  |
|
Aküden motor üretimine
Otomotiv yan sanayi, Türkiye'de üretilen araçlar için gerekli olan yan ürünlerin yüzde 80'ini karşılayabiliyor. 60'lı yıllarda sadece akü ve lastik üreten yan sanayii, bugün motor ve fren sistemleri gibi birçok yüksek teknolojik ürünü imal ediyor.
960'lı yılların ilk yarısında sadece akü, lastik aksam ve koltuk üretebilen Türk otomotiv yan sanayii, bugün motor, aktarma organları, fren sistemleri, emniyet aksamları ve elektrik ekipmanları gibi her türlü üretimi gerçekleştirebilecek düzeye geldi. Otomotiv yan sanayii, mamul üretim kapasitesi, mamul çeşitliliği ve ulaştığı standartlar itibariyle, Türkiye'de imal edilen taşıt araçları için gerekli olan yan ürünlerin yüzde 80'ini karşılayabilecek düzeye erişti. Türk otomotiv yan sanayiinde 1000'in üzerinde firma faaliyet gösteriyor. Bu firmalardan 300-350 kadarı taşıt araçları imalat sanayiine direkt olarak orijinal parça imal eden, uluslararası pazarlarda rekabet ederek ihracat yapan firmalardır. Diğer firmalar ise küçük ölçekli üretim tesisleri olup, büyük çoğunluğu da yenileme pazarına yönelik üretim yapıyorlar. Türk otomotiv yan sanayii, ana sanayide olduğu gibi başta Bursa olmak üzere Marmara Bölgesi'nde yoğunlaştığı görülüyor. Bursa dışında, yan sanayii firmalarının yoğun olduğu şehirlerin başında, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Ankara, Konya, Adana ve Manisa geliyor. Sektörün yüksek ihracat potansiyeli ve Türkiye'nin coğrafi avantajlarından dolayı, Türkiye otomotiv yan sanayii yabancı yatırımcıları kendine çekiyor. Dünyadaki büyük şirketlerin pek çoğu Türk firmalarıyla ortak yatırımlar yapıyor.
NELER ÜRETİLİYOR?
Motor ve motor parçaları, aktarma organları, fren sistemleri ve parçaları, hidrolik ve pnömatik aksamlar, süspansiyon parçaları, emniyet aksamları, kauçuk ve lastik parçalar, şasi aksam ve parçaları, dövme ve döküm parçalar, elektrik ekipmanları ve aydınlatma sistemleri, aküler, oto camları ve koltuk olmak üzere 3 binin üzerinde parçanın imalatı gerçekleştiriliyor. Otomotiv sanayiini yan sanayiden ayrı düşünmek mümkün olmadığı gibi, yan sanayiini de sadece yerli taşıt araçları imalatçılarına yedek parça ve ekipman sağlayan bir sektör olarak düşünmek mümkün değil. Sektörün bunun ötesinde bir çok ithal araca yedek parça temin eden ve ihracatta küçümsenemeyecek miktarda döviz girdisi sağlayan boyutlarının olduğu da göz önüne alınarak değerlendirilmesi gerekiyor. Taşıt Araçları Yan Sanayii Derneği'nin (TAYSAD) tespitlerine göre, taşıt araçları yan sanayii, ana sanayinin taşıt aracı üretim kapasitesinin üstünde bir kurulu üretim kapasitesine sahip bulunuyor. Üretim kapasitesi, şirketlerin yıllık cirosu, ihracatı, istihdam ve sağladığı katma değere bakıldığında, otomotiv yan sanayiinin kayda değer büyüklüklere ulaştığı görülüyor.
İSTİHDAM ARTIYOR
TAYSAD üyesi 170 firma yüzde 80'ni işçi, yüzde 11'i memur, yüzde 6'sı mühendis ve yüzde 3'ü de yönetici olmak üzere, toplam 35 bin kişiye iş imkanı sağlanıyor. Derneğe kayıtlı olmayan firmalarda hesaplandığında, ilave olarak 25 bin kişiye daha iş imkanı sağlandığı ortaya çıkıyor. Her çalışanın 5 kişilik bir aileyi geçindirdiği düşünüldüğünde tahminen 300 bin kişinin otomotiv yan sanayiden geçimini temin ettiği görülüyor.
|
