Beklenmedik bir anda Ermeni meselesi gene Türk-Amerikan ilişkilerinin gündemine girdi. Temsilciler Meclisi başkanı, Nancy Pelosi, gider ayak, yeni yasama yılı başlamadan Ermeni lobisi için bir Noel sürprizi yapmaya karar verdi anlaşılan. Önümüzdeki bir iki gün içinde ABD Kongresi'ne Ermeni soykırım tasarısının gelmesi kimseyi şaşırtmasın. Pelosi ve ABD'deki güçlü "Ermeni-
Ulusal Komitesi" (ANCA) sinsice bir hesap yapmış durumdalar. Yeni yılda Cumhuriyetçi çoğunluk Kongre'de göreve başlamadan bir oldu bitti yaratmak istiyorlar.
Bildiğiniz gibi yeni yasama yılında Nancy Pelosi Meclis başkanı olmayacak.
Zira Demokratlar kasım ayındaki ara seçimleri kaybetti.
Yeni yılda Cumhuriyetçi çoğunluk geliyor. Aslında Cumhuriyetçiler de Türkiye konusunda pek olumlu düşünmüyor şu sıralar.
Ama her şeye rağmen Ermeni lobisi geleneksel olarak Demokratlara daha yakın.
Bunda Ermeni diyasporasının Kaliforniya ve New York gibi Demokratların rahat seçim kazandıkları eyaletlerde yaşıyor olmalarının payı büyük.
Cumhuriyetçi partiyse, Ermeni lobisinin gözünde geleneksel olarak oldukça sorunlu.
Zira Cumhuriyetçiler silah lobisine çok yakın.
Bu işlerin silah lobisiyle ve savunma şirketleriyle ne alakası var demeyin. Türkiye silah lobisi için ciddi bir pazar. O nedenle savunma şirketlerine yakın duran ve parasal çıkarı olan Cumhuriyetçiler Türkiye konusunda hep daha hassas davranıyorlar. Aslında Türkiye konusunda pek bir fikirleri yok. Ama Ermeni lobisine yakın ve bu lobiden finansal destek alan Demokratlara oranla farklı siyasi ve parasal hesaplar içindeler. Gördüğünüz gibi Kongre'de her şey para ve oy hesabı etrafında dönüyor. Bu nedenle Amerikalı siyaset bilimciler lobicilik sistemine hukuki açıdan "meşru yolsuzluk" olarak bakıyor.
Obama köşeye mi sıkıştırıldı?
Ermeni soykırım tasarısının böyle beklenmedik bir zamanlama ile gündeme gelmesinin başka bir nedeni Pelosi'nin Obama'ya olan kızgınlığı. Bu kızgınlığın Ermeni meselesiyle hiç ilgisi yok. Pelosi Obama'ya karşı vergi oranları konusunda Cumhuriyetçilere verdiği taviz nedeniyle öfkeli. Geçen hafta bu köşede anlattığım gibi, Cumhuriyetçi parti vergi meselesinde Obama'yı köşeye sıkıştırdı; amaç George W. Bush döneminde indirilen vergilerin düşük kalmasını sağlamaktı. Normal şartlarda bu vergi indirimleri bu yılın sonunda sona erecekti. Obama vergi indirimlerinin sadece ve sadece orta sınıf için devam etmesini istiyordu. Cumhuriyetçiler ise vergi indirimlerinin yüksek gelirli zengin sınıf için de geçerli kalması gerektiğini savundu. Sonuç olarak seçimleri kaybeden Obama taviz vermek zorunda kaldı. Pelosi tarafından temsil edilen Demokrat Parti'nin sol kanadı bu duruma veryansın ediyor. Obama'ya omurgasız politikası nedeniyle ateş püskürüyorlar.
Bütün bunlar nedeniyle Pelosi Obama'yı biraz cezalandırmak ve Beyaz Saray'ı Türkiye ile ilişkilerde zor duruma sokmak için bir hamle yapıyor olabilir.
Ne de olsa Obama'nın kendisi defalarca soykırımı tanıyacağı yönünde söz vermişti.
Şimdi Kongre tam bu yönde adım atmak üzereyken, Obama kendi verdiği sözü bir kenara bırakıp Türkiye lehine müdahale etmek zorunda kalabilir. Bu durum Pelosi'nın kuşkusuz hoşuna gidecektir.
Tabii ki bütün bunlara Türkiye'nin Kongre'deki son derece negatif imajını da eklemek gerekiyor. Her ne kadar NATO zirvesi sonrasında Obama yönetiminin gözünde Ankara puan toplamış olsa da, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun geçen ay kendi gözleriyle gördüğü üzere Temsilciler Meclisinde Türkiye aleyhtarlığı son derece artmış durumda.
Musevi lobisi İran ve İsrail meselesi nedeniyle Türkiye'ye ateş püskürüyor. Bu şartlar altında eğer Ermeni soykırım tasarısı Kongre'de önümüzdeki günlerde gündeme girerse Musevi lobisi kesinlikle Türkiye'nin yanında olmayacaktır. Tam tersini beklemek daha gerçekçi. İşte durum böyle. Türk dış politikası bölgesel ve küresel çapta büyük işler peşinde koşarken bu Ermeni meselesi bir türlü peşimizi bırakmıyor.