Ne zaman bitecek: En kalabalık kentlerden en ücra köylere kadar dünyanın her yerinde hergün milyonlarca kişinin tekrarladığı soru bu.
Konumuz elbette kriz. Hergün daha da derinleşen ve organdan organa sıçrayan habis ur gibi sektörden sektöre, ülkeden ülkeye atlayan küresel kriz. Ve hastanın korka korka sorduğu "Ne zaman iyileşeceğim doktor bey" sorusu misali, yüz milyonlarca, milyarlarca kişi de iktisatçısından bankacısına, akademisyeninden siyasetçisine kadar bu işten anladığına inanılan herkesten bir umut ışığı bekliyor: "Kriz ne zaman bitecek?"
Ama ne yazık ki en taze, neredeyse günlük verilere sahip olanların, bir cümleleriyle piyasaların seyrini değiştirenlerin, birkaç kelimelik yorumlarıyla manşetlere oturanların bu son derece basit soruya verdikleri yanıtlar arasında dağlar kadar fark var.

2010 mu, 11 mi, sonrası mı?
Bir fikir edinmeniz için, son üç günde yapılan açıklamalardan bir demet aktaralım.
IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn'a göre, dünya 1940'lardan bu yana en kötü yılını yaşıyor ve her gün bir öncekini aratıyor. Sonuç? 2009'da dünya ekonomisinin büyüme hızı eksiye düşecek. "Bizim kuşağın daha önce görmediği bir felaket bu" diyor Strauss-Kahn ve ekliyor: "İşin özellikle açlığın ve yoksulluğun pençesindeki Afrika'da iç savaşlara, devlet arasında savaşlara kadar varmasından korkuyorum." Tahmini: 2010 sonu, 2011 başından önce bir iyileşme beklemiyor.
Küresel krizi öngören tek iktisatçı olarak ünlenen Nouriel Roubini de 2011'den önce ekonomik düzelme beklemeyenlerden. 2011'i de ancak tüm büyük ekonomilerin yöneticilerinin ortak ve kararlı politikalar izlemeleri koşuluna bağlıyor.
Dünyanın bir numaralı portföy yatırımcısı Warren Buffet daha da karamsar. "Uzun hayatımda insanların bu kadar korktukları bir dönem hatırlamıyorum" diyor. Buffet'a göre ekonominin yeniden nefes alıp vermesi için 5 yıl beklemek gerekecek.
Bereket herkes o kadar karalar bağlamıyor. İşte yüreklerine su serpmek isteyenlere de ağzına kadar dolu kocaman bir bardak:
Avrupa Merkez Bankası dünya ekonomisinin 2009'da yüzde 2.7 küçülmesini, 2010'da da yerinde saymasını bekliyor ama bankanın başkanı Jean-Claude Trichet, "Kişisel olarak" bu kötümser öngörülere katılmıyor. Onun iddiası 2010 başından itibaren küresel ekonomide canlanma belirtileri görülecek. Tutunduğu gerekçe: "Hükümetlerin sistemin önemli kurumlarının batmalarına seyirci kalmama kararlılıkları. Piyasalar pek hesaba katmadıkları bu kararlılığın olumlu etkilerini yakında hissedecek."
ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke de, canlanma için 2010'a randevu verenlerden. Alınan önlemlerin, açılan paketlerin resesyonun 2009 sonunda uğurlanmasını sağlayacağını, 2010'un yeniden canlanma yılı olacağını savunuyor.
Trichet ve Bernanke'den de iyimserler var. Örneğin, ABD Başkanı Barack Obama. "Gerçi kristal kürem yok ama, yıl sonuna doğru düzelmenin ilk belirtilerini göreceğiz" diye konuşuyor.
Sizi bilmeyiz ama, biz kime kulak vereceğimizi, kime inanacağımızı şaşırdık. Hele -ekonomik- havaların bir ısınıp bir soğumasının, bir güneşli günü yoğun yağışın izlemesi sonucu şifayı kaptığımız, sürekli aksırıp öksürdüğümüz bugünlerde...