Anayasa değişiklik paketinin Meclis Genel Kurulu'nda oylanması ilginç bir fotoğraf ortaya koyuyor. Bir yanda öneriyi getiren AK Parti var, diğer yanda muhalefet partileri...
Paket, Meclis'i ikiye ayırmış durumda. Paketin geçmesi ne kadar AK Parti'nin hanesine artı yazarsa, tam tersi muhalefetin hanesine de eksi yazacak.
Bu yüzden iki taraf da siyaseten varoluş mücadelesi veriyor.
AK Parti açısından 330'un altına düşmek ne kadar risk taşıyorsa, muhalefet açısından da 330'un üzerinde alınan her oy ciddi risk barındırıyor.
Bir anlamda tüm siyasi partiler, Meclis'te sınavdan geçiyor. İktidar paketteki özgürlük vurgusunu öne çıkartarak daha fazla milletvekilini etkilemeye çalışırken, muhalefet cephesi de en azından şimdilik devreye farklı kurumları sokmadan AK Parti'yi Meclis'te durdurmaya çalışıyor.
Partilerin Meclis'te ortaya koyduğu tavır, sadece önümüzdeki referandum ve zamanında yapılacak seçimi değil belki de çok daha geniş bir zaman dilimini etkileyecek.
Bu noktada, oylamalarda partilerin aldığı pozisyona bakmakta yarar var.
AK Parti son 8 yıllık iktidarının en kritik sürecinden geçiyor. Yani 1 Mart tezkeresi, 367 süreci benzeri bir durum söz konusu.
Bu nedenle başta Başbakan Erdoğan olmak üzere AK Partililer işi sıkı tutuyor ve inanılmaz bir çaba harcıyor. Fire vermemek için geziler iptal ediliyor, görüşmeler erteleniyor.
Bir siyasetçi AK Parti'nin üstlendiği rolü şöyle değerlendiriyor:
"Bu kadar derin bir dönüşümü, bu kadar dirence rağmen, grubunu da bir arada tutarak hayata geçirmek kolay değil. Bu tür paketlerin geçmişte çok rahat ilişkilerle çözülebileceğini gördük; AK Parti küçük tavizlerle BDP ile çözebilirdi. Çünkü BDP de karşılanabilir talepler ortaya koyuyor. Ama AK Parti bu konuda tavizsiz ve ne istediğini bilen bir duruş sergiliyor. Bir anlamda yağlı ilmik üzerinde geziyor. Eğer başarırsa ki, öyle görünüyor bu önümüzdeki seçime yönelik değil daha ileriye yönelik bir hazırlığı işaret ediyor."
Şimdi gelelim muhalefet partilerinin durumuna...
Siyaset uzmanlarına göre, süreci en rahat atlatacak parti CHP, zorlanacak partiler ise MHP ve BDP görünüyor.
Şu tespiti yapmakta da yarar var: Meclis'te CHP, BDP ve DSP tartışmalara katılıyor ama oylamalara katılmıyor. MHP ve Bağımsızlar ise hem oylamalara hem de tartışmalara katılarak onlardan kendini ayırıyor.
MHP, CHP kadar rahat değil
Bu tespit ışığında CHP'ye bakınca, kendi ana politikasıyla ters düşmeyen bir yol izliyor. AK Parti'nin bu paketi geçirmemesi için elinden geleni yapıyor. Siyaset uzmanlarına göre bu tavrı CHP'ye fazla bir şey kaybettirmeyeceği gibi kazandırmayacaktır da...
Pakete karşı çıkan MHP, CHP kadar rahat değil. Bunun nedeni de muhafazakâr-milliyetçi tabanı. Bu nedenle MHP anayasa paketi karşısında protestocu bir tavır almıyor, oylamaya katılarak "hayır" demenin yolunu seçiyor. MHP bunu 367 sendromunu yaşamamak ve 411'deki iradesiyle çelişmemek için yapıyor.
Ama asıl zorluğu referanduma gidildiğinde tabanıyla yaşayacak.
Benzer bir durum Barış ve Demokrasi Partisi için de geçerli... BDP Eşbaşkanı Gültan Kışanak tavırlarını şöyle açıklıyor:
"BDP, ne CHP ve MHP'nin tarafına düşecek ne de AKP'ye kuyrukçuluk yapacak."
Bir anlamda BDP "orta yol" izliyor.
Ancak pakette yer alan eşitlik, yüksek yargı ve parti kapatma ile ilgili yeni düzenleme hem genel olarak Kürtler, hem de özel olarak BDP tabanının sıcak baktığı değişimler. BDP yönetimi Meclis'teki bu kararını referandumda sürdürür mü bilinmez ama tabanıyla karşı karşıya geleceği çok açık.
Bir siyasetçi BDP'nin orta yolcu tavrını şöyle değerlendiriyor:
"Partileri sürekli kapatılan, özgürleşmeyi, modernleşmeyi savunan, ayrıca yargıyla ilgili sürekli problemleri olan BDP'lilerin temeli özgürleşmeye dayanan bir anayasa değişikliğine 'Hayır' demeleri kendi tabanıyla çelişki yaratacaktır. Referandumda bunu sürdüremezler."