Türkiye teknoloji girişimi ekosisteminde ilk yarıda tarihi gelişmelere imza atıldı. Peak, 1.8 milyar dolarlık Zynga ile yaptığı satış anlaşmasıyla Türkiye'nin ilk milyar dolarlık yani Unicorn (Değerlemesi 1 milyar doları aşan girişimlere verilen ad) girişimi olmayı başardı. Startups.Watch verilerine göre ikinci çeyrekte toplam 28 girişime 29 milyon dolar yatırım yapılırken, pandemi sebebiyle sağlık girişimleri öne çıktı. Startups.Watch tarafından düzenlenen Türkiye Girişim Ekosistemi 2020 İkinci Çeyrek etkinliği pandemi nedeniyle online olarak gerçekleştirildi. Etkinliğe küresel ve yerel yatırım ağları, kurumlar ve yatırım almayı başaran girişimciler katıldı. Açıklanan yatırım rakamları ve yapılan satış anlaşmalarıyla Türkiye girişim ekosistemi için umut verici gelişmeler yaşanmasına sebep oldu.
PANDEMİYE RAĞMEN YÜZDE 44 ARTIŞ
Etkinlikte açıklanan rakamlara bakıldığında pandemi sürecine rağmen yatırımcının girişimcileri takibe devam ettiğini gösterdi. 2020 ikinci çeyreği pandemiye rağmen hareketli geçti. İkinci çeyrekte 28 girişim 29 milyon dolar yatırım aldı. Bir önceki çeyrek ise 30 girişim 20 milyon dolar yatırım almıştı. Bu da pandemiye rağmen yüzde 44'lük bir artış olduğu anlamına geliyor. 2020 yılının ilk yarısında yapılan yatırımların yüzde 78'i 1 milyon dolar ve altında gerçekleştiğini gösteriyor. Yatırımlardaki artış sadece Türkiye'ye ait bir durum değil. Avrupa'daki 18 ülkede yatırımlar pandemiye rağmen bir önceki çeyreğe göre artış gösterdi. Pandemi krizini derinden yaşayan İtalya bile yatırım anlaşmalarında büyüme kaydetti. Bunun en önemli sebeplerinden biri, dijital dönüşüm projelerinin artmaya devam etmesi oldu. 15 ülkede ise yatırımlar çok az da olsa düşüş gösterdi. Pandeminin mart ve nisan aylarında etkisinin en çok hissedildiği ülkelerden olan İtalya'da da yatırımlar ilk çeyreğe göre arttı.
EN ÇOK SAĞLIĞA YATIRIM
Girişim ekosisteminde en büyük hareketlilik sağlık sektöründe oldu. Yaşanan zamana bağlı olarak daha görünür hale gelen sağlık girişimleri farklı alanlarda uzaktan sağlık hizmetleri konusunda çözüm üretiyor. En çok yatırım alan girişimler Meditopia, Pisano ve Scoutium oldu. Adet olarak da miktar olarak da en çok yatırım ise sağlık teknolojileri girişimlerine yapıldı. Türk Telekom'un Girişim Sermayesi Şirketi TT Ventures'ın yaptığı Virasoft yatırımı da sağlık girişimlerinin görünür olmasını sağladı. Bu duruma pandeminin de pozitif etkisi oldu diye değerlendirebiliriz. Pek çok hastane kronik hastaların çekindiği dönemde uzaktan sağlık hizmetine geçerek hem yığılmaları önlemeye başladı hem de kronik hastalıkları olan insanların risk almasını minimum seviyeye indirdi.
ÇEVİK KURUMLARIN GÖZÜ GİRİŞİMLERDE
PANDEMİDEN sonra yaşanan en değerli kazanımlardan biri kurumların ilgisinin girişim ekosistemine çevrilmesi oldu. Kurumların direkt olarak veya kurumsal girişim sermayesi kurarak yaptığı yatırımlar 2020 yılında da hız kesmedi. 2020 yılında yapılan 58 yatırımın 22'sine kurumlar da dahil oldu. Bu turlardaki yatırımların toplamı ise 11 milyon dolara ulaştı. Yani kurumların girişim ekosistemine katkısı ikinci çeyrekte daha da görünür oldu. Etkinliğin açılışında konuşan TÜBİSAD (Türkiye Bilşim Sanayicileri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Erman Karaca kurumların dijital dönüşüme zorlandığı süreçte hayatta kalma mücadelesi verdiğini söyledi. Erman Karaca, "Daha önce dijital dönüşüme hazırlık yapanlar rakiplerine göre daha iyi dönemde sürece uyum sağlamakta zorlanmadı. Bilişim sektörü olarak biz zaten evden ve esnek çalışmayla hızlı uyum sağladığımızı söyleyebiliriz. Sonuçta pek çok şirket iş yapma şekillerini gözden geçirdi. Üretim yapanlar tedarik zinciri konusunda yeni alternatifler arama yoluna gitti" dedi.
