Dün bu köşeyi okuyanlar hatırlayacak; iki-üç günlük Magrip turuna çıkacağımızı yazmış ve Tunus'la başlamıştık.
Bugün de Tunus'tayız.
Tunus Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali, 7 Kasım 1987'de Tunus'un kurucu Cumhurbaşkanı Habib Burgiba'yı bir saray darbesiyle devirip koltuğa oturduğunda halka bir dizi vaatte bulundu:
Hukuk devleti.
Demokrasi.
Basın özgürlüğü.
Örgütlenme özgürlüğü.
Hayat boyu cumhurbaşkanlığına son.
21 yıl sonra bugün Tunus, o 1987 sonbaharında verilen sözlerin tam tersi bir tablo sergiliyor.
Zeynel Abidin Bin Ali, 21 yıldır başkanlık koltuğunda: 1987'de darbeyle gelmişti, 1989'da oyların yüzde 99.27'sini, 1994'te yüzde 99.9'unu, 1999'da da yüzde 99.4'ünü alarak seçildi. Eski Doğu Bloku ülkelerinde bile görülmemiş bir oran!
Anayasaya göre bir daha aday olmaması gerekiyordu. 2002'de referanduma sunulan ve yüzde 99.52 ile kabul edilen anayasa değişikliğiyle cumhurbaşkanlığına sınırsız kez aday olmanın yolunu açtı. Bunun sonucu 2004'te oyların yüzde 99.49'unu alarak dördüncü kez seçildi! 2009'daki başkanlık seçiminde oyu biraz düştü: Yüzde 89.62! Ve Zeynel Abidin Bin Ali şimdi 2014'te yapılacak başkanlık seçimlerinde bir kez adaylığını koymaya hazırlanıyor!
Bin Ali, iktidara geldiğinde "Hukuk devleti" sözü vermişti. Ama Tunus bugün tam bir "Polis devleti"ne dönüştü. İktidar partisinin mahallelere, sokaklara kadar dal budak sarmış örgütleri bir yandan, güvenlik güçleri bir yandan, Tunuslular'ın nefes alışlarını, en mahrem hayatlarını bile izliyor.
Bin Ali, "Demokrasi" sözü vermişti; Tunus bugün tam bir tek parti devleti.
Göstermelik bir muhalefet partisi var ama insanlar kapısından içeri bile girmeye korkuyor. Partinin yöneticileri baskıları protesto için sık sık açlık grevine gidiyorlar.
Bin Ali "Basın özgürlüğü" vaat etmişti; Tunus'ta bugün tüm gazeteler "Haşmetmeab"ın sözcüleri konumunda.
Manşetler her gün Bin Ali"nin Ne kadar "İnce ruhlu", ne kadar "İnsancıl", ne kadar "Duyarlı", ne kadar "Cömert" olduğunu anlatan başlıklarla çıkıyor. İnternet bloglarında bile muhalefet yapmaya kalkanlar kendilerini cezaevinde buluyor. Ve Tunus "Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi" nde en sonlarda bulunuyor:
2009'da 154'üncü sırada, 2010'da ise 164'üncü...
Bu hükümdarlık daha ne kadar böyle gidebilir? Bu hanedan daha ne kadar Tunus'a el koyabilir? (Not: Bin Ali'ninki gerçekten hanedanlık.
Bir yandan ilk evliliğinden doğan kızları ve onların kocaları, bir yandan ikinci eşi ve onun kardeşleri Tunus'u adeta parsellediler.
Ve Tunus halkı daha ne kadar nefessiz yaşayabilir? İşte "Sefalet ve işsizlik canımıza tak etti" diye başlayan gösteriler kısa sürede, "Özgürlük ve demokrasi istiyoruz"a kayıverdi. (Not: "The Guardian" gazetesi, Tunus'taki durumu Nikolay Çavuşesku'nun son günlerindeki Romanya'ya benzetti!)
İşsizliği ve baskıları protesto için kendini yakarak tüm olayları, protestoları başlatan Muhammed Buazizi de dün son nefesini verdi. Zeynel Abidin Bin Ali İçin kötü haber. Tunus'un komşuları için de...