2012 - 2013 öğretim yılında 8'inci sınıf sonunda tek sınav uygulanacak. Yeni Seviye Belirleme Sınavı (SBS) sonucuyla Fen, Sosyal Bilimler, Anadolu, Öğretmen ve meslek liseleriyle, özel okullara kontenjan sayısı kadar öğrenci alınacak. SBS her yıl haziranda, 8'inci sınıf sonunda yapılacak. Ortaöğretime yerleştirmede esas alınacak sınavda, sadece 8'inci sınıf Türkçe, matematik, fen, sosyal, yabancı dil ve din kültüründen soru sorulacak.
Merkezi sistemle öğrenci alan Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirme Puanı (OYP), öğrencinin 6, 7 ve 8'inci sınıf Yıl Sonu Başarı Puanları'yla, 700 tam puan üzerinden hesaplanan SBS puanının (toplam 1000 puan) ikiye bölünmesiyle elde edilecek. Türkçe ve matematikte katsayı 4, fen ve sosyalde 3, yabancı dilde ise 2 olacak. OYP'lerin eşitliği halinde SBS puanı, eşitliğin sürmesi halinde 8'inci sınıf yılsonu başarı puanı, eşitliğin hâlâ sürmesi hâlinde 7'nci sınıf yılsonu başarı puanı, yine eşitliğin bozulmaması halinde 6'ncı sınıf yılsonu başarı puanı esas alınacak. Bunların da eşit olması halinde tercih önceliği dikkate alınacak.
Kişisel değil, kitlesel başarı
Yeni sistemde, Yılsonu Başarı Puanı'nın (YBP) etkisi artıyor. 6, 7 ve 8. sınıf sonunda hesaplanacak YBP'lerin yarısı doğrudan OYP'ye eklenecek. En önemlisi de, YBP hesabında öğrencinin başarısı diğer öğrencilerle ilişkilendirilmeyecek. Yılsonu puanları, o derslere ait haftalık ders saati sayısı ile çarpılarak ağırlıklı YBP hesaplanacak. Bu puanların toplamının, o derslerin haftalık saat toplamına bölünmesi ile de YBP oluşacak. Değerlendirme 100 tam puan üzerinden yapılacak. SBS'de müzik, beden, resim ya da seçmeli derslerden soru çıkmayacak. Ancak bu derslerin notları YBP'yi etkileyecek.
Ortaöğretime yerleştirme sınavı, 8'inci sınıfın sonunda yapılacak ve sadece 8'inci sınıf konularını içerecek. Ancak öğrencinin bu sınavda başarısı için şuna dikkat etmek gerekiyor: Şu anda ilköğretimde uygulanan yeni müfredatta 6-7 ve 8'inci sınıf konuları birbirini tamamlıyor. Konular bütün sınıflara dağıtılmış. Bu nedenle sadece 8'inci sınıfın konularına yönelmek ve 6 ve 7'nci sınıfların konularını önemsememek, doğru bir sınav politikası olmaz.
Yeni SBS'de en çok eleştiriyi, YBP'lerin hesaplanma şekli alıyor. Bu puan, öğrenciler arasında eşitsizlik oluşturacak. Ne yazık ki okullarımız arasında eğitim kalitesi ve not standardı eşit değil. YBP'nin öğrencinin kişisel başarısı olacağını unutmayalım. Ayrıca ilköğretimde gerçek bir YBP için, SBS'de öğrencinin okulunun kitlesel başarısının da puanının içinde olması gerekiyor. Şayet puanlar böyle hesaplanmazsa, adil not veren okulların öğrencileri çok üzülecek.
