Türkiye ve Yunanistan'ın yıllık askeri harcamaları toplam 25 milyar doları buluyor. Askeriyeye Türkiye yılda 15 milyar dolar, Yunanistan 10 milyar dolar harcıyor.
Bu rakamlar, Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) rakamları. SIPRI, her yıl 171 ülkenin askeri harcamalarını yayınlıyor. Türkiye de bu ülkeler arasında.
Acaba Türkiye bu askeri harcamayı hangi ölçülere göre yapıyor? İşte bunu bilmiyoruz. Çünkü bütçede kamu harcamalarına "performans denetimi" yapılamıyor.
Taraf'ta Neşe Düzel'e konuşan Prof.
Dr. Nurhan Yentürk, "milli gelirin yüzde 2.4'lük bölümünün üzerinde Meclis'in ve halkın kontrolü yok. 20 tank gerekli mi diye soramıyorsunuz" diyerek, bu duruma dikkat çekiyor. Prof. Yentürk haklı.
Bu ülkede savunma bütçesi, Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan soru sorulmadan alkışlarla geçiriliyor. Sonra Meclis genel Kurulu'na geliyor. Yine aynı sessizlikle ve çabuklukla iş bitiriliyor.
Düşünün, bir ara askerin kendisi bile bu keyfilikten rahatsız oluyor. Kendilerinin TBMM tarafından sıkı denetimi için 1996'da dönemin Cumhurbaşkanı Demirel'e bir yasa tasarısı götürüyorlar. Ama Demirel "ben askerimi denetletmem" diyerek tasarıyı geri çeviriyor. Tabii işler politikacılarca böyle yürütülünce, bu defa "20 tank gerekli mi" sorusunu sormak da mümkün olamıyor.
Gelelim AK Parti dönemine... Önceki gün Taraf gazetesinde WikiLeaks Türkiye belgelerinden biri daha yayınlandı. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman'ın onayıyla merkeze gönderilen belgeye göre, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül 2004'te, Yunan muadiline, Türkiye'nin savunma bütçesinden 10 milyar dolar kesintiye gideceğini söylüyor ve Gönül'ün bu açıklaması Genelkurmay'ı çok şaşırtıyor.Genelkurmay, savunma bütçesindeki bu kısıntının askeriyeden eksiltilerek ve hükümetin içerideki önceliklere kaynak ayırmak için yapıldığını düşünüyor. Nitekim ABD elçiliğinin yaptığı diğer yorumda da "Bakan Gönül'ün imam hatiplilerin üniversiteye girişte katsayı tartışmasının ardından gelen şaşırtıcı açıklaması, AKP'nin niyetleri konusunda Türk ordusunun içine yerleşmiş kuşkuları pekiştirmiştir" deniyor. Anlayacağınız AK Parti'nin askeri harcamaları azaltma yönünde belirttiği irade bazılarını çok rahatsız ediyor.
Peki ABD'nin, Bakan Gönül'ün sözlerini yorumlayarak merkeze bildirmesi acaba hangi amaçla yapılıyor?
Önce şunu hatırlamakta fayda var.
ABD, dünyanın en büyük silah satıcısı.
Türkiye'de silahlanma harcamasının azaltılması bu ülkede sadece silah tüccarlarını değil devleti de tedirgin ediyor. Çünkü Türkiye gibi dünyanın önde gelen silah ithalatçısı bir ülkenin savunma harcamalarında tasarrufa başlaması, ABD'nin gelirlerini olumsuz etkiliyor.
Anlayacağınız, Türkiye'nin silah yerine eğitime ve sağlığa daha çok yatırım yapması, ABD'nin de işine gelmiyor.
WikiLeaks belgelerini yorumlarken dikkat edilmesi gereken bir konu da şu... Türkiye'de 2004'ten beri eğitim bütçesi ilk kez savunma bütçesini geçmeye başladı. İşte o gün bu gün de ABD'nin Ankara büyükelçileri, AK Parti hükümetleri hakkında tuhaf açıklamalar yapar oldular. Türkiye, askeri alımlarını azaltıp, önceliği, silah yerine eğitim ve sağlığa verince, AK Parti'den tedirgin olan kesimler arttı. Demek ki eğitimli ve sağlıklı bir Türkiye, çok fazla askeri harcama yapan "silahlı" bir Türkiye'den daha tedirgin edici görülüyor.
