Dünyada milyonlarca kullanıcısı bulunan mesajlaşma uygulaması WhatsApp ile görsel içeriklerin paylaşıldığı Instagram ve Facebook'un 7 saatlik çöküşü, dijital tekelleşmenin zararını gözler önüne serdi. Dünyayı allak bullak eden çöküş birlikte hareket eden şirketlerin sistemlerindeki sıkıntının diğerlerini de etkilemesiyle oluştu. Kriz, dünyada bu mecraların tek elde toplanmasının rekabeti ortadan kaldırdığına dair görüşlerin yeniden yüksek sesle dillendirilmesine neden oldu. Uzmanlar, tek başına bir şirketin mesajlaşma ve paylaşım platformu, yayıncı, verileri işleme ve servis sağlayıcı rolünü oynamasına izin verilmemesi gerektiğinin kötü bir tecrübeyle öğrenildiğini söylüyor. Herhangi bir saldırı bile olmadan 7 saatlik kesintinin yaşanması 'her işi kendi yapma egosuna sahip bir filin züccaciyeci dükkânına dalması' olarak yorumlanıyor. Yaşanan krizin hem ABD'de hem de AB'de Facebook'un sahip olduğu veri ve servis tekelini tartışmaya açmasına kesin gözüyle bakılıyor.
TARİHİN EN BÜYÜK KESİNTİSİ
Güvenlik uzmanları, kesintinin dahili bir hatanın sonucu olabileceğini, ancak içeriden biri tarafından sabotajın teorik olarak mümkün olabileceğini söyledi. İnternetteki kesintileri izleyip raporlayan internet sitesi Downdetector, Facebook hizmet kesintisinin şimdiye kadar gördüğü en büyük kesinti olduğunu söyledi. Dünyanın her yerinden 10.6 milyondan fazla sorun raporuyla Downdetector'da görülen en büyük kesinti haline geldi. ABD, 1.7 milyondan fazla kesintili hizmet bildirimi sayısında dünyaya öncülük etti, onu 1.3 milyon raporla Almanya ve 915 bin raporla Hollanda izledi.
GÜVEN GÖZDEN GEÇİRİLECEK
Yaşanan kesintinin tartışmaları alevlendireceğini söyleyen Türkiye'nin ilk siber mühendislik şirketi İnfrasis Siber Mühendislik'in Genel Müdürü Can Sobutay, "Yaşanan kesinti, internetin birlikte çalışan milyonlarca uygulama ve servisten oluşan çok karmaşık ve birbirine bağımlı bir altyapı olduğunu nazikçe hatırlatıyor. Söz konusu bileşenler arasındaki bu güven, standardizasyon ve iş birliği, dünya çapında neredeyse beş milyar aktif kullanıcı için çalışmayı sağlamanın merkezinde yer alıyor" değerlendirmesinde bulundu.
KAYBA UĞRAYAN DAVA AÇABİLİR
Sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları sadece vatandaşları değil şirketleri de ilgilendiriyor. 7 saatlik kesinti nedeniyle tacirler, işletme sahipleri ve ticari maksatlı içerik üreticiler, platformlarla yaptıkları sözleşmeler kapsamında yayınladıkları reklamlar vasıtasıyla sağladıkları ticari gelirlerden oldu. Platformlardan satış yapanlar da zarara uğradı. Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Avukat Kürşat Ergün, Facebook, Instagram ve Whatsapp'ta yaşanan kesinti nedeniyle ticari kayba uğradığını iddia eden kişi ve kurumların dava açabileceğini, bu süreçte tebligatları temsilcilik vasıtasıyla gerçekleştirebileceklerini bildirdi. Ergün, şunları kaydetti: "Facebook ve Instagram'ın Türkiye'de temsilcisi var. Bu temsilciler, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğini yerine getirmek zorunda."