gibi bölgelerde tüm yürütme ve geliştirme işi muhtarda olduğu için daha fazla çaba harcar… İstanbul'da temelleri atılan muhtarlık serüveni 1829'dan günümüze kadar gelmiş ve devam etmektedir.
Küçük birimlerin güvenliğini korumak adına 2. Mahmut Yeniçeri Ocağını kaldırdıktan sonra tehlikeye meydan vermemek adına muhtarlık teşkilatını kurmuştur. 1864 yılında yasalaşmış.
Diğer adı Teşkil-i Vilayet nizamnamesidir.
1876 yılında ise muhtarların görevleri ve yetkileri daha net bir şekilde ortaya koyularak ismi İdare-i Umumiye-i Vilayet nizamnamesi olmuştur.
1930 yılında Belediyeler Kanunu çıkarılmış ve bu kanundan tam 3 yıl sonra yani 1933'de yeni bir düzenleme geçiren muhtarlıklar kapatılmıştır.
Günümüzde devam eden muhtarlık müessesesi 2004 yılında bakanlar kurulu ile yeniden kabul edilip göreve başlamışlardır. Ülkemizde yaklaşık 17 binden fazla mahalle 36 bin köy muhtarı olduğu bilinmektedir.
Demokrasi zincirinin ilk halkasını oluşturur muhtarlar… Muhtarlık teşkilatı, yerel demokrasinin en eski örneğini temsil eder. Devletin her noktadaki kurumsal temsilcisidir… Muhtarlarımız, bulunduğu mahallede veya köyde devletin tüm kurumlarını temsil etmekte ve vatandaş ile devlet kurumları arasında köprü kurmaktadır...
Günümüzde kendini yenileyen kurumların başında gelen muhtarlık, hem sevinçte hem de hüzünde halkın her daim yanında ve hizmetindedir.
Milleti ve devleti temsil gibi önemli bir görevi yürüten tüm muhtarlarımızı unutmamak adına '19 Ekim Muhtarlar Günü'nü kutluyorum…