YURTDIŞINDAKİ 9 GİRİŞİME 31 MİLYON DOLAR YATIRIM
SADECE Türkiye'de değil, Türkiye'den giden girişimciler de Silikon Vadisi dahil pek çok yerde başarılı satış anlaşmalarına sebep oldu. 2020 ikinci çeyreğinde Carbon Health, Lunaphore, CY Vision, NetOP, Goodsted, Cyber Struggle, Kunduz, GmPly ve Monday Hero yurtdışında merkezi olan ve yatırım alan Türk girişimleri oldular. Aynı zamanda kurumların da girişimlere ilgisi arttı. Türk Telekom'un DoctorTurkey dışında ikinci sağlık yatırımı da Virasoft oldu. Etkinlikte konuşan Türk Telekom'un girişim sermayesi şirketi TT Ventures sağlık yatırımlarına devam etti. Virasoft'un yatırım turuna katılan yatırımcılar arasında yer alan TT Ventures Genel Müdürü Muhammet Özhan sağlığın kendileri için öncelikli alanlardan biri olduğunun altını çizdi. Özhan, pandemi döneminde sağlık girişimlerinin önem kazandığını belirterek, uzaktan sağlık hizmetleriyle hem sağlık çalışanlarının hem de hastaların hayatının korunduğunu vurguladı.
TÜRKİYE İLK RESMİ 'UNİCORN'A KAVUŞTU
DAHA önce üstüne çok konuşulan 'ilk milyar dolarlık girişim kim olacak' tartışmaları son buldu. Peak'in Zynga tarafından 1.8 milyar dolara satın alınması ile Türkiye ilk resmi "unicorn"a kavuşmuş oldu. Payguru, natro, Fango, Peoplise ve CepteTamir'in de satılması ile ikinci çeyrekte 6 girişim el değiştirmiş oldu. Startups.Watch kurucusu Serkan Ünsal, ikinci Unicorn girişim için uzun süre beklemeyeceğimizi vurgulayarak, "Ben ikinci bir Unicorn girişimi ni birkaç yıl içinde göreceğimizi düşünüyorum. Yaşadığımız süreç bu büyümeyi daha çok tetikleyecektir" dedi.
134 MİLYON DOLARLIK 5 YENİ FON KURULDU
2020 yılı pandemiye rağmen yatırım konusunda önemli gelişmeler yaşanmasına sebep oldu. TechOne adlı fonun da kurulması ile 2020 yılında kurulan fon sayısı beşe çıktı. Revo Capital, ScaleX, Teknoloji Yatırım, TechOne ve two.zero Ventrures ile beraber girişimlere yatırım yapabilecek toplamda 134 milyon dolarlık fon devreye girmiş oldu. Tarvenn Ventures CEO'su ve TechOne Yönetici Ortağı Mustafa Kopuk, etkinlikte yaptığı konuşmada şunları söyledi "Yatırımcısı ve operasyonel ortağı olduğumuz TechOne ile girişim ekosistemine 200 Milyon TL'nin üzerinde katkı sağlayacağız."
KURUMLARA DİJİTAL DÖNÜŞÜM DAYAĞI
"PANDEMI döneminde kurumların başka şansı yoktu" desek yeridir. Yani kurumlar dijital dönüşüm konusunda dayak yiyerek öğrendi. Sonuçta hiç bir kurum pandemi sürecinde normal işleyişle dönüşüme başlaması olanaksızdı. Bunun için girişim çevikliğine ihtiyaç duydukları ortaya çıktı. Ayrıca yeni alanlara girme zorunluluğu belirdi. Sonuçta girişimler gözünü teknoloji girişimlerine dikmek zorunda kaldı. Esnek, çevik hızlı girişimler karşısında karar vermekte zorlanan kurumların hiçbir şansının olmadığını pandemi dönemi tüm açıklığıyla ortaya çıkardı.
KADIN GİRİŞİMCİLERE İNTERNETTE HAYAT KOLAY
Türk Telekom'un 'Hedefi Olan Kadına İnternetle Hayat Kolay' projesi hız kesmeden devam ediyor. Salgın döneminde herkese açık hale getirilen projede 2020 başından bu yana yaklaşık 3 bin kişiye ulaşıldığı açıklandı
TÜRKIYE'DE kadınların iş hayatına katılımı konusunda daha uzun süreli ve pozitif ayrımcılık yaparak karar almak şart. Kadınların iş ve sosyal hayatta sorumluluk almasını sağlayacak adımlarda süreklilik sağlamak için kurumlar da önemli çaba sarfediyor. Toplumsal sorumluluk yaklaşımıyla merkeze değil, herkese hizmet verme hedefi doğrultusunda hareket eden Türk Telekom'un TOBB, Habitat Derneği ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğinde gerçekleştirdiği 'Hedefi Olan Kadına İnternetle Hayat Kolay' projesi, salgın döneminde herkesin kullanımına açık olarak devam ediyor. Proje kapsamında yapılan dijital pazarlama eğitimlerinde, yıl başından itibaren 2 bin 993 kişiye ulaşıldı. Salgının en yoğun yaşandığı nisan ayı içerisinde ise toplam 1.637 kişiye eğitim verildi. Kadınların ekonomiye katılmasını destekleyen Türk Telekom, bu projeyle girişimci potansiyeline sahip 5 bin kadının dijital pazarlama, pazar araştırması, markapatent, sosyal medya araçları, reklam verme ve ödeme sistemleri hakkında bilgi sahibi olmasını amaçlıyor. Kadınların daha fazla sorumluluk alması, ekonomiye katılması aslında büyümenin de anahtarı olacak gibi görünüyor.