Fransızlar son dakikada akıl tutulmasına uğramazlarsa önümüzdeki hafta cumhurbaşkanı koltuğuna oturacak olan François Hollande dün Paris'teki 1 Mayıs gösterilerine katılmak yerine, Bourgogne bölgesindeki 40 bin nüfuslu Nevers kentine gitmeyi tercih etti. Bir dostunun, bir yol arkadaşının mezarını ziyaret için.
Ölüm yıldönümünde o dostunun anılarıyla baş başa kalmayı seçim kampanyasından bile önemli bulduğu için...
***
1 Mayıs 1993.
Nevers Belediye Başkanı sabah makamında ziyaretçilerini kabul etti.
Sonra korumasının silahını çalıp kentin dışına çıktı. Ağaçlarla çevrili bir kanalın kenarında durdu. Silahı çıkardı. Önce denemek için bir el havaya ateş etti, sonra namluyu şakağına dayayıp tetiğe bastı. Kanlar içinde ve kafatası parçalanmış olarak kanala yuvarlandı. İntihar eden o adam, daha bir ay önce Fransa Başbakanı'ydı. Adı: Pierre Beregovoy.
***
Ukrayna'dan göç etmiş yoksul bir ailenin oğluydu. 1925 doğumluydu. Gençliğinde bir tekstil fabrikasında frezeci olarak çalıştı.
Daha sonra demiryolu işçisi oldu. Alman işgalinde direnişçi örgütlerine katıldı. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından siyasete adım attı. Sosyalist çizgideydi.
Yıllarla birlikte sol siyasi çevrelerde adım adım yükseldi. François Mitterrand'ın güvenini kazandı. İyi ve kötü günlerinde yanından ayrılmadığı için.
Ve Mitterrand 1981'de cumhurbaşkanı seçilince onu genel sekreterliğine getirdi.
Artık önü açılmıştı: Sosyal İşler ve Dayanışma Bakanı oldu, ardından Ekonomi ve Maliye Bakanı... Ve nihayet Başbakan.
Tarih: 2 Nisan 1992.
***
Onun hükümetin başına geçtiği günlerde Sosyalist Parti ağır toplarıyla ilgili yolsuzluk ve rüşvet iddiaları alıp yürümüştü.
O ise hep tertemiz, lekesiz geçmişiyle övünüyordu. Onuru her türlü ikbalin üstünde tuttuğunu söylüyordu. Güvenoyu aldığı gün parlamento kürsüsünden şöyle sesleniyordu: "Öncelikli görevim yolsuzlukla mücadele olacak. Bazı siyasilerin yasadışı zenginleştikleri iddia ediliyor. Masumsa aklanmalılar.
Suçluysa cezalandırılmalılar. Ama mutlaka yargı önüne çıkmalılar..."
***
Aradan 10 ay geçti ve Fransız politikacıların korkulu rüyası "Le Canard Enchaine", 1993 Şubat'ında manşeti patlattı: "Beregovoy usulü nüfuz ticareti!"
Haberde onun çok eski bir dostundan, Alman işgaline karşı omuz omuza savaştıkları Roger-Patrice Pelat adlı işadamından sıfır faizle bir milyon frank borç aldığı anlatılıyordu.
Haber doğruydu. Paris'te 100 metrekarelik bir ev edinebilmek için kadim dostundan birkaç yıl önce böyle bir yardım almıştı. Ama yarısını ödemişti bile. Üstelik iki dost arasındaki bu alışverişte zerrece suç unsuru yoktu.
Aksi gibi, Fransa o ay genel seçime gidiyordu.
Seçim kampanyası onun dost torpili borç tartışmalarıyla geçti ve iktidardaki Sosyalist Parti ağır yenilgiye uğradı.
Hemen istifasını verip Paris'i terk etti.
Memleketi Nevers'e sığındı.
Bir ay sonra, 1 Mayıs 1993 günü de silahı şakağına dayayıp...
***
Ardından sağcısı ile solcusu ile tüm siyaset sınıfı ağladı. Biraz da vicdan azabından, pişmanlıktan olsa gerek.
Bedenini kemiren kanser nedeniyle hayat yolunun son durağına iyice yaklaşmış olan Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın onun cenaze töreninde yaptığı konuşma bugün bile vicdanlarda yankılanıyor:
"Bir adamın önce onurunun sonra da canının köpeklerin önüne atılmasını dünyanın hiçbir gerekçesi haklı çıkaramaz." Onu son yolculuğuna uğurlayanlar bir noktada birleşti: "Yargıç ya da gazeteci olsaydık, bu gece uyuyamazdık..."
***
Beregovoy ölümünden sonra saygınlığını yeniden kazandı. Ama ne fayda...
İşte François Hollande dün onun mezarını ziyaret etmeyi 1 Mayıs mitinginde siyasi propaganda yapmaya tercih etti.
Ve bu da beni çok duygulandırdı.
Çünkü onur en büyük erdemse, vefa da onun bir adım peşinden gelmeli...
