Faiz lobisi Merkez Bankası'nın faizleri artırmasını istiyor. Aynı 2006'da olduğu gibi yüksek oranda bir faiz artışıyla döviz kurunun geri çekileceğini ileri sürüyor lobi.
Peki ne olmuştu 2006'da? Hemen hatırlatalım, ABD Merkez Bankası enflasyon yükseliyor kaygısıyla faiz artırmaya başladı. Tabii artan Amerikan faizleri yükselen ülkelerden sıcak para çıkışına neden oldu. Ve Türk parası dahil pek çok ülke para birimi aynı bu gün olduğu gibi ABD doları karşısında değer kaybetti.
Bu arada lobinin baskısıyla güya Türk parasındaki değer kaybını durdurmak için 2006 baharında Merkez Bankası borç verme faiz oranlarını altı puan çoğalttı.
Böylece sıcak para tekrar bu ülkeye geldi. Dolayısıyla lüks otomobil, lüks konut, lüks lokanta gibi dış ticarete konu olmayan (nontraded) malların üretimi hızla çoğaldı.
Peki neden 2006'da faizler hızla yükseltilmişti? Bildiğiniz gibi dönemin Cumhurbaşkanı Sezer, TÜSİAD'ın isteğine uyarak, hükümetin, Merkez Bankası başkanlığına atadığı Adnan Büyükdeniz'in kararnamesini imzalamadı. Ve faiz lobisinin istediği kişiyi bankanın başına getirdi. Böylece lobi, faizleri altı puan çoğaltarak amacına ulaştı. Ama faiz lobisinin başarısı tabii bu ülke için iyi olmadı. İhracat kârlı olmaktan çıktı, ithalat çok kârlı hale geldi. Niye anlattık bütün bunları? Şundan anlattık.
İşte yine benzeri bir durum söz konusu.
ABD Merkez Bankası parasal daralmaya gidiyor yine. Sıcak paracılar "eğer yüksek faiz vermezseniz gideriz" tehdidinde bulunuyor. Ve dövize spekülatif ataklar yaparak Merkez'i faiz artırımına zorluyorlar. Bir de faiz lobisi gazetelerde her gün "yükselen döviz kuru şirketleri batıracak" diyerek yazdırıyor.
Oysa tam aksine Merkez, borç verme faizlerini artırırsa şirketler zora girecek. Çünkü son dönemde piyasada yükselen faizler daha da yükselecek.
Peki faizler piyasada yüksek olduğu halde faiz lobisi niye Merkez'in borç verme faizlerini artırmasını istiyor? Çünkü getireceği sıcak para için garanti istiyor. "Piyasada faizler yüksek, piyasaya inanıyorsan o halde neden regülatörlük yapan Merkez'den faiz artırımı istiyorsun?" sorusuna cevapları yok. Çünkü Merkez faiz artırırsa bu defa lobinin hizmet ettiği mega zenginler kredi faizlerini beş puan daha artıracak. İşte şirketler bu defa ağır bir faiz yükü altında kalacak. Oysa döviz kurlarının reel düzeyine gelmesi rekabet gücü kazandırdığından ihracatı artırıyor, ithalatı azaltıyor. Böylece şirketlerin bu ülkede yarattığı katma değer artıyor.
Anlayacağınız, 2006'daki gibi lobinin baskısıyla faizler artırılırsa yine bol miktarda sıcak para gelecek, çok ithalat, az ihracat yapılacak.
Dolayısıyla lüks otomobil, lüks lokanta, lüks konuta tekrar döneceğiz. O halde ekonomi yönetimi lüks ithalatı azaltmayı amaçlayan makro ihtiyati tedbirlerin arkasında durmalı. Buna bağlı olarak Merkez de lobinin etkisinde kalıp 2006'daki faiz artırma yanlışının tekrarından kaçınmalı.