Tamamen uzak bir noktadan bakıyor ve yılın kurumu, yılın kişisi kimdir, kim olabilir diye düşünüyorum.
Önümde ocak ayının yabancı dergileri duruyor. Daha entelektüel ve akademik olanları da daha popüler olanları da bu soruyu kendi meşrebince yanıtlıyor. Ben de zihnimi yokluyorum ve yanıt aklıma tamamen farklı bir parabolle çiziliyor: THY ve Hamdi Topçu. ABD'de yayınlanan bir dergi bana siyaset dışında yılın adamı kimdir diye sorunca onlara da bu ismi veriyorum. O zaman gerekçemi açıklamalıyım.

***
Geçen bayram İspanya'ya gittim. Malaga'dan dönüş uçağına binerken oturduğum salonda Türkiye'den gelmiş yolcular olay çıkardı. İtiraf etmeliyim ki, yukardan bakışla dile getirilen o eleştirilerin, o salonu beğenmemenin hayli şımarıkça ve küstahça tepkisini THY'nin oluşturduğu alışkanlıklar hazırlamıştı.
İstanbul'da ve Ankara'da alıştırıldıkları bolluğu ve şatafatı alçakgönüllü Malaga'da bulamayınca insanlar içlerindeki biraz da haksız öfkeyi çok yüksek bir sesle duvarları çınlatarak haykırıyordu.
Türkler yeniden Osmanlı geçmişlerini, emperyal bolluk rüyalarını anımsamaya, hatta yaşamaya başlamışlardı.
Bunu THY sağlamıştı. Şimdi hiç yaşanmamış gibi hiç hatırlanmayan geçmişin şu kadar yıl öncesinde Ankara veya İstanbul havaalanları o Malaga meydanından sanki daha kötü değildi. Birden bir sihirli el dokundu, THY, dünyanın bir numaralı havayolu oldu. Kulağımıza gelen fısıltılar şimdi Lufthansa'nın bile onunla ortak olmak için yalvardığını söylüyor.
İkramdan uçuş kalitesine, yer hizmetlerinden dünyada en çok noktaya uçan hava şirketi olmaya kadar uzanan bu başarının altında Hamdi Topçu'nun olduğu bir gerçek. Bazı insanlar öyledir; inanır, yapar, başarırlar. Topçu da o nitelikte birisi. Herhalde bu işlere bulaşmadan önce havayolu taşımacılığı yapmıyordu.
Başarısı kişisel yetenekleri, muhtemelen takım oyunu oynaması ve dünyayı iyi izleyip sezmesindendir. Zekâsından ve hırsındandır.
***
Ama bir husus daha var: THY'nin bu atılımı yaptığı dönemde Türkiye'nin de benzeri bir atılım içinde bulunmadığı nasıl söylenebilir? Eğer THY bugün Zanzibar'a, Baku'ya, Maldivler'e, Malaga'ya, Afrika'nın, Uzakdoğu'nun akla hayale gelmedik yerlerine uçuyorsa bu Türkiye'nin izlediği dış politikanın bir uzantısıdır. Balkanlar bugün bir saatlik uçuş mesafesinde. Dört-beş saatlik uçuşla Türkiye dünyanın yüzde şu kadarına erişebiliyor.
Elindeyken, bu ülkenin, şunca yıldır, bu imkânı kullanmaması aklın alamayacağı bir şeydi. Neyse ki, şimdi düşünenler çıktı ve ona bağlı olarak ülkenin politik ve ekonomik yapısında bir kımıltı meydana geldi.
Ulaşım ve erişim imkânı: 21. yüzyılın sıçrama noktaları. Dünya dijital bir devrimden geçiyor. Orta sınıfı inşa etmek ve uçakla uçmak imkânını ona kullandırmak, öte yanda cep telefonlarıyla dünyayı daraltmak, küçültmek ve enformasyonu insanların parmak uçlarına indirmek. Türkiye'deki dönüşüm bu gerçekte yatıyor. İç politika da dış politika da bu kaynaktan besleniyor.
THY, bugün artık bir havayolu şirketi olmaktan daha fazla bir şeydir ve Hamdi Topçu bu dönüşümün belkemiğidir.