Aslında Apple iPhone projesine 2004'te "Project Purple" (Mor Proje) kod adıyla 1000 kişinin çok gizli şekilde çalışmasıyla başladı. 2017'de Steve Jobs Theater'da 1000 kişi iPhone X'i karşıladı. Projede iMac ve iPod'un tasarımında görev alan Jonathan Ive vardı. 10 yıl sonra sahneye çıkmadan sesi ve görüntüsü ile yine o vardı. 2007'de ilk iPhone'un 2 modeli vardı. 4GB depolama alanına sahip iPhone 449 dolar, 8 GB depolama alanına sahip iPhone ise 599 dolardan satışa sunuldu. 2 yıl kontratla satılan ilk nesil iPhone, 29 Haziran akşam saat 18.00'de satışa sunuldu. iPhone X, 999 dolardan başlayan fiyatlarla; 64 ve 256 GB depolama alanıyla karşımıza çıktı. İlk defa karşımıza çıktığında dokunmatik ekran fark yaratan özellikti. Şimdi yüz tanıma ve sesli asistan Siri ile dikkat çeken ürün oldu. İlk nesil iPhone Türkiye'de satılmadı. iPhone 3GS modelinden sonra Türkiye'de satış başladı. Şimdi iPhone X 55 ülkede aynı anda satışa sunulacak. Yani Apple 10 yılda ABD'den küresel marka olmaya terfi etti.
GAZETECİLER DEĞİŞTİ
2007'de Apple iPhone almamak için 10 farklı hikaye yazmaya çalıştığımızı hatırlıyorum. Fonksiyon tutkunu her mühendis gibi deneyime değil, fonksiyonlara baktık; "Kısa mesajlar yönlendirme yapamıyor. 3G desteği yok" diyerek eksikliğe odaklandık. Ancak 10 yıl sonra deneyimle konuşma alışkanlığı kazandık. Artık gazeteciler telefonu ilk deneyimleyen kişi olarak eksiklik veya yeteneklerini doğru anlatmaya çaba gösteriyor. Şirket mağazalardan ürün deneyimine ürün ciddi bir değişim yaşadı.
Hisse değeri 19 dolarlardan 163 dolara yükselirken şirket değeri olarak 1 trilyon dolara gözünü dikmiş durumda. Yani Apple müşterileri kadar yatırımcısını da aynı oranda mutlu etmek zorunda. Tatmin edici başarının hisse değerine dönüşmesi de şart.
10 YILIN YOL HARİTASI
- İlk nesil iPhone, GSM şebekesi üzerinden çalışıyordu. Tıpkı iPod gibi iTunes üzerinden aktif hale geliyordu ve iOS işletim sistemi kullanılıyordu.
- İkinci nesil iPhone 3G şebekesi desteği yüzünden iPhone 3G adını aldı.
- Üçüncü nesil Apple iPhone, 3GS olarak bazı güncellemelerle karşımıza çıktı. Türkiye'de ilk kez vitrine çıkan iPhone oldu.
- 4'üncü nesil cihaz ön kamerası ve yüksek çözünürlüklü ekranıyla dikkat çekti. Ayrıca sesli asistan Siri bu dönemde karşımıza çıktı.
- 4 inç ekrana sahip iPhone 5 ilk kez lighting girişiyle karşımıza çıktı.
- 2013'te iPhone 5S parmak izi okuyucusu ve ilk kez piyasaya sürülen 5C serisi ekonomik fiyatlı ve renkli plastik kapağa sahip ilk iPhone olarak ortaya çıktı.
- Apple, iki farklı modelle 4.7 inç ekranlı iPhone 6 ve 5.5 inç ekranlı iPhone 6 Plus ortaya çıktı.
- İlk kez iPhone 6S, basınca duyarlı ekranıyla piyasaya sunuldu.
- Apple iPhone 7 ve iPhone 7 Plus suya dayanıklı tasarımı ve iPhone 7 Plus çift kamerasıyla dikkat çekti. Ayrıca 3.5 milimetrelik kulaklık girişi ortadan kalktı.
