(Serpil Gogen'in, Turkler Sergisi ile izlenimleri bugün dünya medyasındaki yankılarla sona eriyor.)
Time: Londra'da Doğu ile Batı karşılaşıyor.. Akademinin en kapsamlı fantezisi ziyaretçileri loş, hazine yüklü galerilere çekiyor.. İpek Yolu boyunca, bir asimilasyon ve adaptasyon öyküsü..
The Independent: "Türkler" büyük bir sergi. Öykü hem karmaşık hem de anlatmaya değer.. Ama gitmeden önce mutlaka hazırlanmak, katalogu ciddi olarak çalışmak gerek..
Evening Standard: Tarihte Türkler korku saçan savaşçı bir ırk olarak bilinir.. Oysa bu büyülü sergi, çok daha fazlasını yansıtıyor. Türklerin kendilerini Avrupalı saymaları için çok nedenleri var.
The Daily Telegraph: "Türkler" gibi bin yıllık bir sanatsal serüveni sergilemek başarı.. Ama bu kapsamdaki bir gösteride Royal Academy daha seçici olmalı ve ciddi bir ayıklama yapmalı..
Financial Times: Bu kapsam ve karmaşıklıktaki bir sergide sorulması gereken soru şu: Tutarlı mı? 300'den fazla objeyi sergilemek başka şey, sergilenenler arasında yeterli bağlantıyı kurarak bu kadar çok yönlü bir topluluğun değişen doğasını aksettirmek, izleyene yansıtabilmek başka..
Wall Street Journal: Gösterinin hem politik, hem kültürel temeli var.. Türkiye bir Avrupa ülkesi mi? Laik bir Müslüman ülke, ortak tarihleri Hıristiyanlığa sıkı sıkıya bağlı olan öteki ülkelerle birleşebilir mi? Sergi bu soruları tam olarak yanıtlayamıyor ama Türklerin yüzünün her zaman batıya dönük olduğunu, batılı düşünce ve değerlerle şekillendiklerini yansıtıyor.
BBC News: Harvard Üniversitesi'nden Prof. David Roxburgh diyor ki, "Sergiyi görmeye gelenlerin, ne kadar az şey bildiklerini fark ettiklerinde kapıldıkları paniği izlemeye bayılıyorum. Bunu kavrayabilmek hepimiz için çok önemli!"
The Sunday Telegraph: Batılıların zihninde, sürekli hareket halindeki bu insanların askeri dehaları, diğer başarılarını her zaman gölgeledi. Royal Academy, Türk Sancağı'nın 600'den 1600'e uzanan sanatsal serüvenini sergiliyor.
The Economist: Sergi Uygurları, Timurları, Selçukluları, Osmanlıları ve diğerlerini kapsıyor. Bunların hepsine "Türk" demek çılgınlık.. sergi, çeşitli zamanlarda, çeşitli yerlerden gelen, çeşitli malzemelerin "türlü"sü..
BBC History Magazine: Sergi, etkinliği "dönüm noktası" diye niteleyen Türk Başbakanı'nın bile dikkatini çekti ve Türklerin olağanüstü sanatsal mirasına eşsiz bir yaklaşım sağladığını söyledi.
Interior Design Magazine: Royal Academy, Orta Asya'dan İstanbul'a Türk sanatının çeşitliliğini fark ediyor.
House&Garden: Royal Academy'nin kış sergisi modern Türkiye ile sınırlı değil. Türk kültür ve sanatını keşfetmek için 6. Yüzyıl'ın Orta Asya'sına dönüyor, sonra Batı'ya, İstanbul'a doğru dörtnala bin yıllık bir yolculuğa çıkıyor.
Antiques Magazine:
Mutlaka görülmesi gereken bir sergi.. Bir gün yolunuz İstanbul'a düşerse, burada gördüklerinizin buzdağının sadece görünen kısmının en ucu kadar olduğunu fark edeceksiniz..

***
Sergiyle ilgili olarak yazacaklarım "Şimdilik" bitti. Ama merak ettiğim bir şey daha var: Öteki gazeteler ve özel kanallar değil de, kamu televizyonu TRT yurtdışında Türkler üzerine odaklanan böylesine kapsamlı bir kültürel etkinlik konusunda ne yaptı? Neyi planladı? Ben, olanı biteni kaydettiğini, sergi bitiminde güzel bir programla bunları yayınlayacağını, göremeyenlere göstereceğini ümit ediyorum..
Ümit etmek istiyorum!