Türkiye girişim ekosistemi 2023 yılı istatistikleri açıklandı. Yatırım anlaşması sayısı 325'e ulaşırken, yatırım tutarı 722 milyon dolar oldu. Startups. watch verilerine göre toplam rakamlara kripto para yatırımları ve hisseye dönüştürülebilir borçlar da eklediğinde toplam rakam 889 milyon dolara ulaşıyor. Açıklanan verilere bakıldığında yatırım adedi bir önceki seneye göre yüzde 7, yatırım miktarı ise yüzde 47 düşmüş oldu. Yatırım adedinin düşüşün sınırlı kalması olumlu bir gelişme olarak göze çarptı. Türkiye Girişim Ekosistemi 2024 yıllık etkinliğinde girişim ekosisteminin paydaşları da bir araya geldi.
DÜNYADA YATIRIMLAR DÜŞTÜ
Tüm dünyada girişim ekosistemi yatırımları son 5 yılın en düşük seviyesine geldi. Satın alma ve birleşmeler ise son 10 yılın en düşük seviyesine geldi. MENA bölgesinde Suudi Arabistan'da bir önceki seneye göre yatırım miktarı yüzde 90 arttı. Bu artışta son dönemde girişimcilere yönelik aldıkları kararların etkisinin olduğu görülüyor. Özellikle yeni açıklanan teknoloji şehirleri ve teknoloji odaklı yatırımların artmasının etkili olduğu belirtildi. Tüm dünyada ise yatırım adetleri ve yatırım miktarındaki düşüş devam etti. Yüksek faiz ve enflasyon ortamı yatırımcının girişim ekosisteminde cesur kararlar almasını etkiledi. Türkiye'de 2023 yılında 325 yatırım turunun 70'i kadın girişimcilerin olduğu girişimlere aitti.
YATIRIM ORTAMI ÇEŞİTLENDİ
Yeni Girişim Sermayesi Yatırım Fonları (GSYF) kurulması, kitle fonlama platformlarının artması, Borsa İstanbul'un yeni fonlama olanağı sunması, yurt dışına açılan finteklerin sayısının artması yatırım ikliminin çeşitlenmesine sebep oldu. Türkiye'de son 3 yılda 1.3 milyar dolar toplam büyüklüğünde 276 adet VC (Girişim Sermayesi) ve GSYF kuruldu. GSYF'ler ekosistemin artık vazgeçilmez bir parçası oldu ve 2023 yılındaki yatırımların neredeyse yarısında GSYF'ler yer aldı. Tüm bu gelişmeler özellikle tohum aşamasındaki girişimlerin yatırım anlaşması yapma şansının artmasına sebep oldu. Kitle fonlama platformları 2023 yılında yeni platformların da aktif olmasıyla beraber tohum aşamasında alternatif finansman kaynağı olmaya devam etti. Girişimler 59 kampanyada 20.6 milyon dolar yatırım topladı. Ancak sektörün üzerindeki şeffaflık ve güven konusundaki sıkıntıları giderirse daha hızlı büyümemesi için hiç sebep yok.
FİNTEK GİRİŞİMLERİNDE YENİ UNiCORNLAR BEKLİYORUZ
Oyun sektöründe öncü ülkelerden biri olmamıza dikkat çeken Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Burak Dağlıoğlu, "Tohum aşamdan ileri aşamaya kadar devlet elini taşın altına koydu. Oyun girişimleri ve yapay zekâ yatırımlarındaki artış, 2024 yılında daha da iyi olacağımızın işaretleri olarak görülebilir. Bunun yanı sıra TÜBİTAK'ın Türkiye Kalkınma Fonuyla beraber çıkardığı ön tohum fonuyla da beraber her sene 300'e yakın fikir aşamasındaki girişimcinin desteklenecek olması bizi üst sıralara taşıyacak. Bu da daha çok tohum ekileceği, daha çok girişimimiz olacağı anlamına geliyor. Sermaye piyasası enstrümanlarının işe yaradığını görüyoruz. Girişimler yeni finansman kaynağı bulmaya başladı. Varlık Fonu, girişim sermayesi fonlarıyla görüşmeler yapıyor. İleri aşamada önemli yatırımlar olacağını söyleyebilirim. Uluslararası yatırımcının da Türkiye'ye olan ilgisinin artacağını düşünüyoruz. Türkiye'den özellikle finans teknolojisi alanında yeni unicornlar ekleneceğini düşünüyorum. Küresel yatırım iklimindeki değişim yüzünden değerlemeler beklenin altında kaldı" diye konuştu.
