Egeli Sabah'tan bir arkadaşımız ayrıldı. Çalışma hayatı böyledir. Birlikte çalışmaktan keyif aldığınız dostlarınız ile bazen aldıkları iyi teklifler ya da bir transfer sonucunda, yollarınızı ayırmak zorunda kalırsınız. Değerli editörümüz ve yazarımız sevgili Duygu Yayman için de böyle oldu. Ona bize kattıkları için teşekkür ederken, tüm ekip arkadaşları adına, yol açıklığı ve iyilikler diliyorum. Sevgili Duygu çok nazik bir insan. Aramızdan ayrılırken, bana Uruguaylı yazar Eduardo Galeano'nun yeni yayınlanan "Kucaklaşmanın Kitabı" adlı eserini armağan etti.
Bir elveda ve yanında anlamlı bir armağan. Galeano, çok sayıda insanın olduğu gibi, benim de çok sevdiğim bir yazar. Galeano'nun yaşam hikayesi de ilginç. Çağımızın acılı insan hikayelerine çok uyuyor. Kendisi 1940 yılında Uruguay'ın başkenti Montevideo'da doğmuş.
FIRTINALI BİR YAŞAM
Galeona henüz 33 yaşındayken, o yıllarda tam bir 'muz cumhuriyetini' andıran Uruguay'da, bir askeri darbe gerçekleşince, tutuklananlar arasında yer almış. Sonra ardından sürgüne gönderilmiş. Bu arada aynı zamanda meslektaşımız, yani bir gazeteci. Gençliğinde çok farklı işlerde çalışmasına rağmen, özellikle askeri darbe yıllarına kadar aktif gazetecilik yapmış. Yazı serüveni ise ilk gençlik yıllarında başlamış. Ama Galeano'nun fırtınalı yaşamı, sürgün sonrası da devam etmiş.
Askeri darbenin getirdiği ortamdan uzaklaşmak için, sürgün sonrası Arjantin'e yerleşen yazarı, bu kez 1976 yılında Videla askeri darbesi bu ülkede yakalamış.
Orada kültürel içerikli bir dergi yayınlayan Galeona, Videla'nın aydınlar üzerinde başlattığı baskı rüzgarından uzaklaşarak bir şekilde İspanya'ya kaçmayı başarmış.
İspanya'da bir üçlemeden oluşan Ateş Anıları'nı kaleme almış. Latin Amerika'nın Kesik Damarları adlı eseri ise, o ülkeleri iyi anlayabilmek için bir referans kitabı sayılabilir.
FUTBOLA FARKLI BAKIŞ
Gençliğinde futbolcu olmak isteyen Galeona; bu spora karşı duyduğu büyük tutkusunu da "Gölgede ve Güneşte Futbol" adlı kitabında çok farklı bir bakış açısıyla ifade edenlerden. İyi bir denemeci ve gözlemci olan Galeano'nun tarzı genelde Latin Amerika'daki örneklerden yola çıkıp, dünya sorunlarına uzanması. Galeano elbette gazeteci kökenli olduğu için, kitaplarında genellikle gazete haberlerinden yola çıkarak örneklemeler yapıyor.
Şu anda 1980'li yılların sonunda döndüğü, doğduğu kent Montevideo'da yaşayan Galeona, yeni kitabında da kısacık anlatılarıyla, insanı farklı, sahici bir dünyaya götürüyor.
Bazen çok acıtarak, bazen gülümseterek. Galeona'nın 'Kucaklaşmalar Kitabı'nın arka kapağına bir paragraf yazan New York Newsday'den John Leonard çok güzel bir değerlendirme yapmış: "Galeona, tehlikeli, radikal bir öykücüdür, tıpkı Gabriel Garcia Marquez gibi, Isabel Allende gibi ve onların da piri Pablo Neruda gibi..."
Leonard'ın saydığı bu büyük isimlerin tümü, askeri darbelerden ciddi çekmiş, işkence görmüş, hapislerde yatmış, sürgünler yaşamış yazarlar. Neruda, aynı süreçleri yaşamış kocaman bir şair.
Bu ülkede hala akıllarının bir noktasında askeri darbelere özenen ve geçmiş darbeleri öven insanlar var. Yaşamayan bilmiyor, bilmez tabi; özellikle o insanlar, bu isimleri ve yaşam öykülerini okumalı ki, bu heveslerinden kurtulabilsinler. Görüldüğü gibi darbelerin toplumlara kazandırdığı tek iyi yan, böyle büyük yazarlar yetişmesine neden olmaları.
Gelelim bu yazının sonuna; değerli bir meslektaşımın bizlere vedası sırasında, bana armağan ettiği Uruguaylı bir başka meslektaşımın güzel kitabı, bana dünyanın bazen bize benzeyen coğrafyalarını, büyük yazarlarını anımsattı.
Sevgili Duygu Yayman kardeşimizin, yeni yolu açık olsun...