TUŞ YOK YÜZ TANIMA VAR
Apple iPhone 10 yıl önce dokunmatik ekran deneyimi ile fark yaratan şirket olmayı başarmıştı. Şimdi dokunmatik ekranın basıncı bile farklı sonuçlar almamızı sağlıyor. Üstelik ekran boyu büyürken tek elle kullanma oranı yerine sesli asistan Siri ve yüz tanıma teknolojisine ulaştık.
Telefona dokunmadan Siri'den arama yapmasını, randevu ayarlamasını hatta yol tarifi bekliyoruz. Yüzü 30 bin noktadan tanıyarak telefonu açmasını ve ödeme onayı vermesini sağlıyoruz. Apple'ın Face ID diye tanımladığı yüz tanıma teknolojisi her koşulda çalıştığını iddia ediyor.
Biz henüz tümüyle denemedik. Ancak merakla tanışmayı bekliyoruz. Bu noktada biyometrik bilgiler önem taşıyor. Kişisel bilgiler konusunda daha duyarlı insanlar için de seçenekler sunması şart.
İPHONE X İLE İLGİLİ YANIT BEKLEYEN SORULAR
iPhone X nasıl okunur?
Apple iPhone'un 10'uncu yıl vurgusunu roma rakamıyla X şeklinde yazarak yeni modelinde kullanıyor. Yani Türkçe söylenişiyle iPhone on demek. Rakamla yazmıyorum. iPhone 8 ve iPhone X arasındaki fark sadece roma rakamıyla yazılışı değil.
Fiyatı ne olur?
ABD satış fiyatı 999 dolardan başlayan iPhone X'in Türkiye'de vergileri de dahil ettiğinizde 6 bin TL civarında olacağını tahmin ediyoruz. Doların ekim ayındaki durumu fiyatın netleşmesinde etkili olacak.
Türkiye'de ne zaman satılacak?
"Benim param hazır" sen tarihten haber ver diyenlere net bir tarih vermek güç. Ancak basın açıklamasında telefonun aksesuarlarının TL fiyatları verilmiş. Şimdilik izle gör taktiği olsa da telefon dünya ile aynı tarihte 3 Kasım'da satışa sunulacağını söyleyebiliriz.
Yüz tanıma iyi çalışıyor mu?
Telefonun ön kamerasının yanında yüzde 30 bin noktayı ölçen nokta projektör var. Bu projektör her koşulda yüz tanımayı sağlıyor. Face ID nokta projektör, kızılötesi kamera ve akıcı aydınlatmadan oluşan son teknoloji TrueDepth kamera sistemini kullanarak, iPhone X'da kimlik doğrulama işlemini yapıyor. Saçınızı boyatın veya saçınız dökülsün, gözlük takın ya da çıkarın, ne olursa olsun sizi tanıyor. Başınızda şapka da olsa bıyık da bıraksanız yüz tanıma için kullanılan algoritma çalışıyor. İlk tanıtma için kafanızı sağa sola ve yukarı aşağı hareket ettirmeniz yeterli oluyor.
Ana ekran tuşu kalkınca ne oldu?
Telefonun ekranını aşağıdan yukarı doğru ittirince artık ana ekran tuşuna ulaşıyorsunuz. Kontrol ekranına ulaşmak için tam tersi yukarıdan aşağıya parmağınızı sürüklemek yeterli oluyor. Açık uygulamaları görmek için parmağınızla biraz ekrana baskı yaparak yukarı sürüklemeniz yeterli oluyor.
APPLE STORE'DAN APPSTORE'A
Hem sanal hem gerçek mağaza deneyimi Apple'ı rakiplerinden farklı yere koyuyor. 10 yıllık hikayenin en önemli parçası sanal mağazada 1 dolara satılan uygulamalar oldu. iTunes ile 1 dolara şarkı satma deneyimini uygulama mağazasına taşıyan Apple, uygulama geliştirici ve girişimcilere 1 dolara şarkı satma fikrine sıcak bakmalarını sağladı. Dünyanın her yerinde standart servis ve deneyim alanı yaşatan şirket 2014'te Türkiye'de mağaza açtı.