Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı verileri, geçen yılın kükürtdioksit ve partikül parametrelerine göre havası en kirli ve havası en temiz il/ilçelerini sıraladı. Buna göre, Türkiye'de geçen yıl en yüksek kükürtdioksit ortalaması Hakkari'de, partiküler madde ortalaması Batman'da gerçekleşti. Türkiye'nin hava kalitesi en yüksek illeri ise kükürtdioksit parametresine göre Düzce, partiküler maddeye göre de Eskişehir olarak saptandı.
Adana'nın Çatalan bölgesi 2011'de hem kükürtdioksit hem de partiküler madde parametresine göre Türkiye'nin hava kalitesi en yüksek 5 noktası arasında yer aldı. Hakkari, Şırnak, Tekirdağ, Bitlis ve Edirne kükürtdioksit parametrelerine göre Türkiye'nin havası en kirli illeri oldu.
Düzce, Adana (Doğankent), Gümüşhane, İzmir (Alsancak) ve Adana (Çatalan) kükürtdioksit parametresine göre, geçen yıl Türkiye'nin hava kalitesi en yüksek illeri oldu. Partikül madde parametresi açısından ise Türkiye'nin havası en kirli illeri Batman, Afyon, Osmaniye, Siirt ve Denizli olarak sıralandı.
Eskişehir, Rize, Giresun, Çanakkale ve Adana (Çatalan) geçen yıl Türkiye'nin partikül madde parametreleri açısından havası en temiz illeri olarak belirlendi.
Kükürtdioksit parametresinde yüzde 50 iyileşme
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanı Kemal Ünsal, hava kirliliğinin çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkilerini önlemek veya azaltmak, hava kalitesi ile ilgili bilgi toplamak ve uyarı eşikleri aracılığı ile halkın bilgilendirilmesini sağlamak amacıyla, 2007 yılından itibaren il merkezlerine hava kalitesi ölçüm istasyonları kurularak partikül madde ile kükürtdioksit parametrelerinin ölçülmeye başlandığını anlattı.
Geçen yılın Aralık ayı itibariyle 81 il merkezi ile bazı ilçelerde toplam 122 adet sabit ve 3 adet seyyar hava kalitesi ölçüm istasyonunda uluslararası standartlara uygun olarak otomatik cihazlar ile ölçüm yapıldığını belirten Ünsal, ''Ölçümlerin başladığı 1 Ocak 2007'den 31 Aralık 2011 yılına kadar Türkiye genelinde PM10 kirlilik yükünde yüzde 36, SO2 miktarında ise yüzde 50 iyileşme sağlandı'' dedi.
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğine göre belirlenen 150 mikrogram/metreküp kükürtdioksit limit değerini sadece Hakkari ilinin aştığını ifade eden Ünsal, şöyle devam etti:
''Aydın, Karaman, Bitlis, Iğdır, Gaziantep, Isparta, Denizli-1, Siirt, Osmaniye, Afyon, Batman illerinde partikül madde için sınır değeri olan 96 mikrogram/metreküp değerleri aşıldı. Kükürtdioksit ortalamalarının en yüksek bulunduğu il ve ilçe merkezleri sırasıyla Edirne, Muğla, Bolu, Uşak ve Niğde olurken, partiküler madde ortalamalarının en yüksek bulunduğu il ve ilçe merkezleri Afyonkarahisar, Malatya, Batman, Gaziantep ve Kahramanmaraş (Elbistan) olarak sıralandı.
Aynı dönemde il ve ilçe merkezlerinde ölçüm yapılan istasyonlardan elde edilen kükürtdioksit ortalamaları incelendiğinde, bir saatlik ölçüm sonucunda elde edilen ortalama değer olan kısa vadeli sınır değeri ve ilk seviye uyarı eşiğinin ölçüm yapılan hiçbir istasyonda aşılmadığı kayıtlara geçti. Partiküler madde ortalamaları incelendiğinde, kısa vadeli sınır değeri Adıyaman, Afyonkarahisar, Gaziantep, Malatya, Kahramanmaraş (Elbistan), Mardin, Siirt, Van, Batman ve Kilis'de aşılırken, ilk seviye uyarı eşiği Afyonkarahisar, Malatya, Mardin ve Batman'da aşılmadı.''
''Kömürden doğalgaza geçiş nedeniyle büyük iyileşme sağlandı''
Türkiye'nin pek çok ilinde, kömür kullanımından doğalgaza geçiş nedeniyle kükürtdioksit kirliliği açısından 1990 yıllara göre oldukça büyük bir iyileşme görüldüğünün altını çizen Ünsal, partikül madde açısından gözlenen iyileşmenin ise kükürtdioksit kadar yüksek düzeyde olmadığını söyledi. Ünsal, ''Bunun nedenleri olarak ülkemizin coğrafi yapısı, iklim koşullarının bölgelere göre farklılık göstermesi, özellikle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizi etkileyen Sahra tozlarının taşınımı gibi doğal etkenlerle birlikte büyüyen bir ülke profiline sahip olmamız nedeniyle inşaat ve hafriyat alanlarının çok fazla olması sayılabilir'' diye konuştu. Ünsal, şöyle devam etti:
''Isınma kaynaklı hava kirliliğinin önlenmesi amacıyla illerimizde doğalgazın yaygınlaştırılması, fosil yakıt kullanımının azaltılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Ayrıca illerimizde kaliteli kömür kullanımının artırılması hususunda çalışmalar devam etmektedir. 2010 yılında başladığımız hava kirliliği haritalarının oluşturulmasına yönelik ön değerlendirme çalışmaları sürdürülmektedir. Trafik kaynaklı hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik egzoz emisyonlarının azaltılması için araç denetimleri yapılmaktadır. Sanayiden kaynaklı hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik izin ve denetim çalışmaları devam etmektedir.''
Tablolar
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme Dairesi verilerine göre, geçen yılın kükürtdioksit ve partiküler madde ortalamalarının en yüksek ve en düşük olduğu il ve ilçe merkezleri şöyle:
Kükürtdioksit
(mikrogram/metreküp)
--------------------
Hakkari 168
Şırnak 124
Tekirdağ 98
Bitlis 64
Edirne 57
Kükürtdioksit
(mikrogram/metreküp)
--------------------
Düzce 6
Adana (Doğankent) 5
Gümüşhane 5
İzmir (Alsancak) 4
Adana (Çatalan) 2
Partikül Madde
(mikrogram/metreküp)
--------------------
Batman 119
Afyon 114
Osmaniye 110
Siirt 107
Denizli 106
Partikül Madde
(mikrogram/metreküp)
--------------------
Eskişehir 30
Rize 29
Giresun 23
Çanakkale 22
Adana (Çatalan) 17
