Van'a gidip de "Peynirciler Çarşısı" na uğramamak olmaz. "25 numaralı" dükkan Van Besin Pazarı. Sahibi Mehmet Emin Nar. Onun yanında Rüstem Apaydın'ın "Sönmez Besin Pazarı" var. Diğer yanında da "Befree Bal." Befree Bal'ın sahibi Ömer Aydın'a sorduk: - Ömer... Ne demek Befree? - Abey, vallah "kar gibi bal" demektir... Kürtçe.

***
Rüstem "Bakkallar Odası'nın eski başkanı." 25 yıllık peynirci. Peynircilik "baba mesleği." - Peynirciler... Anlatın bakalım, otlu peynir nasıl yapılır? - Önce dağları dolaşasan... Ot toplayasan. Dolaşılacak dağlar: Erek Dağı (3.250 metre) İspiriz Dağı (3.668 metre) Tendürek Dağı (3.542) Hepsi, karla kaplı dağlar. - Ey peynirciler... Hangi otları toplamak lazım? - En başta sirmo. - Sirmo nedir? - Sir, Kürtçe'de sarımsak demektir... Sirmo, dağ sarmısağı. - Başka hangi otlar toplanacak? - Mendo, siyabu, dağ kekiği, dağ nanesi, heliz. - Afandim, bu otlari peynire karıştırasen... Sonra çömleğe basasen... Çömleğin yoksa, plastik bidona koyasen... Sonra torpaga gömesen. - Peynir, toprağın altında ne kadar kalacak? - Afandim, ne kadar uzun kalirsa, o kadar gözel olur... Peynir, yer altında saklandikça kıymatlenir.

***
Van'da üretilen otlu peynirin çoğu "İstanbul- Fatih'teki Kadınlar Pazarı'na" gidiyor. Sonra Ankara-Sakarya Caddesi'ne. Ve Antalya'ya, İzmir'e. - Begim, yemekten sonra mulkaga bir lokma otlu peynir yiyesen... Üstüne çay içesen... Şifadır. - Neye iyi gelir? - Akciğer, karaciğer, kalp, mide, sindirim, tansiyon. - Yani sizin otlu peynir, tam teşekküllü hastane gibi. - He vallah, dogri söylirsen.

***
Peynirciler çarşısına saat 15.10'da gittik. - Mehmet Emin, şu ana kadar kaç liralık satış yaptın? - Vallah 50 kağıt. - Rüstem, ya sen? - 40 milyon. - Ömer, sen? - Allah abimi inandırsın, sebahtan bu yana on gaymelik (milyonluk) satış yapmışam... Vellah, billah işler kesattir.

***
Otlu peynir 4.5 milyon lira. Otlu çökelek 2 milyon. Petek bal on milyon. İçinde mum olmayan, Karakovan balı ise 25 milyon. - Ey peynirciler... Ya bu nedir?.. Yoğurt mu? - Hayır... Van cacığı. - Nasıl bir şey? - Yogurt, tereyağı, maydanoz, sivri biber, salatalık... Hepsini karşıtırmışem... Verem sana, kahvaltıda yiyesen. - Yok sağol... Ya bu nedir?.. Taş gibi? - Kurut... Çökelek kurusu... Ezerek yenir... Ezmesi biraz zordur... Zaten Van'da bir söz vardır: Kızın kurut ezeni makbuldür, erkeğin gurbet gezeni.