'Ömre Ömür Katan Şehirler'e konuk olan SABAH, 'dağlarından yağ, ovalarından bal damlayan uzun ömürlü insanların şehri' olarak tescillenmiş Aydın Nazilli'de 100 yaşını deviren Hasan Tosun, Fatma Hediye Candemir ve Bakiye Yağcı'nın yaşamına dokundu.
ZEYTİNYAĞI EKSİK OLMAZ
Nazilli'de yaşayan Cennet nineden sonra 100 yaş üzerindeki 14 kişiden, Nazilli'nin merkezinde kızı ile oturan 104 yaşındaki Bakiye Yağcı'ya konuk olduk. Gözlerindeki hafif görme problemleri dışında bir şikâyeti yok Bakiye Yağcı'nın. Eşini daha henüz 28 yaşındayken 4'üncü çocuğuna hamileyken kaybetmiş. Daha sonra iki çocuğu vefat etmiş. Gene de dimdik hayatta Bakiye nine. "Hep güzel hayat olmaz. Acı da tatlı da bizim için" diyor.
101 yaşındaki Hasan Tosun ile 104 yaşındaki Bakiye Yağcı, uzun ve sağlıklı hayatı, doğal beslenme kadar Nazilli'nin havasına da borçlu...
Bakiye nineyi kahvaltı sofrasında yakalıyoruz. Başlıyor anlatmaya uzun yaşamın sırlarını: "Zeytin yağı, zeytin bu sofrada olmaz ise olmaz. Peynir, incir, bahçemizden domates hepsi önümde olacak. Katkı maddesi karıştırılmış hiçbir şeyi bu sofrada istemem. Doğal gıdadan vazgeçmeyin. Ve şükrü, sabrı hayatınızdan eksik etmeyin."
HER GÜN 2 KASE YOĞURT
Bakiye ninenin yanından ayrılıp, Nazilli merkeze 5 km mesafedeki İsabeyli köyünde yaşayan 101 yaşındaki Hasan Tosun'un evine konuk oluyoruz. Zeytin ve incir ağaçları arasındaki bahçesindeki sedirin üzerinde karşılıyor bizi Hasan dede. Son zamanlarda ayakları pek tutmuyor. Eşi 75 yaşındaki Gülizar nine, onu yalnız bırakmıyor. Kızları, Hediye Tosun da sık sık onları ziyaret edip yanlarında kalıyor.
Hasan dede en çok yoğurdu seviyor. Günde bir-iki kase tüketiyor. Kızı Hediye babasının uzun yaşam reçetesini şöyle açıklıyor: "Çok hareket ederdi babam. Yaylada hep çalıştı. Nazilli'nin havası bir başka. Oksijeni bol. İlaçsız, gübresiz kendi yetiştirdiğimiz sebze ve meyveleri yiyor. Günde bir tane kahve içer. Kuru fasulye, evde yaptığımız tarhana çorbasından hiç vaçgeçmez. Zeytinyağı ve incir ise vazgeçilmezimiz."
'BİZ ET YEMEYİZ'
Nazilli Pirlibey köyünün en yaşlısı Fatma Hediye Candemir. Tam 103 yaşında. Artık bacakları tutmuyor. Hediye ninenin hafızası zayıflayıp, çoğu şeyi unutsa da Kuran'ı ezbere biliyor. Ve bir an bile duaları dilinden düşürmüyor. Hediye ninenin en büyüğü 82, en genci 76 yaşında 7 kızı var ve onu hiç yalnız bırakmıyorlar.
Annesi artık ağır işittiği için kızı Perihan Candemir annesinin yaşam sırlarını bize aktarıyor: "Hepimiz annemin sağlık reçetesi ile büyüdük. Annem 'İnancınız olsun yavrum' derdi. İnanç insanı dinç, sağlıklı tutar. Sofradan zeytin ve zeytinyağı eksik olmaz. Kendi toprağımızda yetişen bitkilerle, sebzelerle besleniriz. Annem bize böyle beslenmeyi öğretti. Ama galiba burayı uzun ömürlü yapan buranın temiz havası."
MAVİ KUŞAK'A BİLİMSEL İNCELEME
Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Tufan, bir ilki gerçekleştirdi ve Türkiye Gerontoloji Atlası'nı (GeroAtlas) Yani yaşlılık haritasını çıkardı. Tufan, Mavi Kuşak insanların bir de belgeselini çekti. Araştırmada 60 yaş üstü 3 bin 510 kişiyle konuşuldu. Ve ömre ömür katan şehirler ortaya çıkarıldı. Ordu Gölköy ve Aydın Nazilli dışındaki bölgeler şöyle: Karaburun-İzmir, Bozdoğan-Aydın, Dinar-Afyonkarahisar, Kastamonu, Doşanşar-Sivas, Şavşat-Artvin, Çamlıhemşin-Rize, Maçka-Trabzon, Muğla-Menteşe ve Aydın-Germencik.
Prof. Tufan "Bu şehirlerde yaşayan 100 yaş üstü insanlarımız çok iyi korunmalı. Onlar için bakım sigortası yapılmalı" dedi.
YARIN: HERODOT'UN DİYARI MUĞLA. 110 YAŞINDAKİ AYŞE NİNE: TAVUK GİBİ ERKEN YAT, HOROZ GİBİ ERKEN KALK.
