Avrupa Birliği liderleri sürekli Çin'le temas halindeler. Çünkü Avrupa ekonomisinin mali krizden kurtulması için paraya ihtiyacı var Avrupa'nın. Bu para da Çin'de var.
Çin'in cari işlemler fazlası 2011'de 201 milyar dolar tutuyor. Bu, "Çin ürettiğinden az harcıyor" anlamına geliyor. Bir başka deyişle Çin, 201 milyar dolar tasarruf fazlasına sahip. İşte Avrupa'nın gözü şimdi bu parada.
Bu hafta Çinli liderler toplanıp, Avrupa'ya borç verilip verilmeyeceğine karar verecekler. Tahminler Avrupa'ya bu borcun verileceği yönünde. Çünkü Çin en çok ihracatını AB'ye yapıyor. 2010 verilerine göre Çin, Avrupa'ya 370 milyar dolar ihracat yaptı. Aynı yıl Avrupa'dan da 148 milyar dolarlık ithalat yaptı. Hizmet ticaretinde ise Çin'in ihracatı 21.6 milyar dolar, ithalatı 26.4 milyar dolara ulaşıyor.
İşte bu nedenle Avrupa, Çin için de önemli. Çünkü Çin ekonomisinin son dönemde yavaşlamaya başlamasının bir nedeni Avrupa'nın ekonomik durgunluğa girmesiyle ithalatını azaltması olarak yorumlanabilir. Dolayısıyla Çin, Avrupa'nın borçlarının bir kısmını satın alarak dış ticaretine destek verebilir.
Peki Çin ne kadar para verebilir? Çin Merkez Bankası danışmanı iktisatçı Li Daokui, dün Financial Times'a yaptığı açıklamada, 100-200 milyar dolarlık bir borç verilebileceğini ileri sürüyordu. Aslında Çin'in amaçlarından biri de dolara alternatif olarak euro'yu güçlendirmek. Böylece rezerv para çeşitlendirmesi yaparak kendisine bir güvence oluşturmayı hedefliyor Çin...
Gelelim Avrupa'nın Çin'den borç almasının etkilerinin ne olacağına... Hatırlayacaksınız Çin, ABD ile ticaretini çoğaltmak için sürekli ABD'ye borç verdi. Yaklaşık 1.1 trilyon dolarlık ABD devlet bonosu satın aldı. Çin halen bu bonoları taşıyor. Hatta Amerikalılar 2008 mali krizinin ardından, "Çin'den aldığımız borç parayla kendi kendimize konut alıp satarak para kazanmaya çalıştık sonunda battık" esprisini yapıyorlardı.
Acaba Avrupa da aynı duruma düşer mi? Çünkü üretmeden sadece alıp satarak ülke ekonomilerinin sürdürülebilir olması pek mümkün görünmüyor. Hatta bu konuda bazı Çinli uzmanlar borç vermeye karşı çıkıyorlar ve Avrupa'nın kendi çözümünü üretmesini öneriyorlar. Fakat bir yanda da Çin ekonomisinin yapacağı ihracat var tabii. İşte bu nedenle bu hafta Pekin'den çıkacak karar önemli.
Peki Pekin'in kararı Türkiye'yi nasıl etkileyecek? Avrupa'nın borçlarının bir kısmını Çin'in satın alması, Avrupa ekonomisine yeni bir destek olacağı için, bu kısa ve orta vadede Türkiye'yi de olumlu etkiler. Avrupa'nın ithalatının ve ihracatının artması Türkiye'nin dış ticaretini de çoğaltacağından bizim de bu hafta Pekin'in vereceği kararı dikkatle izlememiz şart.
