Kim bilir, karikatürün tarihi nerelere kadar dayanıyor? Belki de dünyanın en eski karikatürleri, ilkel toplumda insanın mağaralara çizdiği çizgilerden oluşuyordu; belki günümüzden 3 bin 400 yıl önce Menna Mağarası'na çizilen resimler, birer karikatür sayılabilirdi. İnsanlık kadar eski, karikatürün tarihi.
Karikatür sözcüğünün kökeni ise İtalyancaymış. 'Gülümseten anlam yüklenmiş resim' karşılığını taşıyor.
Karikatür sanatı, ilk bakışta kolay gelebilir çoğumuza. Dünyanın en zor işi aslında insanı kocaman bir zeka ile kucaklayarak gülümsetebilmek. Büyük çizgi film yaratıcısı, ama karikatürist olarak da kabul edilen ünlü Walt Disney; en zor şeyin 'insan gibi davranacak bir hayvana vereceği en uygun ifadeyi bulmak' olduğunu söylemiş örneğin.
SAYGININ İFADESİ
Türkiye'nin karikatür tarihi de, dünyanın en renkli penceresine, çok büyük sanatçılara sahip.
Çok büyük ustalar yetişti, bizim karikatür serüvenimizde. Hem de dünya çapında.
Osmanlı döneminde ilk karikatür, 1867'de yayınlanmış. Teodor Kasap'ın yayınladığı Diyojen ise İlk Türk mizah dergisi sayılıyor.
Sonraki yıllarda II. Abdülhamid'in baskıcı tutumuna tosluyor Türk karikatürü ve mizahı.
O günlerden, bugünlere; ne büyük ustalar, ne güzel insanlar geçti Türk karikatüründen. Önlerinde saygıyla eğilinecek, hatıraları alkışlanacak, günümüzde de varlıklarını sürdüren büyük ustalar, harika insanlar.
Atladığım olur kaygısıyla, haksızlık etmemek için, hepsini sevgiyle hatırlayıp, yazmıyorum tek tek isimleri. Ama dün, işte nitelik çıtası yüksek bu Türk karikatürüne, büyük bir saygının ifadesi de olan, bir güzellik ile buluştu İzmir.
GÜZEL TANIKLIK
Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi, İzmir Mask Müzesi'yle; İzmir'e 'butik müzecilik' alanında ufuk açan Konak Belediyesi, yine Türkiye'de bir ilki gerçekleştirdi. İzmir Alsancak'ta, Kızılay'a ait tarihi bir bina, kurumun da gönüllü omuz veren adımıyla, Konak Belediyesi tarafından İzmir Valiliği'nin desteğiyle restore edildi.
Binada Türkiye'nin ilk "Neşe ve Karikatür Müzesi" açıldı.
Müzenin uzmanlaşacağı alan, Ege ve Akdeniz karikatürlerinden oluşacak. Tan Oral, Turgut Çeviker, Eray Özbek, Dilek Maktal Canko gibi değerli isimlerin danışmanlık yaptığı müze, insanın içini ısıtan sevimlilikte.
İzmir'e yeni bir armağan olan müze açılırken güzel, içerikli karikatür sergileriyle İzmirlileri buluşturdu. (Detayları haberimizde okuyacaksınız.)
Bu güzel müze nedeniyle, Konak Belediye Başkanı Hakan Tartan'ı yürekten kutluyorum.
İzmir Valisi Cahit Kıraç'ın da açılışına katıldığı müzeyi gezmek için toplanan; 'katılaşan siyasetten' uzak, güler yüzlü bir kalabalık; Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ı, İzmir milletvekillerini, yerel siyasetçileri selamlarken, neşeli bir müzenin açılışına tanıklık yapıyordu. Doğrusu insana sevinç veren, sıcak, güzel bir manzaraydı.