Rusya'nın Kırım'ı işgalinin ardından dün finans piyasalarının açılışında duyulan ilk sözler "Ukrayna ve Rusya varlıklarından çıkın" oldu. Ve Rusya'nın Micex endeksi yüzde 11.7 geriledi. Gazprom hisseleri yüzde 14, Sberbank hisseleri yüzde 18 düştü. Yine Rus rublesi ABD doları karşısında en düşük düzeye ulaştı, bir dolar 36.43 ruble oldu. Rusya Merkez Bankası rubleyi korumak için dün 10 milyar dolar sattı, politika faiz oranlarını yüzde 5.5'ten yüzde 7'ye yükseltti. Ukrayna parası ise yılbaşından beri yüzde 22 değer kaybetti.
Tabii Kırım'ın işgali sadece bu saydıklarımızla bitmedi. Alman Dax endeksi yüzde 3, Fransız CAC endeksi yüzde 2.4, Londra FTSE100 endeksi yüzde 2, Tokyo Nikkei endeksi yüzde 1.3 geriledi dün. Yine altının ons fiyatı yüzde 2 artarak 1.352 dolara yükseldi. Bu arada brent petrolün varil fiyatı yüzde 1.5 artarak 111 dolar oldu.
Gelelim bundan sonra Ukrayna krizinden piyasaların nasıl etkilenebileceğine... Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya'nın çıkarlarını korumak için politik tansiyon düzelene kadar askerlerinin Ukrayna'da kalacağını belirtti. Yine politik risk uzmanı Ian Bremmer, Kırım işgalinin 11 Eylül 2001'den bu yana en büyük jeopolitik olay olduğunu ileri sürdü. Bu açıklamaların ardından Soçi'de yapılması planlanan G-8 zirvesi askıya alındı. Neler olabileceğine gelince... Kırım'ı işgali nedeniyle Rusya'ya ekonomik yaptırım uygulanması planlanıyor. Tabii bu yaptırımlar 2 trilyon dolarlık bir ekonominin daralması anlamına geliyor. Yine Rusya, Avrupa'nın ihtiyacı olan doğalgazın yüzde 25'ini sağlıyor. Ve bu gazın yarısı Avrupa'ya Ukrayna üzerinden ulaşıyor.
Doğalgaz akımının aksaması dış şok olabilir Avrupa ekonomisine. Bir de gaz fiyatlarının artışı Avrupa'nın rekabet gücünü epeyce sarsar. Çünkü dün İngiltere'de gaz fiyatları yüzde 6 yükseldi. Yine Ukrayna dünyanın en önemli mısır ve buğday ihracatçısı ülke. Mısır ve buğday arzındaki aksamalar fiyatları yukarı doğru çekecektir muhakkak. Yine Ukrayna'nın önümüzdeki iki yıl için 35 milyar dolara ihtiyacı olduğunu IMF açıkladı. Bu paranın bulunamaması halinde özellikle Rus bankaları zora girebilir.
Hal böyle olunca zaten büyümesi yavaşlayan gelişmekte olan ülke ekonomileri bir de temerrüt nedeniyle kategorik olarak Ukrayna krizinden olumsuz etkilenebilir.
Peki mevcut durumda en çok kim zarar görebilir? Hemen belirtelim, en çok Rusya zarar görebilir. Çünkü Avrupa'nın toplam ihracatı içinde Rusya'nın payı yüzde 1 düzeyinde bulunuyor. Oysa Rusya doğalgaz ve petrol gelirlerine bağımlı bir ülke oluyor. İşte bu nedenle Rusya'nın zararının fazla olabileceği tahmin ediliyor. Çünkü petrol ve doğalgaz geliri hariç Rusya bütçesi yüzde 13.4 düzeyinde açık veriyor. Tabii arada Rusya Merkez Bankası'nın 493 milyar dolar tutarında döviz rezervi olduğunu hatırlatalım. İşte bu nedenle Rusya'nın bir süre gerilime dayanabileceğini belirtmekte fayda var.
