Karadeniz bölgesinde yaşanan kuraklığın ardından buğday fiyatları Avrupa'da yükseldi. Özellikle Rusya ve Ukrayna'nın buğday ihracatını durdurması fiyatları hızla yukarıya taşıdı. Yıl başında tonu 200 eurodan satılan Paris merkezli buğdayın fiyatı geçen cuma, Ocak 2013 teslimi için 279 euroya yükselerek bir yılda yüzde 39.5 arttı.
Peki bundan sonra buğday fiyatları ne olacak? Rabobank'ın tahminlerine göre, 2013'ün ilk üç ayında Avrupa'da buğdayın tonu 290 euroya yükselecek.Çünkü 2012'de Avrupa'da buğday üretimi altı milyon ton gerileyerek 131 milyon ton oldu. Tabii 2013 hasadı yapıldığında işler değişecek. 2013'ün son üç ayında buğday üretiminin artmasıyla buğdayın tonu ortalama 204 euroya gerileyecek.
Türkiye'de buğday fiyatlarına gelince...
Konya'da geçen yıl kırmızı sert buğdayın ton fiyatı 596 liraydı, bu yıl kasımın son işlem gününde aynı buğdayın ton fiyatı 723 lira oldu. Böylece son bir yılda buğdayın ton fiyatı yüzde 21.3 yükseldi.
Avrupa'da buğday fiyatlarının yüzde 39.5 artıp ton fiyatının 650 liraya ulaşmasına rağmen Türkiye'de buğdayın ton fiyatının 723 lira düzeyinde olması bizde fiyatların daha yüksek seyrettiğini gösteriyor. Türkiye'nin 2012 yılı buğday üretiminin 20.1 milyon ton olduğu düşünülürse, bu üretim Türkiye'nin 18 milyon ton olan yıllık iç tüketimine yetiyor.
Peki 2013'te dünyada beslenmeyle ilgili nasıl bir politika izlenecek?
Gelişmekte olan ülkelerde fert başına gelirin çoğalması ve yeni orta sınıfın ortaya çıkması küresel protein tüketimini artırıyor. Gelişmekte olan ekonomilerde et tüketiminin 2013'te yüzde 3 artacağı tahmin ediliyor. Zengin ülkelerde ise et tüketimi azalıyor. The Economist'in The World 2013 çalışmasına göre, gelecek yıl ABD'de et tüketiminin yüzde 2.5 azalacağı tahmin ediliyor.
Yine beslenmeyle ilgili önemli bir konu olan obeziteyle mücadeleye gelince...
Özellikle zengin ülkeler obeziteyle mücadeleye hız veriyor. Danimarka doymuş yağ ve şeker üzerine vergi koyarak bu ürünlerin tüketiminin azaltılmasını planlıyor. Ama bunun üreticilere hasar vereceğinden endişe ediliyor. Yine İngiltere ve ABD de doymuş yağ ve şeker gibi sağlığa zararlı yiyeceklere vergi getirmeyi tasarlıyor.
Kısacası gelişmekte olan ülkelerde zenginleşmeyle birlikte proteinli gıdaların tüketimi artarken, zengin ülkeler obeziteyle mücadele ediyor.
Henüz kesinleşmedi ama 2013'te obeziteyi önlemek amaçlı "şişman vergileri" zengin ülkelerde yürürlüğe girebilir.
