Okullar açıldı. Daha önce fark edilmemesine karşın, okul yaşamının başlamasıyla daha fazla ilgi çekecek sorunların başında Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) geliyor. DEHB, toplumda sık görülen ve tedaviyle belirgin düzelmeler gösteren bir bozukluk. Erken tanınırsa, tedavisi kolaylaşır. DEHB'nin üç temel belirtisi vardır:
- Dikkat azlığı: Ailelerin ve öğretmenlerin en çok yakındığı bulgudur. Genellikle "Sesleniyorum, sanki beni duymuyor", "Hiç dinlemiyor", "Ödev yapmak çok zor, hemen sıkılıyor", "Hiçbir işi tamamlamıyor," gibi cümlelerle belirttikleri yakınma, dikkat eksikliğidir. DEHB çocukların, dikkat süreleri, diğer çocuklardan kısadır.
- Aşırı hareketlilik: Daha anne karnında, 'kıpır kıpır' olarak tanımlanmaya başlar. Yerinde duramama, yemek yerken, ders çalışırken hatta televizyon seyrederken bile ortaya çıkar. Aşırı hareketlilik, konuşma hızlarına da yansır. Bu durum oyunları kurallı oynamalarını, dersi bitirmelerini ve karşılıklı konuşma sürdürmelerini engeller.
- Tepkisellik (Dürtü kontrolsüzlüğü): Davranışları kontrol edememek, sorunlara yol açar. Sırasını bekleyememek, söz verilmeden konuşmak, başkalarının sözlerini kesmek, tepkiselliğin en sık rastlanan sonuçlarındandır. Bu belirtiler, davranış bozukluklarına, evde ve okulda uyum güçlüklerine, öğrenme bozukluklarına yol açabilir. Yaşamının her alanında başarısı düşebilir. Araştırmalara göre dikkat bozukluğunun erkeklerde, kızlardan iki buçuk kat daha fazla görüldüğünü, çocukların yüzde 8, gençlerin yüzde 6'sında olduğu saptanmıştır.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
DEHB tedaviyle düzelir. Seçilmesi gereken ve etkili olan, ilaç tedavisidir. İlaç, doktor tarafından, uygun olanı seçilerek, kontolle verilmelidir. İlaç, yaşam boyu kullanılmaz. Ancak kullanımın sürekliliği gerekir. Aile ve hastanın eğitimi, okul ve destekleyici eğitim çalışması, davranışcı terapi ve DEHB konusunda rehberlik yapılarak tedavi sürdürülmelidir. Bu çocuklar, diğer çocuklardan daha fazla kontrole ve disipline gereksinim duyar. Yemek yeme, ders çalışma saatleri düzenli olmalıdır. Aşırı hareketliliğin ve dikkat dağınıklığının en belirgin olduğu ortam sınıftır. Bu nedenle, öğretmenler tedavinin önemli öğesidir ve onların işbirliği olmadan başarıya ulaşmak güçtür. Öğretmenin görevi, kendine saygısı ve güveni azalan çocuğun, başarılı olduğu alanları bularak desteklemektir.
