Etkileri devam eden pandemi çalkantısına rağmen, 2020'nin ikinci çeyreği küresel girişim sermayesinin beklediği kadar kötü geçmedi. Önceki yıllara göre küresel ölçekte girişim sermayesi yatırımlarında azalma olsa da Türkiye'de yaşanan artış dikkat çekti. Crunchbase verilerine göre 2020 yılı için toplam küresel girişim yatırımları yılın ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 gerileyerek 129 milyar dolar oldu. Söz konusu rakam, girişim destekli şirketlerde tohum, girişim, kurumsal girişim ve özel sermaye turlarından tüm finansman aşamalarını içeriyor. Zynga'nın 1.8 milyar dolarlık satın alma anlaşması ise 2020'nin ikinci çeyreğinin en dikkat çeken yatırımı olarak öne çıktı.
TÜRKİYE'DE RAKAMLAR POZİTİF
Küresel ölçekte rakamlar negatif seyrederken Türkiye'de ilk kez bir girişim 1.8 milyar dolarlık değerlemeyle alıcı buldu. Zynga'nın bu hamlesi ülkemizin ilk milyar dolarlık girişimi olarak tarihe geçti. Startups.watch rakamlarına göre Türkiye'de yılın ilk yarısında toplam girişim yatırımları ise 49 milyon doları buldu. Kargaşaya ve birçok yeni şirket için revize edilen finansman planlarına rağmen, fonlarda beklenen hareket olmadı. Özellikle biyoteknolojiye yönelik fonlar artarken, ulaşım ve gayrimenkule yönelik fonlarda azalma oldu. 2020 ikinci çeyreğinin ise pandemiye rağmen hareketli geçtiğini söylemek mümkün. İkinci çeyrekte 28 girişim, 29 milyon dolar yatırım almayı başardı. Bir önceki çeyrekte ise 30 girişim 20 milyon dolar yatırım almıştı. Bu da pandemiye rağmen yüzde 44'lük bir artış olduğu anlamına geliyor. Yılın ilk yarısında yapılan yatırımların yüzde 78'i 1 milyon dolar ve altında gerçekleşti.
18 ÜLKEDE ARTIŞ VAR
Öte yandan Türkiye'de kurumsal girişim sermayesi yatırımlarında da yaşanan artış dikkat çekerken, Türk Telekom 8'inci dönem girişim hızlandırma programı Pilot'a yeni girişimleri dahil etti. Şirket bünyesindeki TT Ventures Girişim Sermayesi Fonu aracılığıyla ile de teknoloji girişimlerine yatırım yapmaya devam ederken, sağlık alanında yatırımlarıyla dikkat çekti. Son olarak Virasoft yatırımcıları arasında yer aldı. Yatırımlardaki artış sadece Türkiye'ye ait bir durum değil. Avrupa'daki 18 ülkede yatırımlar pandemiye rağmen bir önceki çeyreğe göre artış gösterdi. Salgında büyük kayıplar veren İtalya bile yatırım anlaşmalarında büyüme kaydetti. Bunun en önemli sebeplerinden biri, dijital dönüşüm projelerinin artmaya devam etmesi. Pandemi teknoloji girişimlerinin yüksek sayıda çalışanını işten çıkarmasına neden oldu.
2 MİLYAR DOLARLIK DERS VERDİ
ZYNGA'NIN pandemi döneminde Türkiye'den 2 teknoloji girişimine yaptığı 2 milyar dolarlık yatırımından çıkarılacak çok ders var. Çünkü yetişmiş insan kaynağı ve veri odaklı teknoloji girişimlerine büyüme aşamasında daha çok yatırım şart. Türkiye'nin doğal gaz gibi kaynaklarına sahip çıktığı gibi, milyar dolarlık şirket yaratan girişimlere ve insan kaynağına yatırımlarına devam etmesi gerekiyor. Sadece devletin değil, tüm kurumların büyüme aşamasındaki teknoloji girişimlerine yatırım yaparak küresel veri rekabetinde aktif rol alması büyük önem taşıyor. Çünkü önümüzdeki birkaç yılda geleneksel yapıdaki birçok şirket ticaret sahnesinden çekilecek. Silikon Vadisi'nin en büyük oyun şirketi Zynga, pandemi döneminde Türkiye'den teknoloji girişimlerine 2 milyar dolarlık yatırım yaptı. Aynı şirket iki yıl önce de 250 milyon dolara Gram Games'i satın almıştı. Satın alındığında fark ettiğimiz girişimler, büyüme aşamasında yatırım bulamıyor. Satıldığında çoğunluk hissesi yabancı yatırımcının eline geçiyor.