İsviçreli denetim devi KPMG günümüzden geleceğe beyaz yaka suçlarını araştırıp raporluyor. Türkiye de araştırmaya dâhil. Son araştırmayı önceki gün "kara yakalı artık örgütlü" diye detaylandırmıştık.
Teori bize suiistimalci için 3 temel faktör sunuyor: Fırsat (kontrol zayıflığı ve suiistimale uygun ortam), güdü (açgözlülük veya ihtiras) ve rasyonalizasyon (hırsızlığı kendine hak görmek).
Aradan geçen 7 yılda suiistimalcinin, sanal dünyanın imkânlarını daha yoğun kullanmaya başladığı ve bilişim teknolojilerini devreye aldığını görüyoruz. KPMG Türkiye'den İdil Gürdil "şirketlerin suiistimalciye karşı dirençlerini artırması gerektiği" görüşünde...
Yolsuzluk ve suiistimalin yalnızca kamuda olduğu ezberi çoktan bozuldu.
Enerji, güç, imtiyaz, zenginlik olan her yer, bunu istismar edenleri de barındırır.
Aslolan Gürdil'in de söylediği gibi kurumları bu "mikroplara" karşı, dayanıklı kılmak.
Mademki bu "kara yakalılar" dünden farklı olarak artık "şer ittifakı" kurabiliyor, o halde "iyilerin ittifakı" da kaçınılmazdır. Sorun suiistimalci gerçeğini inkâr etmeyip "erken uyarı" mekanizmaları oluşturularak çözülebilir ancak.
Bana göre çare kontrol ve denetim kadar, suiistimalciye fırsat tanımayan daha şeffaf, hesap verebilir, yönetişim ilkelerine sadık yapılar oluşturmaktan geçiyor.
Söz çareden açılınca nedense aklıma Yeni Ticaret Kanunu'ndan son dakika çıkarılan maddeler geldi. Ortaklar hesabından para çekmeye son veren şeffaflığı hesap verebilirliği şart koşan maddeler... Sivrisineklerle mücadele edelim, onlar için kurum içi "suiistimal savar" sistemler kuralım ama şirket içinde oluşabilen bataklıkları da kurutalım.