Bir ada, iki toplum ve birlikte yaşama adına bir türlü gelemeyen çözüm! Kıbrıs'tan söz ediyoruz. Müzakere süreci 'çamura saplanalı' çok oldu. Ufukta çözüm ışığı görünmüyor.
Hal böyleyken Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs'a bakışına uzun vadeli bir perspektif yerleşti. Uzun süredir KKTC ile politika, 'ekonomi ve maliye' gözüyle oluşturuluyor.
Kısa ve orta vadede KKTC, ayakları üzerinde nasıl duracak?
Çerçevesi çizilmemiş (!)
Kuzey Kıbrıs halkı ve hükümeti kemer sıkmaya devam ediyor. Uygulanan sıkı para politikası işe yaramış. Kamu harcamaları azalmış. Hükümet, bütçe hedeflerini tutturmak için elinden geleni yapıyor. Ancak iyi niyete rağmen bunlar yeterli değil!
Ekonomi büyümek zorunda. İşadamına kolaylıklar sağlanmalı. Yatırım iklimi iyileştirilmeli.
***
Kuzey Kıbrıslılara göre, nedense bu konuda yapılması gerekenler yapılmıyor.
Türkiye, KKTC'de sanayi üretimine destek verecek hiçbir politikayı ortaya koymadı. Bu tavrıyla büyük bir haksız rekabete yol açıyor. Ada, yıllardır izolasyon ve ambargo altında.
Pek çok ülkeye oluk oluk akan küresel finans desteği, siyasi çözümsüzlükten dolayı buraya uğramıyor!!!
Gelmeyen sadece küresel şirketler mi?
Kıbrıs'a yatırım yapma konusunda T
ürkiye'nin en büyük holdingleri bile kılını kıpırdatmıyor. Hiçbiri samimi değil.
Kuzey Kıbrıslı yatırımcı da kendi yağıyla kavruluyor.
***
Kıbrıslı yatırımcılardan biri de iş insanı S
ıdıka Atalay... Proje üzerine proje geliştiriyor.
Projelerinden biri de
Karpaz Gate Marina. 2005'in başında burayı yabancılara sattı.
Halbuki, 2004'te herkes çözüm adına umutluydu.
Bu rüzgârın gücüne inanan ve Marina yatırımı için harekete geçen Atalay, Koç Holding dahil Türkiye'deki pek çok büyük grupla görüştü. "El verin," dedi.
Sonuç yok.
İngiliz asıllı Musevi işadamı
David Lewis, akıllı.
Projeden etkilendi. 83 yaşında Kuzey Kıbrıs'ta bir ilke imza attı. Havadan inmenin yasak olduğu Kuzey Kıbrıs'a denizden giriş yaptı. David Lewis Investment, Kuzey Kıbrıs'ın en büyük yabancı yatırımı oldu.
***
Marina, Kapraz'da... Erenköy'de
450 dönüm bir alanda.
Karpaz, mal takası ve toprak mülkiyeti konusunda en tartışmalı bölge. Lewis, toprak mülkiyeti konusunu yakından takip ediyor. Yaptığı marina hem Kuzey Kıbrıs'ın hem de Güney Rum Kesimi'nin dünya standartlarına sahip ilk marinası olacak. Akdeniz çanağının en büyük ilk üç marinasından biri olmaya da aday. Kıbrıs'a uluslararası bir organizasyon geldi ve yatırım yapıyor. Büyük iş. Çünkü adaya hiç bir finans kurumundan yatırım kredisi gelmiyor. İnsan ve mal dolaşımında problem yok. Fakat finansal izolasyon aşılamıyor.
***
İşte biz de bu yatırımı gezdik.
Marina ile müştemilattan oluşan ve
40 milyon doları bulan ilk etabı tamamlanmış. İkinci aşamada beş yıldızlı iki otel yapılacak. Daha sonra alışveriş merkezi ve casino devreye girecek. Eğer bir engel çıkmazsa,
2021'de yatırım bitmiş olacak.
Peki, bu yatırım tamamlanır mı?
Proje Koordinatörü Erdil Nami, "Bu yatırım geciktirilse de, erkene alınsa da, tamamlanması yatırımcının birkaç isteğine bağlı. Şirket kiralama süresinin 49 yıldan 99 yıla çıkmasını ve marinada gümrüksüz satış istiyor" diyor.
Marina, açılış öncesi Doğu Akdeniz Rallisi'nin durağı oluyor.
Yatırımcıların durağı olması için siyasetçinin çözüm paketi dersini çalışması gerekiyor.
Kuzey Kıbrıs çıkış arıyor.