CEVAP HAKKI
Bir haberimizde adı geçen İsmail İlker B. adlı okurumuz itiraz etmiş:
"03.03.2014 tarihli Günaydın'da çıkan haberde, Tuğçe Sarıkaya'yı aradığıma, rahatsız ettiğime ve hakkımda soruşturma açıldığına dair bir haber var. Elinizde bir kaynak yok iken bu tür bir haberi nasıl servis edersiniz? Tuğçe Hanım ile bir ilişkimiz yoktu, arkadaştık. Haberde bahsi geçen hiçbir sözü söylemedim. Kesinlikle iftira ve yalan haberdir!"
Dilek Yaman'ın haberini hatırlayalım: Tescilli Güzel Eski Aşkından Davacı.
"Best Model Of Turkey yarışmasının birincilerinden Tuğçe Sarıkaya'nın başı eski erkek arkadaşı ile dertte. İsmail İlker B. isimli eski erkek arkadaşı tarafından tehdit edildiğini iddia eden Sarıkaya, savcılığa başvurdu."
Muhabirimizin haberi bu şikâyete dayanıyor. Hep söylüyoruz; mahkemeye verilen her dilekçeyi haberleştirirseniz o dilekçeyi verenin avukatı konumuna düşersiniz. Olayı etraflıca araştırmadan, olayın bütün taraflarıyla görüşmeden haberinizi yazmayın. Bir kişi hakkındaki iddialara yer veriyorsanız, o kişiyi bulup cevap hakkını kullanmasını sağlayın.
Yalan haber ya da iftira demek abartılı olur ama bu bakımdan eksik bir haber. Muhabirimizden bir takip haberi yapıp tarafların iddialarını dengeli ve tarafsız bir biçimde yansıtmasını bekliyorum.
MASUMİYET KARİNESİ
Benzer bir itiraz da Avukat Emre Aydemir'den geldi:
"Müvekkilim hakkında manşetinize konu yargılama devam etmektedir. Attığınız manşet, masumiyet karinesini ihlal eder ve yargılamayı etkiler niteliktedir.
Bir an evvel düzeltim yayını ve özür bildirimi yapılması..."
Sayın Aydemir'in itiraz ettiği manşet olmayan Timsah Gözyaşı Çıktı (02.03.2014) başlıklı haberin spotu şöyle: "Antalya'da üç yıl önce pompalı tüfekle vurularak öldürülen Hüseyin Günaydın'ın, haberi alınca gözyaşlarına boğulup, baygınlık geçiren karısı tarafından öldürtüldüğü belirlendi."
İlk cümleyi de okuyalım:
"Antalya'da 3 yıl önce bacanağı tarafından öldürülen 56 yaşındaki işadamı Hüseyin Günaydın'ın ölüm emrini eşi Ayşe Dudu Günaydın'ın (46) verdiği ortaya çıktı. Kadın azmettirici olduğu iddiasıyla tutuklanırken, olay müebbet hapis cezasına çarptırılan sanığın son sözü sorulduğunda "Beni baldızım azmettirdi" demesi üzerine ortaya çıktı."
Son paragrafta şüpheliye cevap hakkı tanınmış. Günaydın: "Sanıklar bana şantaj yaptı. Büyük bir iftira ile karşı karşıyayım" demiş.
Doğrusunu söylemek gerekirse haberin başlık, spot ve ilk cümlesi dışında kalan bölümlerinde olay anlatılmış, iddialar iddia olarak yansıtılmış ve şüpheliye de cevap hakkı tanınmış. Ama her şeye rağmen bu başlık ve spot Emre Aydın'ın da belirttiği şekilde masumiyet karinesini ihlal eder nitelikte. Böyle bir dil sürmekte olan mahkemelerde değil, ancak bütün yargı süreçleri sonuçlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılabilir.
KÖTÜ ÖRNEK
Geçtiğimiz haftanın öne çıkan haberleri arasında Kayseri'de cinnet getirerek ailesini öldüren bir baba vardı. sabah. com.tr'nin video-haberi üzerine Tolga Sürmeli adlı okurumuz uyardı:
"Sitenize koymuş olduğunuz cinnet getiren babaya ait videoyu aşırı derecede şiddet içeren ve rahatsız edici bulduğumu, böyle bir video kaydının gösterilmesinin haber özgürlüğü olarak değerlendirilemeyeceğini düşünüyorum. Bu acı olayın görüntülerini yayınlamanızdan dolayı üzüntü ve şok yaşamaktayım. Bunun izlenmesi sonucu oluşabilecek psikolojik travmaları göz önünde bulundurun. Duyarlı ve seviyeli habercilik kuralları gereği videonun daha büyük zararlar vermeden kaldırılmasını bir okurunuz olarak rica ediyorum."
Okurumuzun uyarısını dikkate alan sabah.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Özgür Yici videonun kaldırılmasını sağladı. Kendisiyle konuştuğumuz ilkeleri bir kez de burada belirtmekte yarar var:
Bu tür görüntüler şiddetin normalleştirilmesine ve sıradanlaştırılmasına yol açabiliyor. Onun da ötesine geçerek şiddetin örnek alınmasını ve kopyalanmasını sağlayabiliyor. Okurun ve izleyicinin psikolojisi üzerinde menfi tesirler yapabiliyor. Sorumlu yayıncılık gereği bu görüntülerde özellikle olay anının (cinayet, araba çarpması, çocuğun çatıdan atılması) verilmemesinde yarar var.