Geçtiğimiz hafta, 55. Venedik Bienali'ndeydim. Bu vesileyle çok sayıda sanatçının eserini görme imkânını elde ettim. Mesajlar, çoğunlukla çevreyle ilgili ya da insanın ruh halini, tepkilerini, öfkesini sergiliyor. Venedik Bienaliyle eşzamanlı olarak Ahmet Güneştekin de, Venedik Arsenale Docks'ta bir sergi açmıştı. Bu kapsamda, "Yüzleşme" isimli eserinin yanı sıra, Bellek, İnkâr, Düdük ve Dil videoları ile Recm adlı enstalasyonu da yer alıyordu. Güneştekin, doğaya ve insana karşı sürdürülen inkâr ve imha hareketlerine karşı sesini yükseltmeyi hedeflemişti. Gerçek yüzleşmenin sanatın aracılığıyla olması gereğine inanıyordu. Ahmet Güneştekin, Yüzleşme adlı eserinde, Saddam'ın Kuzey Irak'taki Kürtlere karşı yürüttüğü El-Enfal Harekâtı ve Halepçe'de gerçekleştirilen katliama odaklanıyor. Dil adlı videoda, Türkçe'de bulunmayan Q,W,X gibi bazı yasak harfler yüzünden Kürtçe'ye uygulanan engelleri ve asimilasyonu sorguluyor. Recm adlı enstalasyonda da, bu harfler üzerinden din ile milliyetçiliğin paradoksal ilişkisini irdeliyor.
Recm
Siyah tahta harflerle dolu demir bir kafesten meydana gelen üç boyutlu bir eser. Anadolu'nun çoğul kültürel topluluklarını tek bir dil konuşmaya zorlayan saplantıyı sergiliyor.
Venedik Bienali'nde Ahmet Güneştekin ile birlikteyiz. Arkamızda, "Momentum of Memory" isimli sergisinin afişleri görünüyor.
Ufuk Yayınları'ndan "Bitmeyen Hasret" isimli kitabımın ikinci baskısı çıktı. Menderes'in isminin sıkça anıldığı bu dönemde, onun Yassıada'da yaşadıklarını, Berin Hanımın mektuplarından öğreniyoruz. Birbirinden içli... adeta bir demet gözyaşı... ve dünyalar dolusu hasret.
Düdük
Bir karesini gördüğünüz bu video çalışmada, Kürtçe başta olmak üzere Türkçe dışındaki dillere karşı yasaklar ve ırkçı yaklaşım ele alınıyor. 1925 Şark Islahat Fermanı'nın "Türkçe'den başka dil konuşanlar hükümet ve belediyenin emirlerine muhalefet etmek ve direnmek suçundan cezalandırılacaktır" maddesi, tellallar tarafından tüm doğu illeri, köy köy dolaşılarak duyuruldu. Kürtçe konuşanlara 50 lira para cezası öngören bu yasa döneminde, bir memur maaşı 50 lira civarındaydı. 1928 Türk Harfleri Kanunu ile Türk alfabesinde bulunmayan harfleri kullananlara hapis cezası getirildi. Türkçe konuşturma kampanyası Dâr ül- Fünûn Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti'nin 13 Ocak 1928'de "Vatandaş Türkçe konuş" sloganıyla başlatıldı. Ahmet Güneştekin, bir dizi görüntüyü içeren videosuyla o günlerle yüzleşmemizi sağlıyor.
Yüzleşme
Güneştekin'in, 1986-1989 yılları arasında El-Enfal Harekâtı kapsamında gerçekleşen Halepçe Katliamına odaklanan bu eserinin adı Yüzleşme. 24 metrekare olan eser 1500 parçadan oluşuyor.