Otomotivde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarında dört yıl aradan sonra düzenleme yapıldı. Cumhurbaşkanı kararı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca cari açığa olumsuz etki eden otomobil ithalatının azalması ve yerli üreticinin desteklenmesi amacıyla ÖTV oranları ve vergi matrahları değiştirildi. Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle, Türkiye'deki fabrikalarda üretilen bazı yerli otomobillerin özellikle giriş versiyonlarında fiyatlar düşerken, lüks ithal otomobillerin fiyatlarında yüksek artışlar gerçekleşti.
Yeni vergi matrahı ve ÖTV oranlarıyla birlikte 1.600 cc'ye kadar motor hacmine sahip olan yerli otomobillerin fiyatları yaklaşık 4-5 bin TL düştü. Bazı modellerde düşüş 15 bin TL'yi buldu. 1.600-2.000 cc motor hacmine sahip otomobillerin fiyatlarında 30 bin-100 bin TL civarında artış olması bekleniyor. 2.000 cc üstündeki lüks ithal otomobillerin fiyatlarındaki artış ise 100 bin TL'yi geçecek.
MATRAH DEĞİŞTİ
Yapılan düzenlemeyle birlikte 1.600 cc'nin altındaki otomobillerde matrah yani vergisiz satış bedeli 70 bin TL'den 85 bin TL'ye çıkarıldı. ÖTV oranı ise yüzde 45 olarak sabit kaldı. Motor silindir hacmi 1.600 cc'yi geçmeyen, ÖTV matrahı 130 bin lirayı aşan otomobiller için ÖTV oranı yüzde 60'tan 80'e çıkarıldı.
Motor silindir hacmi 1.600-2.000 cc arasında ÖTV matrahı 170 bin liraya kadar olan otomobillerin ÖTV'si yüzde 100'den 130, ÖTV matrahı 170 bin lirayı aşan modellerin ÖTV'si ise yüzde 110'den yüzde 150'ye çıktı. 2000 cc'nin üstündeki otomobillerin tamamının ÖTV'si ise yüzde 220 oldu. Eski oran yüzde 160 olarak uygulanıyordu.
HİBRİT OTODA DURUM
Hibrit araçların ÖTV oranları da değişti. Motor silindir hacmi 1.600-2.000 cc arasındaki ÖTV matrahı 85 bin TL'ye kadar olan hibrit otolarda yüzde 45 olan ÖTV sabit bırakıldı. Aynı şekilde ÖTV matrahı 135 bin TL'yi aşmayan hibrit otoların yüzde 50'i olan ÖTV'sinde de değişiklik yapılmadı. ÖTÖ matrahı 135 bin TL'yi aşan hibritlerin ÖTV'si yüzde 60'dan 80'e, 170 bin TL'yi aşmayan hibritlerin ÖTV'si yüzde 110'dan 150'ye, 170 bin TL'yi aşanların ÖTV oranı ise yüzde 110'dan yüzde 150 çıktı.
İTHAL OTONUN PAYI % 60.7
İlk 7 ayda Türkiye'de satılan otomobillerin yüzde 60.7'si ithal oldu. Yerli otomobillerin payı ise 39.3 olarak gerçekleşti. Yine satılan otomobillerin yüzde 94.8'i yani büyük çoğunluğu 1.600 cc altında motor hacmine sahip modeller. 1.600- 2.000 cc aralığındaki otomobillerin pazar payı yüzde 2.0. 2.000 cc üstündeki otomobillerin payı ise 0.2 gibi düşük seviyede.
HEDEF CARİ AÇIĞI DÜŞÜRMEK
Maliye politikası değişikliğiyle, öncelikli olarak yüksek fiyatlı ithal otomobillere olan talebin düşük ÖTV oranına tabi otomobillere yönelmesi hedeflendi. Yerli otomobil satışlarının artması, buna bağlı olarak ithalatın azalması cari açığa olumlu katkı sağlayacak.
İKİNCİ ELDE HAREKET BEKLENİYOR
Vergi matrahı ve ÖTV oranlarında yapılan düzenlemenin ikinci el otomobil piyasasını da etkilemesi bekleniyor. Garenta ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız'a göre ikinci elde 1-2 hafta müthiş bir hareketlilik yaşanacak. Alt segmentler otomobillerin fiyatlarında düşme beklemediğini söyleyen Ayyıldız, "Diğer segmentlerde ciddi artışlar var. Alt segmentte fiyatlar düşmez ama diğerlerinde fiyatlar çok sert yükselir" dedi.
ÖTV MATRAHI İLK KEZ 2016'DA UYGULANDI
Vergi matrahında son değişiklik Eylül 2018'de gerçekleşti. ÖTV'de matrah dilimlerine göre vergi sistemi ise ilk kez Kasım 2016'da uygulanmaya başlandı. Bu tarihten itibaren motor hacmine dayalı vergilendirme yöntemine otomobillerin vergisiz satış fiyatı eklendi.
SEKTÖR NE DEDİ?
* Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO'su Ali Haydar Bozkurt: ÖTV matrahlarının güncellenmesi olumlu. Matrah ve oran güncellemeleri üst ve lüks segmentlerde fiyat artışlarına yol açarken, orta ve alt segmentlerin çok fazla etkilenmediğini görüyoruz. Yerli araçlar desteklenerek, ithal ve lüks araçların satışlarının azaltılması hedefleniyor.
* Hyundai Assan Genel Müdürü Murat Berkel: ÖTV matrahında yapılan yeni düzenleme, yerli üretim araçların giriş versiyonları için olumlu olsa da pazarda satılan araçların yarısından çoğunun olumsuz yönde etkilenecektir.
* OYDER Başkanı Murat Şahsuvaroğlu: ÖTV matrah düzenlemesinin yaratacağı olumlu etki ile ÖTV oranlarındaki artışın yaratacağı olumsuz etki birlikte değerlendirildiğinde sektörümüzü kısa ve orta vadede daraltır. Ayrıca ikinci el piyasasındaki fiyat istikrarsızlığına da olumsuz katkı sağlayacak bir gelişme olmasından endişe duyuyoruz.