Bazı yazılar var ki insanı başka türlü düşünmeye sevk ediyor. İşte bunlardan birini geçen gün okudum.
Başlığı, "ABD, Ortadoğu'yu gözden mi çıkardı" şeklindeydi. Daha bu başlığı görür görmez insan "Olur mu öyle şey" diyor.
Çünkü Ortadoğu, dünyanın fosil yakıt merkezi... Başta ABD olmak üzere Batı ekonomileri petrole muhtaç... Zaten Ortadoğu'daki bunca kavganın temel nedeni de bu...
İşin içine Çin'i ve gelmekte olan Hindistan'ı da kattığınızda seyreyle kanlı şamatayı...
Eğer şartlar böyleyse... ABD, Ortadoğu'yu niye gözden çıkarsın?
Ama ABD'deki Rowan Üniversitesi'nden ekonomist Prof. İhsan Işık'ın makalesindeki veriler, yeni bir pencereyi aralıyor. (Zaman, 27 Ağustos) Türkiye'de hemen hiç konuşmadığımız bir dünya şekilleniyordu oralarda.
Prof. Işık çok temel bir soruyla başlıyor:
Başta Suriye ve Mısır olmak üzere Ortadoğu'da çok ciddi sorunlar varken...
ABD bu sorunlara müdahalede niye böylesine isteksiz?
Öyle ya... Çok değil 10 yıl önce, uydurma gerekçelerle Irak'ı işgal eden ABD'nin, Suriye konusunda biraz kımıldaması için, ancak zehirli gazın kullanılması gerekti.
Eskiden olur olmaz her konuda hamle üstünlüğünü elinde tutmaya çalışan ABD... Bu kez Esad'ı devirmeye yanaşmıyor, daha baştan "kısmi bir cezalandırma" amacıyla hareket edeceğini söylüyordu.
Bu isteksizliğin somut bir nedeni olmalıydı. Bir zamanlar petrol gelecek yerden tavuk esirgemeyen ABD, şimdi yumurtaları bile sayıyla kullanıyordu.
Ne olmuştu? ABD'nin fosil yakıta ihtiyacı kalmamış mıydı ki Ortadoğu'yu neredeyse başıboş bırakıyordu?
Prof. İhsan Işık bu kritik soruya,
"Evet, ABD'nin Ortadoğu'daki fosil yakıtlara olan bağımlılığı giderek azalıyor" cevabını veriyor.
Nasıl? Şöyle anlatıyor:

"Suudi Amerika"
George Mitchell (1919-2013) adındaki bir girişimci... Cüzi bir yatırımla ve 10 yıl çalışarak kaya gazını ve petrolünü yeryüzüne çıkarma konusunda çok önemli bir teknoloji geliştiriyor...
Bu teknoloji ABD'yi bir anda petro- gaz zengini yapıyor... Adeta Ortadoğu'yu Amerika'ya taşıyor... Öyle ki, Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, ABD 2015'te doğalgazda dünya lideri Rusya'yı, 2017'de ise petrolde dünya birincisi Suudi Arabistan'ı geçecek...
Bu süreç sonunda, fosil yakıt temelli enerji konusunda kendi kendine yetmesi beklenen ABD... 2020 yılında dünyaya petrol ve gaz ihraç eder hale gelecek.
Bu müthiş veri ne anlama geliyor, biliyor musunuz? ABD'nin dünya üzerindeki rolü hakkında bütün bildiklerimizi çöpe atmamız gerekiyor.
Ekonomiden askeriyeye... Siyasetten, kültüre... İçinde "ABD" kelimesi geçen bütün fikirler, teoriler, yargılar ve de önyargılar değişecek.
ABD elbette Ortadoğu'yu mesela rakibi Çin'e altın tepsiyle sunmayacak, Rusya'nın cirit atmasına izin vermeyecektir.
Ama artık her şeyi değişik yöntemlerle, farklı bir zamanlamayla yapabilecek.
Çünkü... Bir mala "ölümüne ihtiyaç duyan" ile "ihtiyaç duymayan" aynı davranmaz. "Tok alıcı" ile "aç alıcı" bir olur mu hiç?