Benim 28 aylık bir oğlum var. Havalar güzel olduğu için onu park-bahçe gezilerinden mahrum bırakmamaya çalışıyorum. Fakat çocukta anlam veremediğim bir toprak yeme isteği var. Aşırı derecede bir eğilimi var toprak yemeye. Doktora götürdüm; önemli olmadığını söyledi. Bu şekilde yemeye devam ederse bir zararı olur mu? Ne yapacağımı şaşırdım...
Sizin çocuğunuzun derdine pika' denilir. Pika; besleyici değeri olmayan toprak, kum ve boya gibi maddelerin yenilmesi ile seyreden bir yeme bozukluğudur. Yapılan çalışmalar; değişik toplumlarda bu yeme bozukluğuna yüzde 4 ila yüzde 26 oranında rastlandığını ortaya koymaktadır. Pika; genellikle çocukluk çağlarında başlar ve birkaç ay içinde kendi kendine geçer. Bu bozukluğun gelişimini önlemenin özel bir yolu yoktur; fakat çocuğun neler yediğine dikkat ederek, olabilecek bir sıkıntının erkenden önüne geçmek mümkün olabilir. Pika'dan şüpheleniliyorsa; sindirilmeyecek maddelerin mide bağırsak sisteminde bir daralmaya yol açıp açmadığını anlamak için radyolojik değerlendirme yapılmasında fayda vardır. Bunun yanında kurşun ve cıva gibi ağır metal zehirlenmeleri de göz ardı edilmemeli. Tam bir fizik muayene ve laboratuvar değerlendirme ile işe başlamak uygundur. Kirli ve mikroplu maddelerin yenmesinin getireceği mikrobik hastalık riski de hesaba katılmalı.
TOPRAK CAM OLABİLİR!
Pika tanısı konulmadan; zeka geriliği, gelişimsel bozukluklar ve takıntı bozuklukları gibi pika benzeri yeme tablolarına sebep olabilecek klinik durumlar saf dışı bırakılmalıdır. Tanının konulabilmesi için en az bir aydır aynı durumun devam ediyor olması gerekir. Uzayan vakaların tedavisinde bu konuda uzmanlaşmış bir psikolojik danışmanlık ekibinin yardımına ihtiyaç duyulabilir. Konu ile ilgili kurumlar, en iyi tedavi stratejisi olarak genel davranış eğitimini önermektedir. Bu yöntemde, neyin yenilip neyin yenilmeyeceğinin ödüllendirmeyle öğretilmesi söz konusudur. Pika'nın yaratabileceği sıkıntılar şöyle sıralanabilir;
* Ortaya çıkabilecek sorunların başında kurşun zehirlenmesi gelir. Özellikle yenilen boyalardan vücutta biriken kurşun; öğrenme güçlüklerine, beyin hasarına ve ileri evrelerde ölüme bile yol açabilir.
* Besin değeri olmayan gıdaların yenilmesi, gerçek besinlerin yerini alıp beslenme eksikliğine sebep olabilir.
* Taş ve cam gibi sindirilemeyen sert maddelerin yutulması kabızlığa, sindirim sisteminde darlığa, hatta tıkanıklığa ve yırtılmalara neden olabilir.
* Toprak ve yenilen pis nesnelerden bulaşan bakteri ve parazitler; karaciğer ve böbreğe hasar verebilecek, tüm sistemi tutabilecek çok ciddi enfeksiyonlara yol açabilir. Pika konusu genellikle yukarıda yazdıklarımdan daha hafife alınıp geçiştirilir. Yaygın kanı bunun normalden küçük bir sapma olduğu ve kendiliğinden düzelebileceğidir. Genellikle bu kanı doğru olmakla birlikte, zaman zaman söz konusu çocuklar ileri yaşlara geldiklerinde televizyon şovlarında 'cam yiyen adam, birazdan' anonsu ile boy göstermektedirler; tabii o yaşa kadar salimen ulaşabildiyseler!