Halkın içinden gelmek ayrı, halkın içinde kalmak daha ayrı bir konu. Sizi o makama getirenlerin patronunuz olduğunu düşünmek gelişmişliğin, komplekslerden arınmanın en belirgin özelliği. Zaten halkla temas kuran, kısa sürede zirveye yerleşir. Burada ayırt edici iki özellik var; bunu gösteriş olsun diye yapan veya isteyerek yapan. Halk samimiyeti kolayca ayırt eder.
Norveç Krallığı Başbakanı Jens Stoltenberg, emeği ve emekçiyi iyi biliyor.
Alın terine saygı duyan biri.
Hiç gocunmadı, ilk kez geldiği Türkiye'de önce Ankara'da resmi temaslarda bulundu. Arkasından İstanbul'a geçti. Ayağının tozuyla Sultanahmet'te tur attı, sonra Çırağan'da önlüğü giydi, Norveç Mutfak Akademisi (Norge) Yönetici Şefi Jostein Medhus ile mutfağa girdi. Somonu kesti. Gazetecileri, işadamlarını ve gemi sanayicilerini Norveç deniz ürünleriyle tanıştırdı.
İşte olay bu. Boşuna zengin olunmuyor! Tahta oturmak ayrı, gönüllerde taht kurmak ayrı. Meclisinin yarısı, kabinesinin yarısı kadın olan Norveç Başbakanı Stoltenberg, bir anda gönlümüzü fethetti.
***
5 milyon nüfuslu ülkede
kriz miriz yok.
Bankacılık sistemi sorunsuz.
İşsizlik
yüzde 3.5.
Bütçesi, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla'nın
yüzde 15'i kadar fazla veriyor. Eğitim, sağlık hizmetleri bedava. Bir tek vergiler yüksek. KDV
yüzde 25, gelir vergisi
yüzde 15. Alınan yüksek vergiler emeklilik fonlarına gidiyor.
Petrol, gaz ve enerjide yaratılan "
Norveç Modeli"dünyaya parmak ısırtıyor. Türkiye ile Norveç arasında yeşil enerji dahil, petrol ve doğalgazda henüz ciddi bir ortaklık yok. Bir tek
Statkraft, Siirt'te
1.2 milyar dolara hidroelektrik santrali yapıyor. Gemi sanayisi ile balıkçılıktan büyük gelir sağlıyor. Üç tersanemizin Norveç tersaneleriyle
işbirliği sürüyor.
Yalova'da Boğaziçi Tersan Tersanesi'nde üretilen petrol platformu inşa gemisi Grand Kanyon bir ilk ve denize indirildi. Ulaştırma Bakanı
Binali Yıldırım, bu işbirliğinin süreceğine dikkat çekiyor.
***
Balıkçılık Norveç için müthiş bir gelir kaynağı. Yılda
1 milyon ton somon üretiyor,
1.5 milyon ton uskumru tutuluyor. Somon geliri
4.5 milyar, uskumru geliri
1.5 milyar euro.
İki kalem balıktan
6-7 milyar euro gelir elde ediliyor.
Kalkan, kot balığı, Halibut, Hering ve diğerleri cabası. Türkiye'yi somonla 20 yıl önce
Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı
İshak Alaton tanıştırdı. Alarko Holding'e bağlı Norveç ortaklı
Alarko Leroy AŞ, bugün 4
bin 500 ton somon ithal ediyor, Cirosu
50 milyon liraya ulaştı.
Leroy deyip geçmeyin!
Dünyanın en büyük balık şirketinden biri.
Şili'de, Peru'da balık yemi, balık unu fabrikaları, dünyanın her yerinde güçlü bir organizasyonu var. Sayesinde somonu yavaş yavaş ama ithal uskumruyu çok sevdik. Norveç'ten en çok
uskumru ithal eden üçüncü ülkeyiz.
***
Başbakan Stoltenberg, terörle mücadele dahil iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin daha da gelişeceğinden emin.
"Türkiye hızlı büyüyen bir ülke. Bölgesinde giderek daha da önemli rol üstleniyor. G-20 üyesi. AB'nin girdiği mali krizde Türkiye ile işbirliğini daha da geliştirmek isteriz" diyor. Peki AB'nin krizi ne olacak?
Norveç Başbakanı, "Euro devam eder. Değeri ulusal döviz piyasasında kararlaştırılıyor. Kesin bir şey söyleyemem ama krizin bir parçası olmayacağız. AB ile çok entegreyiz. İhracatımız etkilenir" yorumunu yapıyor.