Bundan altı ay önce Washington'da son derece soğuk karşılanan Netanyahu, geçen hafta Beyaz Saray'da çok daha sıcak bir Obama buldu karşısında. Beklendiği üzere Obama-Netanyahu görüşmesinden basına yansıyan bir "Türkiye boyutu" ortaya çıkmadı. Kapalı kapılar arkasında Obama'dan Netanyahu'ya Türkiye konusunda bir tavsiye gelip gelmediğini bilmiyoruz. Ancak şurası kesin: Türkiye'nin İsrail'le yaşadığı krizin tam da ABD'nin İsrail'le ilişkileri düzeltmek istediği bir döneme denk gelmesi Ankara açısından ciddi bir şanssızlık oldu.
Obama görevde bulunduğu 16 ay süresince İsrail üzerinde şu ana kadar hiçbir ABD Başkanı'nın kurmadığı kadar baskı kurdu. Bundan 4 ay önce Netanyahu için Obama ile görüşmek bile bir lükstü. Öyle ki, mart ayında Beyaz Saray'dan zar zor randevu alan İsrail Başbakanı, Filistin topraklarında kurulan Yahudi yerleşim merkezleri konusunda Obama yönetiminin taleplerini dikkate almadığı için son derece soğuk karşılanmış ve oval ofiste resim bile çektirilmemişti. Oysa geçen hafta Netanyahu, Beyaz Saray'ın hemen karşısında en önemli misafirlere açılan Blair House'da krallar gibi ağırlandı. Televizyonlarda canlı yayınlanan basın toplantısında Obama, Netanyahu'nun barış için çabalarını övdü, ABD'nin İsrail'le sarsılmaz güçlü ilişkileri ön plana çıkardı.
Neden mi bu 180 derece dönüş? Cevap gayet basit: Kasımda Amerika'da ara seçimler var ve Demokratlar Musevi lobisinin finansal ve siyasi desteğine muhtaç durumda. Obama yönetimi bu ara seçimlerden ciddi bir yenilgi ile çıkacak gibi gözüküyor. Yani Kongre ve Senato'da Cumhuriyetçilerin sayısı artacak ve Demokratlar ciddi ihtimalle çok zor yakaladıkları aritmetik çoğunluğu kaybedecekler. Obama böylesine büyük bir yenilgiye uğramamak için Amerikan seçmenlerinden gelecek her oya muhtaç durumda. Aksi takdirde daha şimdiden dile getirilen 2012 Başkanlık seçimlerinde yenilgi ve o çok korkulan "sadece bir dönemlik başkanlık" senaryosu gerçek olacak.
Peki Obama neden bu kadar zor durumda? Kısa cevap kötü giden ekonomi. İşsizlik halen yüzde 10 civarında. Bütçe açıkları nedeniyle tüketiciler temkinli. Sağlık reformu nedeniyle uzun dönemde ya vergilerin artacak olmasına ya da para basılarak enflasyon yaşanacak olmasına kesin gözle bakılıyor. Bütün bunlar yetmezmiş gibi Obama Amerikan tarihinin en ciddi çevre krizi ile karşı karşıya. Meksika Körfezi'ndeki petrol sızıntısının yarattığı doğa felaketi ve bölgesel ekonomik kriz Obama'nın zaten yıpranmış siyasi imajını daha da hırpalıyor.
İçerde bunca sorun yaşayan Obama yönetimi dış politika alanında da aynı derecede başarısız gözüküyor. En önemli dış politika önceliği olan Afganistan'da işler iyi gitmiyor. Obama göreve geldiğinden bu yana 50 bin ilave asker yolladı bu ülkeye. Ama Amerikan halkı Vietnamvari bir bataklığa düşüldüğünü hissediyor. Obama da zaten şimdiden Afganistan'dan çıkış için fırsat arıyor. Bu arada Pakistan ve Irak'ta kan gövdeyi götürüyor. ABD bu yaz Irak'taki asker sayısını 50 bin civarına indirecek. 2011 sonunda ise 10 bin asker kalacak Irak'ta. Ama Irak'ta halen ne siyasi istikrar ne de can güvenliği var. Sonuç olarak Obama için işler hiç de iyi gitmiyor
Bütün bu nedenlerle Ankara-Washington ilişkilerine ve Obama yönetiminin Türkiye'ye yaklaşımına biraz da Amerikan iç politikası açısından bakmakta yarar var. Obama Ankara'ya özellikle İran politikası ve sonuçsuz kalan Ermeni açılımı nedeniyle kızgın. Bunda şaşılacak bir şey yok. Türkiye'nin İran ve Ermenistan politikası Washington'un istediği yönde gitmedi. Ama buna rağmen Obama Türkiye ile ilişkilerin iyi gitmesi için elinden geleni yaptı. Zaten tam da bu nedenle hem Ermeni, hem de Musevi lobisi Obama'ya Türkiye'ye karşı yumuşak davrandığı için kızgın. Durum böyleyken Obama'nın geçen hafta Netanyahu'ya Türkiye lehine baskı yapmasını beklemek pek gerçekçi olmazdı.
