Türban dünya modasına geri dönüyor.. Hayır, bizdeki sahte adlı olanı değil.. Yıllardır bizdeki baş bağlama şeklinin adının türban olmadığını yazıp duruyorum. Türban, bir ucu Hindistan, öbür ucu Osmanlı'ya uzanan, bir tülbentin (Türban lafı ordan) başa dolanarak bağlanmanın verdiği ilhamla, 1930'lu çarliston yıllarında Parisli modacıların Avrupalı kadın başına uyguladıkları bir başlığın adıydı. Bizde de kullanıldı. Ailenin İstanbul'da yaşayan bölümde türbanlı büyükleri hatırlarım.
Son yıllarda, dünya modacıları, defilelerinde yeniden Türban sunmaya, ünlüler önemli galalara türbanla gitmeye başladılar.
New York Times'ta Simone Oliver'in ilginç bir "türban" yazısı hazırlamış.. Bazı bölümlerini nakletmekte yarar var..
***
Türban bağlamak için insanın öncelikle kendisine güveninin olması lazım. Kendi dış görünüşünüze gerçekten inanmanız gerekiyor. Sonuçta bu bir türban... Bu işe gönülden bağlanmanız lazım. Siz, eğer kötü görünen saçlarınızı gizlemek niyetindeyseniz, türban akıllı bir seçim değil.
Türban, gerçek anlamda hiçbir zaman yok olmadı, altlarda bir yerde hep vardı. Ancak son zamanlarda yeniden moda olmaya başladı. Moda defilelerinde ya da sokaklarda ortaya çıktı.
New York'ta, stilist Jason Wu yaptığı ilkbahar koleksiyonu için siyah ve kobalt rengi türban tasarladı. Tasarımcı Vena Kava defilesinde kullandı.
Giorgio Armani, Milano'da düzenlediği tek renkli koleksiyonunda Kuzey Afrika'dan esinlendiği türbanları sundu.
Son 21 yılda ünlü sanatçıları giydiren deneyimli stilist June Ambrose, New York Moda Haftası boyunca her gün bir türban taktı.
Salma Hayek, beyaz baskılı türbanı ile Paris'te bir şovda meşale taşıdı.
Kate Moss, 2009 yılındaki Met galasına türban ile gelip, geçit sırasında göze çarpmıştı. "Kate istediği gibi görünebilir" dedi Met Kostüm Enstitüsü'nün müdürü. "O yan kapıdaki pasaklı kız olabilir. Ama bir kere kafasına türbanı geçirdiğinde yıldız haline geliyor" dedi.
2006 yılında Prada'nın türban kreasyonu gösterildikten sonra, Charlotte Ronson'un 2010 sonbahar kreasyonunun yanı sıra pek çok koleksiyonda yer aldı.
Türban daha çok büyükannelerle özdeşleşen bir simge iken şimdilerde genç kadınlar ile ilişkilendiriliyor. 1920 ve 1930'ların Hollywood yıldızlarından Greta Garbo, Gloria Swanson ve Joan Crawford gibi isimler de filmlerde türban giydi. Onların kullandığı o şık türbanlar kadınların dikkatini çekti.
Ünlü moda tarihçisi Caroline Rennolds Milbank "Türban o zamanlarda eğitim ve görgünün göstergesiydi" dedi.
Türban, tarih boyunca Arap kıyafetleri ile özdeşleştirildiği için onu Orta Doğu'daki çatışmalarla ilişkilendirmek oldukça cezbedici gözüküyor."Şalvar giymek gibi güçlü politik bir konumu var" dedi, Ambrosi.
Türban modası, dünya siyasetiyle de ilgilendiriliyor.
Kava, "Türban, bence Orient Express'te cinayet çözmeye çalışan Hercule Poiret'nin orientalizm görüşünden çok, kadınların haberlerde Afganistan'da ne olup bittiğini görerek etkilenmesidir. Yani bir anlamda egzotizm, görsel anlamda etkileyici oluyor" dedi.
Millbank, geçmişte şunu not almıştı "Batı, Orta Doğu'nun egzotik ve cinsel yönden özgürleştiren kıyafetini örnek almıştır". 1001 Gece filmleri, Arabistanlı Lawrence ya da televizyon dizilerindeki kadın karakterlere bakılırsa şeffaf kumaşlar ve dekolte.. Doğulu kadınlar, batı tarafından böyle yorumlanır.
Türbana geri dönmek yabancı kültürün baştan çıkarıcılığına ve cazibesine geri dönüştür.
"Moda biz ona ses verene kadar sessizdir" dedi Ambrose.
***
Bakar mısınız?.
Batı, doğuyu, şeffaf, dekolte ve dişi olarak algılıyor. Türban bu dişiliğin simgesi.. Örtünmenin değil.. Sayfaya koyduğum fotoğraf, Jean Paul Gaultier'nin 2010 son baharında yaptığı defilede sunduğu onlarca "Türban" tasarımından. biri.. Farkı farkedin ve siz siz olun, bir daha bizdekine "Türban" demeyin.
