Hande Tibuk Kıbrıs'ın en büyük turizm grubu Net Holding'in yönetim kurulu murahhas üyesi ve genel koordinatörü. Aynı zamanda Temel İhtiyaç Derneği'nin (TİDER) de Yönetim Kurulu Başkanı. Tibuk ile hem sosyal sorumluluk projelerini, hem turizmi hem de ekonomiyi konuştuk...
Ekonomiyi nasıl görüyorsunuz?
Son 5-6 yıldır Türkiye'nin başına gelmeyen kalmadı, her türlü felaketi yaşadık. Uluslararası krizler oldu, darbeye maruz kaldık, uçak düştü, birçok seçim yapıldı. Bunlara rağmen, Türk ekonomisinin bu konumda olması, gerçekten takdire şayan. Bence Türk ekonomisi oldukça dayanıklı. Burada pek çok faktör var, dünyada olup bitenler bizim avantajımıza, faiz indirimi, dünyada para bolluğunun olması...
Başka?
Bankalarımız... 2001'den sonra yapılan reformlarla son derece güçlü ve dayanıklı yapıya kavuşan bir bankacılık sektörümüz var. Yabancı bankalarla kıyaslandığında çok yaratıcı ve inovatifler. Bizdeki kredi kartına taksit sistemi dünyanın hiçbir yerinde yok. Bu sistem ekonomimizi canlı tutuyor. Ben ekonomimizin toparlayacağını, 2020'de de yükselişe geçeceğini düşünüyorum.
Önümüzdeki kışı nasıl görüyorsunuz?
Geçen sene yaşadığımız suni bir döviz krizi vardı. Bu, birtakım politik şeylerin sonucu oldu. Bu sene artık bu tür şeyler yaşamıyoruz, daha da güçlendiğimizi, bu tür şeylere açık olmadığımızı düşünüyorum. Piyasalar da ekonomik beklentileri kanıksadı. Gidişata baktığımızda, dövizin bu seviyelerde kalacağını düşünüyorum. Faizler düşüş trendinde... Enflasyon daha da düşecek. Ekonomiyi canlandıran teşvik paketleriyle, önümüzdeki sene toparlanma daha güçlü olacaktır.
Kıbrıs'ta durumlar nasıl? Daha da büyüyecek misiniz?
20 yıldan daha uzun süredir oradayız. O günden bugüne çok şey değişti. Kıbrıs'ın izolasyon altında olması ve uçakların pahalı olması en büyük sıkıntımız. Antalya ile aşağı yukarı aynı mesafede ama arada çok ciddi fark var. Biraz daha ucuzlatılması gerek.
HÜKÜMETİN KIBRIS POLİTİKASINI TAKDİR EDİYORUM
Gaz aramaları için ne diyorsunuz?
Rumlar gazı bulsa nasıl satacaklar, hangi yolla Avrupa'ya ulaştıracaklar? Türkiye üzerinden boru hattıyla olması gerekiyor. Bu, Rum tarafıyla çözüm için belki de en önemli faktör olacak. Bunu kabul etmek zorundalar.
Türkiye'nin Kıbrıs politikasıyla ilgili ne dersiniz?
Kuzey Kıbrıs'ın geleceği için Türkiye'nin güçlü politikasının olması gerekiyor. Şu anda hükümetimizi takdir ediyorum. Orada bizim de hakkımız var. Duruşumuzu belli etmemiz çok doğru oldu. Rumlar bizden korkuyor. Fakat şunu da unutmamak gerekiyor, 1974 çıkarmasıyla son bulan ama öncesinde yaşanan çok ciddi bir iç savaş vardı. Türkler, Rumlar'dan ciddi anlamda zulüm gördü. Kıbrıs Rum kesiminde sistematik beyin yıkama var.
DESTEK MARKETLERLE SOSYAL SORUMLULUK
Biraz da TİDER'den bahsedelim...
TİDER, 2010'da Gıda Bankacılığı Derneği olarak kuruldu, sonra adı değişti. Amaçlarımızdan biri gıda bankacılığı... Destek marketler kurmaya başladık. Biri Maltepe'de, biri Bağcılar'da...
Nasıl çalışıyorlar?
Bu marketlerimizi normal market gibi düşünün, alışveriş arabaları var, para geçmiyor, fiyat etiketi yok.
Bağışlar nasıl toplanıyor?
Son tüketim tarihine kadar satılma ihtimali azalan ürünler imha ediliyordu, iade ediliyordu, üreticiler marketlerden iade almamak için para veriyorlar üstüne. Biz, bunları alıp marketlerimize dağıtıyoruz. Onların bazıları aşevi formatında. Mesela Hayata Sarıl Lokantası, Deliler ve Veliler Kahvehanesi.
İnsanları nasıl seçiyorsunuz?
Bazı yerlerde kaymakamlıklarla işbirliği yapıyoruz. Bir sürü belge isteniyor. Bunlar denetleniyor. İhtiyaç sahibi aileler alışveriş yapmaya geldikleri zaman biz onlarla tanışıyoruz, işi olmayanlara iş buluyoruz. Bugüne kadar 105 kişiye iş bulduk. Kendi açtığımız iki destek markette 8-9 bin kişiye ama network'te 80-90 bin kişiye ulaştık.
ÇİNLİLER VE RUSLAR GELİYOR
Çinliler geliyor mu?
2019'da 200-300 kişi geldi. Makau'da kısıtlamalar başladı son yıllarda... Kara para falan çok sıkı tutuluyor, zenginler de çekiniyor. Filipinler, Vietnam'a gitmeye başladılar. Bize çok sayıda Rus geliyor. Mesela, 1 Mayıs onların tatili. 10 günde 1.500 Rus ağırlıyoruz.
Rumlar Lefkoşe'de zorluk çıkarıyor mu?
İsrail, Lübnan, Rusya'dan misafirlerimiz Larnaka'ya direkt uçup 1 saat 15 dakika araba yolculuğuyla bizim otelimize gelebiliyor. Ama Rumlar bunu engellemeye çalışıyor. Biz sorun başladığından beri bununla mücadele ediyoruz.