Merkezi New York'ta bulunan düşünce kuruluşu "World Justice Project" dünkü yazımızda sözünü ettiğimiz "Hukuk devleti" araştırmasının 2010 sonuçlarını açıkladı.
"World Justice Project", bir ülkede hukukun üstünlüğü ilkesine saygıyı ölçmek için 9 kriter belirledi. Açıklanan rapor, dün de anlattığımız gibi, seçilen 35 ülkede söz konusu kriterlerine ne kadar uyulduğunu göstermeyi amaçlıyor. 35 ülke arasında Türkiye de var. Polonya, Bulgaristan, Hırvatistan ve Arnavutluk ile birlikte Doğu Avrupa grubunda yer alıyor.
Türkiye'nin hukuk fotoğrafı geniş bir ekibin desteğiyle çekildi. "Yöntem Araştırma ve Danışmanlık Şirketi" liderliğindeki ekipte görev alanları sayalım: Teoman Akçal, Ufuk Aydın, Gökhan Uğur Bağcı, Gökçe Çelen, Murat Volkan Dülger, Naci Gündoğan, Osman Hayran, Hakan Karan, Umut Kurman, Orhan Yavuz Mavioğlu, Bertil Emrah Oder, Murat Önok, Zeynep Derya Tarman, Elif Yarsavut, Çağatay Yılmaz.
Kimi akademisyen, kimi hukuk bürosu sahibi veya çalışanı...
Ve işte 9 kriterin her birinde Türkiye'nin durumu (Kriteri karşılayanlara tam puan olarak 1 veriliyor) :
İktidarın gücünün sınırlanması: Puanı: 0.37. Klasmandaki (Araştırma kapsamındaki 35 ülke arasındaki) yeri: 31'inci. Grubundaki yeri: 5 ülke arasında 5'inci.
Yolsuzluktan arınmış devlet kurumları: (Not: Yolsuzluğun azaltılması çabalarını konu alıyor): Puanı: 0.55. Klasmandaki yeri: 16'ncı. Grubundaki yeri: 2'nci.
Açık ve anlaşılır yasa sistemi: Puanı: 0.38. Klasmandaki yeri: 32'nci. Grubundaki yeri: 5'inci.
Düzen ve güvenlik: Puanı: 0.66. Klasmandaki yeri: 18'inci. Grubundaki yeri: 5'inci.
Temel haklar: Puanı: 0.42. Klasmandaki yeri: 33'üncü. Grubundaki yeri: 5'nci.
Şeffaf hükümet: Puanı: 0.34. Klasmandaki yeri: 22'nci. Grubundaki yeri: 2'nci.
Düzenleyici kurumlar: Puanı: 0.43. Klasmandaki yeri: 26'ncı. Grubundaki yeri: 3'üncü.
Sivil yargıya erişim: Puanı: 0.61. Klasmandaki yeri: 14'üncü. Grubundaki yeri: 2'nci.
Cezai yarının etkinliği: Puanı: 0.68. Klasmandaki yeri: 14'üncü. Grubundaki yeri: 2'nci.
Bu tablodan çıkardığımız sonuç: 2009 raporuna göre Türkiye'de iyiye gidiş var. Yolsuzlukla mücadele, toplumsal düzen ve güvenlik, yargıya erişim, uzlaşma sistemi gibi kriterlerde yerimiz fena değil.
Buna karşılık iktidar gücünün sınırlanması, istikrarlı yasa düzeni yani hukuki mevzuat, temel haklar, yönetimin şeffaflığı gibi kriterlerde kat edilmesi gereken daha uzun bir yol var önümüzde.
Bu uzun yolda -dün de vurguladığımız gibi- ancak köklü bir hukuk/yargı reformu ve yeni bir Anayasa ile menzile erişebiliriz.