Burnumuzun dibindeki Irak'ta iki ay sonra çok heyecan verici bir maraton başlıyor. 2009 Aralık ayı hem ABD, hem Türkiye için önemli olacak. Çünkü ilk etapta ABD Irak'tan asker çekmeye başlayacak.
İkinci etapta ise dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip dördüncü ülkesi Irak'ta petrol ve doğalgaz yolculuğu başlayacak. Böylesine kritik bir dönemde Irak Ulusal Hükümeti petrol ve doğalgaz sahalarının dağıtımıyla ilgili harekete geçiyor.
İlk ihale iki yıl önce yapılmış ve 35 şirket yarışmıştı. İlk turu geçen 28 şirket bu kez aralık ayında ikinci tur için ciddi bir sınava hazırlanıyor.
Dile kolay! Hesaplamalara göre ilk etapta 1 trilyon dolar tutarında bir petrol geliri söz konusu olacak.
Belli ki para baldan tatlı, Irak Ulusal Hükümeti, ilk ihalede çok ağır olan şartları bir çırpıda değiştirmiş. Şirketlerin başlangıçta ödemeleri gereken 2.6 milyar dolar hemen 1.2 milyar dolara çekilmiş. Sonra," yabancı şirketler yerli şirketlerle ortak olmalı" tezinden vazgeçilmiş. Artık Irak'ta yabancı bir şirket tek başına petrol çıkarabilir. Ama çıkan petrol hükümetin istediği gibi kullanılır.
Bu bile yetiyor. ABD ve İngiliz petrol devleri yeni petrol ve doğalgaz sahası alabilmek için kırk takla atıyor. Ancak 2009 yılının ikinci çeyreğinden bu yana petrol ve doğalgaz üretimiyle Suudi Arabistan'ın önüne geçen ve bulunduğu coğrafyada liderlik için yarışan Rusya çok sessiz!..
Acaba bu yarışta saf tutabilecek mi? Uzmanlar diyor ki; "ABD, Irak'ta Rusya'nın faaliyette bulunmasını istemiyor!"

***
Rusya hafife alınacak bir ülke değil. Irak'ın devrik lideri Saddam'ı hep destekledi. Kürtler ve Şiiler, o yüzden Rusya'ya hâlâ kızgın. Sünniler, Rusya'nın ABD işgaline yeterince tepki göstermediğini düşünüyor. Ruslar ise, "Irak tipi demokrasi" istemiyoruz diyerek ortalığı iyice geriyor.
Elbette Rusya kendi açısından haklı. Irak'ın "1997- 2006" dönemini kapsayan 40 milyar dolar borcunu 2003'te ABD'nin Irak'ı işgal etmesiyle silmişti. Şimdi hesabı farklı. Öncelikle Saddam'ın 1997'de Lukoil'e tahsis edip, 2002'de iptal ettiği 12.9 milyar varil rezerv olduğu tahmin edilen 'Batı Kurna 2'yi istiyor.
ABD bu açılıma izin verir mi?
Görünen o ki, hedef Rus şirketlerini ikinci turda tuş etmek.
Peki, Türkiye'nin petrol ve doğalgaz sahalarında yer alma şansı var mı? Enerji analistleri, "Türkiye'nin ulusal bir petrol değişim programı yok" diyor. Çünkü Türkiye'nin kamu ve özel sektöründe enerji oyununda yer alabilecek büyük ölçekli şirketleri yok. TPAO hantal. BOTAŞ, Gazprom gibi kontrat devirlerini elinde tutacak güce sahip olmalı. Özel sektör desteklenmeli. Bu durumda görünen köy kılavuz istemiyor. Irak'ta küçük işleri Türkiye'ye vermeye çalışıyorlar. Kimsenin pastadan büyük pay vermeye niyeti yok.