Her yıl artan dünya nüfusu beslenme problemini beraberinde getiriyor. İnsanların ortalama yaşı uzamaya devam ederken, tarım alanları yok oluyor. İnsanların yerel tüketim seçenekleri azalıyor. Bu nedenle ülkeler dikey tarım politikalarına yöneliyor. Tarıma elverişli alanları azalmış bölgelerde bile üretim yapılabiliyor. Dikey tarım çok değişik yerlerde olabiliyor. Örneğin, bir gökdelen, kullanılmış depo veya nakliye konteyneri gibi dikey olarak tasarlanmış alanlar da tarım yapmak için kullanılabiliyor.
ORTALAMA % 24.6 BÜYÜYOR
Allied Market Research.com verilerine göre küresel dikey tarım pazarının büyüklüğü 2018'de 2.23 milyar dolar oldu. 2019'dan itibaren ortalama yüzde 24.6 büyüyerek 2026 yılına kadar 12.77 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Ancak pandemiyle birlikte bozulan tedarik zinciri, artan organik gıda farkındalığı ve dijitalleşmenin dikey tarım büyümesini hızlandıracağını tahmin etmek zor değil.
Dikey tarım uygun hava koşullarına, yüksek su kullanımına, kalifiye işgücüne ve yüksek toprak verimliliğine ihtiyaç olmadan üretim yapılmasını sağlarken, üretilen yerde tüketimle tarım ürünlerinin uzun mesafe yapmasının önüne geçiliyor. Böylece taze hatta günlük tüketim bile sağlanabiliyor. Ayrıca, iklim kontrolü ile birlikte yıl boyunca mahsul üretiminde güvenilir verim ve tutarlılık sağlarken hastalıklar, zararlı böcekler veya avcı saldırıları gibi dış çevre faktörlerinin etkisi de azalıyor.
Dikey tarım endüstrisine olan talebin, organik gıdanın popülerliğinin artması nedeniyle tahminlerden daha hızla artması bekleniyor. Üstelik geleneksel tarımda ihtiyaç duyulan makinelerin müdahalesini azaltıyor.
TEKNOLOJİ GEREKİYOR
Böylece, dikey alanın optimum kullanımı ve dengeli enerji kullanımı, dikey tarım pazarının büyümesine katkıda bulunuyor. Ek olarak, bu tesisler, bitkilerin yapay olarak büyümesi için birden fazla teknolojiyi içeriyor. Ancak, iç mekan dikey yapısının kurulması, aydınlatma ve sulama sistemlerinin kurulması için yüksek başlangıç yatırımı gerektiriyor. Bununla birlikte, kentsel nüfustaki artış ve teknolojiye dayalı tarımı benimsemedeki artışın, dikey çiftçilik pazarı oyuncularına kârlı büyüme fırsatları sağlaması bekleniyor. Dikey tarım teknolojisi geliştiren yerli girişimler arasında Hexttech Green ve ForFarming bulunuyor.
VAHAA 14 MiLYON TL DEĞERLEMEYLE YATIRIM ALDI
Herkese üretim özgüvenini kazandrıracak, tarım bilgisine sahip olmayan birinin bile ilk günden üretim yapabilmesini sağlayarak sürdürülebilir tarımın yaygınlaşmasına katkı sağlayan Vahaa girişimi, 14 milyon TL değerleme üzerinden tohum yatırım aldı. Geleneksel tarıma göre yüzde 90'a varan su tasarrufu sağlayan, sıfır kimyasal ve sıfır atık prensibiyle çalışan Vahaa; gıda, teknoloji ve sürdürülebilirlik konseptiyle dünyada ilk defa hazırlanan Global Foodtech500 listesinde yer alıyor. Arya Women Investment Platform ve Kültepe Yatırım liderliğinde gerçekleşen tura, melek yatırımcı olarak; Ahu Büyükkuşoğlu Serter, Ayşem Ergin, Gülçin Atalay Tunç, Hüseyin Karayağız, İbrahim Ulukaya, Kadir Orhan Arı, Leyla Spencer, Münteha Adalı ve Pınar Kavukçuoğlu katıldı. Akıllı sulama, akıllı ışıklandırma gibi özelliklere sahip topraksız tarım bahçeleri, aylık yetiştirme kitleri ve sanal asistan görevi gören mobil uygulama ile Vahaa kullanıcılarına 'kişisel dikey tarım deneyimi' sunuyor. Girişimin teknolojileri, topraksız tarım ve IoT teknolojisini birleştirerek şehirde tarımı 365 gün mümkün kılıyor. Sağlıklı gıdayı erişilebilir kılmayı kendine misyon edinmiş Vahaa ekibi Yunus Emre Boyacıoğlu, Nehir Boyacıoğlu, Orhan Çelebi ve Katia Merdinoğlu'ndan oluşuyor. Arya Women ve Workup hızlandırma programlarından mezun olan yerli girişim, yurtdışına açılmayı hedefliyor.
DEV ÇİFTLİKLER YERİNE ETKİLİ DİKEY TARIM
Dikey tarım konusunda önemli bilgi kaynaklarından biri de su, tarım ve gıda konusunda hızlandırma ve inovasyon partneri olarak çalışan Kök Projekt. Sundukları çözüm ve bilgi platformlarıyla dikey tarım örnekleri ve teknolojileri konusunda önemli bilgi kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Yazıyı hazırlarken sundukları bilgilerden faydalanma olanağı buldum. Dikey tarım, geleneksel devasa çiftçilik kavramını tam anlamıyla tersine çeviriyor. Singapur, Japonya, Amerika olmak üzere dünyanın pek çok bölgesi dikey tarım tesislerine sahip. Bu tesislerde tonlarca üretim yapılıyor. Tesisler enerjisini güneşten, rüzgardan sağlıyor. Üretim yağmur suları ile yapılıyor. Şu anda dünyanın en büyük dikey tarım tesisi Japonya'da bulunuyor ve normal bir tarım arazisinde üretildiği zaman harcaması gereken suyun sadece yüzde 1'ini kullanarak aynı miktarda ürün üretiyor. Ayrıca yüzde 80 daha az enerji harcıyor.
AKILLI SULAMA SİSTEMİ
Türk Telekom girişim hızlandırma programı Pilot mezunları arasında yer alan G4TECH, modern sulama sistemlerine entegre, güneş enerjisi ile çalışan toprak nem sensörleri ve akıllı selenoid vanaları sayesinde akıllı sulama yapılmasını sağlıyor. Kullanıcılar, mobil ve web uygulaması üzerinden geçmiş hava durumu verilerini, harcanan su ve gübre miktarını, toprak nemini ve ürün verimini görüntüleyebilir; toprak nemi ve hava durumu verilerine göre ürüne özel sulama ve gübreleme planları çıkarabilir; sulama ve gübreleme işlemlerini sistem üzerinden otomatik yapabiliyor.