Geçtiğimiz günlerde birçok gazetenin internet sitesinde şöyle bir haber yer aldı:
"Gizli bilgileri sızdırdığı için kaçarak Rusya'ya sığınan ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı eski çalışanı Edward Snowden, Irak'ta kaosa neden olan IŞİD'in arkasında ABD, İngiltere ve İsrail istihbaratı olduğunu ileri sürdü. IŞİD'in bölgede İsrail'in güvenliğini tesis ettiğini söyleyen Snowden'a göre ABD, İngiltere ve İsrail istihbaratları dünyadaki bütün terörü "eşek arısı yuvası" adlı bir strateji ile bir araya getirmeye çalışıyor. Eski ajan Snowden, İsrail'i korumak için, Ortadoğu 'da İsrail'e karşı olan grupların kendi içlerinde savaştırıldığını ileri sürdü. Daha önce de IŞİD Lideri Ebubekir El Bağdadi'nin bir yıl boyunca MOSSAD tarafından yoğun bir askeri eğitim, dini kurslar ve konuşma becerisi kursları aldığı iddia edilmişti."
Güvenilirliği tartışmalı; Cezayir, Lübnan ve Kanada menşeli sitelerden alınmış bir çeviriydi bu. Kaynak belirtilmemişti. 10'dan fazla siteye sıçradı, televizyon programlarında tartışıldı.
İnternet medyasının önemli bir problemi bu... Komplo teorileri ve asılsız iddialar kendilerine basılı gazetelere nazaran daha geniş bir alan buluyor. Daha hızlı yayılıyor. Kopyalanarak çoğalıyor. Bir zaman sonra ana akım medyaya bile sıçrıyor ve teorinin ilk kaynağını bulmak zorlaşıyor.
Bu sorunun önüne geçmenin iki yolu var. Birincisi: Haber nereden gelirse gelsin evrensel gazetecilik ilkelerini uygulamak. Belge aramak ve iddiayı teyit etmek... İkincisi: Kaynağa atıf yapmak...
Sabah Washington Temsilcisi Ragıp Soylu, Snowden'ın böyle bir açıklama yapmadığı görüşünde. Kaçırdığı belgeleri kendisiyle paylaştığı gazeteci Glenn Greenwald, Snowden'la aralarında böyle bir konuşma geçmediğini, kendisinde böyle bir bilgi bulunmadığını söylemiş. Snowden'ın avukatı Ben Wizner iddiayı saçma olarak nitelemiş.
Burada iki hususu birbirinden ayırmak gerekir. IŞİD'in eylemlerinden İsrail karlı çıkıyor olabilir. Hatta IŞİD ile MOSSAD arasında şu an bilinmeyen ve ileride ortaya çıkacak bir bağ da bulunabilir. Ama gazeteci, bunu haber yapmak için iddiasını ispatlayacak ya da destekleyecek verilere sahip olmalıdır.
IŞİD'i analiz etmek farklı, Snowden'a atıf yapan bir haber yazmak farklıdır. Bağdadi böyle bir eğitimden geçmiş midir, geçmemiş midir bilmiyoruz ama şimdilik Snowden'ın böyle bir açıklama yaptığına dair ses ya da görüntü kaydı yok. İddiaya dayanak sağlayacak bir belge de sızdırılmış değil.