Mantar dünyada en sevilen besinlerden birisidir. Bazen ana yemeklerin içine garnitür ve süsleyici malzeme olarak kullanılırken bazen de ana yemeğin kendisidir. Mantarın yağ ve karbonhidrat içeriği oldukça düşüktür. Fakat yüksek oranda bitkisel protein içermektedir. Mantar çeşitleri ve isimlerini aşağıda inceleyeceğiz.
Türkiye'de Yetişen Mantar Çeşitleri
Zehirli Mantar Çeşitleri
- Ağulu Mantar: Omphalotaceae familyasından olan bu mantar türü zehirlidir. Şapkası 7-10 cm konveks, huni şeklinde, üst tarafı portakal sarısı, parlak, dalgalıdır. Bu mantar, yaz başından sonbahar sonlarına kadar yapraklı ağaçların kütükleri üzerinde gruplar halinde ortaya çıkmaktadır. Daha çok zeytin ağaçları üzerinde bu mantar görülür.
Bu mantar türünde zehirlenme durumlarında belirtiler, sindirimden sonra 30 dk ile 3 saat arasında ortaya çıkar.
- Yalancı Dede Mantarı: Tehlikeli bir mantar türüdür. Dede mantarı olarak bilinen mantarlarla karıştırılabilir. Kenarları incedir, eğik değildir. Beyazımsı renktedir. Yazın ve sonbahar aylarında, parklarda, bahçelerde yol kenarlarında otların arasında ve yaprakların altlarında bulunur. Bol yağışlı mevsimlerde çayırlarda daha sık görülür.
- Bu mantar sebebiyle yaşanan zehirlenmelerin belirtileri 6-24 saat sonra ortaya çıkar. Belirtileri; karın ağrısı, bulantı, kusma ve ishal şeklinde kendini gösterir.
- Sinek Mantarı: Gelin mantarı olarak da bilinir. İbotenik asit, müsimol gibi zehirli içerikleri bünyesinde bulundurur. Pantherina sendromu zehirlenmesine neden olur ve 4-6 saat süren delilik krizleri yaratır.
Avrupa'da ki sinek mantarının şans getirdiği söylenir. Bu mantarın suyu Ortaçağ'da sineklerden korunmak için kullanılmıştır. Mantarın suyunun sinek boğucu özelliği bulunmaktadır.
- Amanita Pantherina: Sinek mantarına çok benzeyen zehirli bir mantar türüdür. İlkbahardan sonbahara kadar bu mantar türü bulunabilir.
- Ölüm Meleği: Ülkemizdeki zehirli mantar ölümlerinde baş sorumludur. 1994 Kasım ayından, İstanbul'da çok fazla sayıda zehirlenmelere yol açmış ve 20'den fazla insan ölmüştür.
8-12 saat sonra zehirlenme belirtisi gösterir. Bu zehre karşı henüz bir ilaç geliştirilememiştir.
- Şeytan Mantarı: Karadeniz Bölgesi başta olmak üzere pek çok yörede bulunur. Mantar kesildiğinde dokusu mavi renk alır. Bu mantar, zehirli etkisini sindirim sistemi üzerinde gösterir.
Yetiştirilebilir Mantar Çeşitleri
- İmparator Mantarı: Gelincik de denir. Türkiye'de Göksu Vadisi, Şile ve Kandıra civarında bulunur.
- Kuzu Göbeği Mantarı: Höbelen de denir. Ege, Akdeniz ve Karadeniz'in kıyı bölgelerinde yetişir.
- Pestik Mantarı: Çörek de denir. Karadeniz bölgesinde bulunur ve bu yörede ayı mantarı olarak bilinir.
- Tirmit Mantarı: Geyik de denir. Yoğun olarak Karadeniz bölgesinde görülmektedir.
- Çam Kabara Mantarı: Geyik sütü de denir. Boyabat yöresinde çok sık görülmektedir.
- İstiridye Mantarı: Kayın mantarı da denir. Çok nadir görülür ve lezzetli bir mantardır.
- Borazan Mantarı: Trompet de denir. Türkiye'de Ege bölgesinde rastlanılmaktadır.
- Kıvırcık Mantarı: Halı saçağı da denir. Genellikle Akdeniz bölgesinde görülmektedir.
- Bal Mantarı: İstanbul'da Belgrad Ormanı'nda görülmektedir.
- Sığır Dili Mantarı: Turuncu sığır da denir. Yoğun olarak Karadeniz bölgesinde görülmektedir.
- Şitake Mantarı: Kara orman da denir. Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yetişmektedir.
- Biftek Mantarı: Mersin ve çevresinde yetişir.
- Kükürt Mantarı: Türkiye'nin sahil kesimlerinde görülür.
- Cincile Mantarı: Bolu ve Karaman yörelerinde görmek mümkündür.
Değerli Mantar Çeşitleri
Değerli mantar çeşitlerini aşağıda maddeler halinde görelim:
- Beyaz Trüf Mantarı
- Safran
- Beluga Havyarı
- Chocopolige
- Matsutake Mantarı
- Kopi Luwak Kahvesi
- Wagyu Eti
Kültür Mantarı Çeşitleri
En sık görülen mantar türüdür. Kültür mantarı, pazarda satılan mantar çeşididir. İnsanların rahatlıkla ulaşabileceği bir türdür ve oldukça lezzetlidir. Kolay bulunabiliyor olmasından dolayı insanlar tarafından tercih edilmektedir.
Mantar Yemeği Çeşitleri
Birbirinden farklı çok sayıda mantar yemeği çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
Sütlü mantar çorbası
Fırında kaşarlı mantar
Mantar yemeği
İstiridye mantar sote
Patatesli mantar sote
Karışık sebzeli mantar sote vb.
Bunun gibi birçok yemek çeşidi vardır. Ve hepsi birbirinden lezzetlidir. Kolay hazırlanabilir olması tercih sebebidir.