GETİR KÜLLERİNDEN DOĞMAYA ÇALIŞIYOR
Küresel başarı hikâyesi yakalayan Getir'in hızlı büyümenin ardından düşen değerlemesinin artması için çalışmalar sürüyor. Bu yıl alınan 722 milyon dolarlık toplam rakamın 500 milyon doları Getir'in yeni anlaşmasından sağlandı. Getir özellikle ABD'de yeni büyüme hikâyesi yakalama peşinde. Getir çıkarıldığında bile kalan 222 milyon dolar pandemi öncesi yatırım miktarlarının oldukça üstünde yer aldı. Bu da pandemi sonrası artık farklı bir ligde olduğumuzun en büyük kanıtı.
TÜRKİYE OYUN YATIRIMINDA AVRUPA'DA LİDER
Türkiye fikir aşamasındaki girişimlere yatırım anlamında Avrupa'da 11'inci sırada yer aldı. Ancak Türkiye Kalkınma Fonu'nun operasyonunu yürüttüğü TÜBİTAK BiGG FONU 2024 yılı ilk çeyreğinde 143 adetlik rekor sayıda ön tohum yatırım anlaşması yaparak 2024 yılında Avrupa'da Türkiye'nin ön tohum yatırım anlamında 1 veya 2'inci sırada yerini şimdiden garantiledi. Bir çok sektörde yatırım miktarları düşse de yatırım adedi olarak yapay zekâ ve oyun dikeyleri bir önceki seneye göre ciddi artış gösterdi. 2023 yılındaki yatırımların yüzde 38'i, bir kurum veya kurumsal girişim sermayesi fonu tarafından yapıldı. Türkiye'deki yatırımlara katılan yabancı yatırımcı oranı son 5 yılın en düşük seviyesine gelmiş olsa da adet olarak pandemi öncesinin üzerinde yer aldı. Oyun dikeyinde 2023 yılında 41 turda 31.1 milyon dolar yatırım yapıldı. Türkiye oyun yatırımları açısında Avrupa'da yatırım adedi olarak 1'inci sırada yer alırken yatırım miktarı olarak 5'inci sırada yer aldı.
TÜRK TELEKOM'DAN GİRİŞİMLERE HER AŞAMADA DESTEK
TT Ventures Genel Müdürü Muhammed Özhan, 10 yıl önce yeni nesil teknolojileri ve bu teknolojileri besleyen girişimleri sahiplenen ilk kurumlardan biri olduklarını söyledi. Özhan, "Girişim hızlandırma programımız PİLOT'un mezunları olan girişimlerimizin de yer aldığı fuara, Türk girişimcilerin ilgisi ülkemizin teknoloji ve inovasyon alanındaki yükselişini de ortaya koyuyor. Biz bunu henüz başlangıç adımları atılıyorken fark ettik. Türk girişim ekosistemindeki öncü rolümüzle; yenilikçi ürünlere sahip girişimleri destekleyerek ülke ekonomisine fayda sağlarken, San Francisco'daki TT Ventures ofisimiz ile girişimleri dünyaya bağlayan bir köprü vazifesi görmeye devam ediyoruz" dedi. 2018'de erken ve orta aşama girişimleri Türk Telekom destekleri ve yatırımı ile büyütmek ve değer sağlamak üzere kurdukları girişim sermayesi şirketleri TT Ventures aracılığı ile bugüne kadar 16 farklı girişime yatırım yaptıklarına dikkat çeken Özhan, "2022'de kurduğumuz TT Ventures Girişim Sermayesi Yatırım Fonumuz da bizlere hem girişimler hem de yatırımcılar için uzun vadeli değer yaratma imkânı sağlıyor. PİLOT ile bugüne kadar 111 girişime 32 milyon TL nakit desteği sağladık. Bunlardan 52'si yurt içi ve yurt dışından toplam tutarı 30 milyon doları aşan yatırım alarak proje ve fikirlerini geliştirme fırsatı yakaladı" dedi.